Ελληνοτουρκικά: Τώρα αρχίζουν τα πολύ δύσκολα…

Της Νικόλ Λειβαδάρη

O Βλαντιμίρ Πούτιν κλείνει με τον Ταγίπ Ερντογάν το deal της εκεχειρίας στον λυβικό εμφύλιο, η Ανγκελα Μέρκελ καλεί εσπευσμένα τον τούρκο πρόεδρο στο Βερολίνο και στη διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη – από την οποία παραμένει αποκλεισμένη η Ελλάδα – ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είναι, μαζί με τον Σεργκέι Λαβρόφ, βασικός διαμεσολαβητής στο παζάρι μεταξύ Σάραζ και Χάφταρ για την επόμενη μέρα στην Τρίπολη.

Το πρώτο προφανές συμπέρασμα είναι πως ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι τόσο «διεθνώς απομονωμένος» όσο πίστευε – ή ήθελε να πιστεύει – η ελληνική κυβέρνηση, μετά το παράνομο τουρκολυβικό Μνημόνιο. Όταν ο ρώσος πρόεδρος διαπραγματεύεται μαζί του τους όρους λήξης του λιβυκού εμφύλιου, όταν η Ευρώπη, δια της Μέρκελ, του αναγνωρίζει ρόλο ρυθμιστή και όταν ο αμερικανός πρόεδρος –έστω κι εάν αυτός είναι ο Τραμπ – δεν αρνείται ότι είναι φίλος του ακόμη κι όταν εκείνος παραβιάζει κατά συρροή το διεθνές δίκαιο, ο Ταγίπ Ερντογάν μοιάζει μάλλον με παίκτη ανεβασμένων μετοχών στο πόκερ της Μεσογείου παρά με… παρία της διεθνούς κοινότητας.

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι για την Ελλάδα τα πολύ δύσκολα μπορεί να αρχίζουν μόλις τώρα. Κι αυτά τα δύσκολα περνούν μέσα από τη συμφωνία που θα κλείσουν, ερήμην της Αθήνας, Ρωσία, Τουρκία και ευρωπαίοι για την νέα τάξη πραγμάτων στη Λιβύη.

Η πιθανότερη εκδοχή μέχρι στιγμής, και υπό την προϋπόθεση ότι ο στρατηγός Χάφταρ αφού εξαντλήσει τις διπλωματικές καντρίλιες θα υπογράψει και εκείνος την εκεχειρία, είναι πως αυτή η νέα τάξη πραγμάτων θα περιλαμβάνει μιας μορφής κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Στην κυβέρνηση θα συμμετέχουν αναλογικά και οι δύο εμπόλεμες πλευρές στη βάση ενός μοντέλου που, όπως επισημαίνουν έμπειροι διπλωματικοί παράγοντες, υπηρετεί μέχρι στιγμής απολύτως τον σχεδιασμό του Ερντογάν.

Οι ίδιες πηγές λένε πως ο σχεδιασμός της Άγκυρας εξ αρχής δεν προέβλεπε μια μακρά και ευρεία πολεμική εμπλοκή στη Λιβύη. Προέβλεπε, όμως, την παροχή διεθνούς και στρατιωτικής στήριξης στην κυβέρνηση Σάραζ κατά την κρίσιμη εκείνη στιγμή που θα διασφάλιζε ότι το καθεστώς της Τρίπολης δεν θα καταρρεύσει. Και, ακολούθως, θα διασφάλιζε και στην Τουρκία ρόλο εγγυήτριας δύναμης για τη μετάβαση της χώρας στην ειρήνευση.

Όπερ και εγένετο. Ο Ερντογάν είναι παρών στην επόμενη μέρα της Λιβύης με έναν διπλό στόχο: Την ενίσχυση της παρουσίας και της επιρροής της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και τη διαφύλαξη του γεωπολιτικού «χαρτιού» που του παρέχει το, παράνομο μεν, υπαρκτό δε, Μνημόνιο με την Τρίπολη για την τουρκολιβυκή ΑΟΖ.

Κι εδώ ανοίγει η μεγάλη πρόκληση για την Αθήνα που έχει πλέον ως μείζονα εθνικό στόχο να μην ισχύσει το περίφημο Μνημόνιο, το οποίο στην πράξη γκριζάρει την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Η προσπάθεια μόνον εύκολη δεν θα είναι. Μια πιθανή κυβέρνηση εθνικής ενότητας θα περιλαμβάνει, αναλογικά έστω, και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές της Λιβύης, τις πλευρές Χάφταρ και Σάραζ.

Η Δύση, όπως επισημαίνουν διπλωματικοί κύκλοι, δεν θα αφήσει τον Πούτιν να κάνει ολοκληρωτικό παιχνίδι στη Λιβύη μέσω του στρατηγού Χάφταρ, όπως φάνηκε και από το γεγονός ότι η εκεχειρία επιδιώχθηκε λίγο πριν την τελική πτώση της Τρίπολης και της κυβέρνησης Σάραζ. Και ο Πούτιν, μπορεί να μην γίνει μεν υπηρέτης των τουρκικών συμφερόντων, αλλά έχει κάθε λόγο να μην διαλύσει την τακτική συμμαχία με τον Ερντογάν από την στιγμή που έχει ήδη πετύχει τον στρατηγικό του στόχο – να γίνει ο πλέον ισχυρός παίκτης στο γεωπολιτικό τερέν της Μεσογείου απέναντι στην Ουάσιγκτον.

Σ’ αυτό το κάδρο, ένα σενάριο που έχει σοβαρές πιθανότητες αυτήν τη στιγμή είναι να μην αναγνωριστεί μεν επισήμως και άμεσα το τουρκολιβυκό Μνημόνιο, αλλά να κληθούν όλες οι πλευρές – δηλαδή Τρίπολη, Άγκυρα και Αθήνα – να επιλύσουν το ζήτημα και να καταλήξουν σε συμφωνία για την ΑΟΖ. Δεν είναι το καλύτερο σενάριο για την Αθήνα, όπως τονίζουν οι ίδιες διπλωματικές πηγές, αφού στην πράξη θα θέσει σε διαπραγμάτευση την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Και δεν είναι καθόλου καλές ούτε οι προϋποθέσεις για να επιδιωχθεί η ακύρωση αυτού του σεναρίου, αφού η Αθήνα εμφανίζεται  σταθερά πια ένα βήμα πίσω από την Άγκυρα – να ακολουθεί τις κινήσεις και την ατζέντα Ερντογάν και να δίνει μάχες από θέση άμυνας για να την ανασχέσει…

tvxs.gr

"google ad"