Εμείς και ο κύκλος του άνθρακα

Του Χρήστου Αποστόλου

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία για τα οποία η ζωή υπάρχει, είναι λόγω του άνθρακα. Αν το καλοσκεφτούμε κάθε οργανικό υλικό από τα ορυκτά καύσιμα έως και τα σύνθετα μόρια του DNA και του RNA αποτελούνται από το χημικό στοιχείο άνθρακα. Υπάρχουν αρκετά αποθέματα άνθρακα που βρίσκονται αποθηκευμένα ‘παντού’, όπως μόρια στο σώμα διαφόρων οργανισμών, στην ατμόσφαιρα με τη μορφή του διοξειδίου του άνθρακα, στα ορυκτά καύσιμα και σε πετρώματα όπως είναι ο ασβεστόλιθος, σαν οργανικό υλικό στο έδαφος ως ανθρακικό ασβέστιο, στο κέλυφος θαλάσσιων οργανισμών και σε πολλά ακόμα.

Μία από τις σημαντικότερες διεργασίες των οργανισμών όπως είναι τα φυτά αποτελεί ο μηχανισμός της φωτοσύνθεσης που χρησιμοποιείται η ηλιακή ενέργεια, το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα για να μετατραπούν σε οξυγόνο και σε μόρια γλυκόζης. Ίδια διαδικασία κατά κάποιο τρόπο πραγματοποιείται και στα υδάτινα περιβάλλοντα όπου το διοξείδιο του άνθρακα διαχέεται στο νερό και λαμβάνετε από τα φυτά και το φυτοπλαγκτόν.

Ο άνθρακας ελευθερώνεται κυρίως από ζωντανούς οργανισμούς με τη μορφή αερίου διοξειδίου του άνθρακα διαμέσου της διαδικασίας της αναπνοής καθώς επίσης παράγεται και από τους αποικοδομητές κατά τη διαδικασία της αποικοδόμησης της νεκρής οργανικής ύλης. Αυτό το οποίο θα έπρεπε να αναφερθεί είναι ότι το διοξειδίου του άνθρακα απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και από τη διαδικασία της καύσης, για παράδειγμα από λέβητες φυσικού αερίου είτε πετρελαίου, δηλαδή από τους ανθρωπογενείς παράγοντες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή αύξηση συγκέντρωσης του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Τα μόρια του, απορροφούν μέρος της θερμότητας που διαφορετικά θα διέφυγε από την ατμόσφαιρα της γης προς το διάστημα, έτσι αυξάνουν σταδιακά την θερμότητα της επιφάνειας του πλανήτη δημιουργώντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Είναι ένα θέμα για το οποίο οι επιστήμονες τρέμουν συζητήσουν καθώς είναι πιθανό να προκαλέσει δραματικές αλλαγές στο κλίμα της γης όπως, αύξηση της στάθμης της θάλασσας, αύξηση της συχνότητας εμφάνισης των λεγομένων ακραίων καιρικών φαινομένων και ερημοποιήσεις διαφόρων περιοχών.

Ο άνθρακας βρίσκεται παντού γύρω μας και αποτελεί την στήριξη της ζωής καθώς δημιουργείται και ανακυκλώνεται από τους οργανισμούς που μας κάνουν να αναπνέουμε.