ΘΕΣΕΙΣ

Εμμ. Γ. Χαλκιαδάκη: Γεώργιος Ξενουδάκης (1816-1888)

Του Γιάννη Παπιομύτογλου *

Ο Γεώργιος Ξενουδάκης ήταν ένας ευπατρίδης με Σφακιανή καταγωγή, ο οποίος έζησε τον 19ο αιώνα. Παρά το σπουδαίο του έργο και τη μεγάλη του προσφορά στα Σφακιά και στην πατρίδα γενικότερα, η σκόνη της λήθης είχε καλύψει το όνομά του και την προσωπικότητα που υπήρχε πίσω από αυτό. Πέρα από ευάριθμους συμπατριώτες του, ουδείς θυμόταν ποιος ήταν και τι έργο είχε επιτελέσει.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ηρόδοτος» ογκώδης τόμος 438 σελίδων, γραμμένος από τον ιστορικό Εμμανουήλ Γ. Χαλκιαδάκη. Ο κ. Χαλκιαδάκης είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, είναι διδάκτωρ ιστορίας του ΑΠΘ και ακολουθεί μια πολλά υποσχόμενη Ακαδημαϊκή καριέρα, έχοντας ήδη διδάξει σε πολλά ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Ασχολήθηκε με τον Γ. Ξενουδάκη, ύστερα από παρότρυνση του κ. Νίκου Γ. Ταμπακάκη, ο οποίος με τη σειρά του προσπαθεί εδώ και χρόνια να κρατήσει άσβεστη τη μνήμη του μακρινού του προγόνου.

Το βιβλίο είναι προϊόν εξαντλητικής έρευνας και παρακολουθεί τη ζωή και τη δράση του Ξενουδάκη από τη γέννησή του στην Ίμπρο Σφακίων κατά την τριετία 1816-1819 μέχρι τον θάνατό του στην Αθήνα το 1888. Κατά το 1824 αιχμαλωτίστηκε με όλη την οικογένειά του και μεταφέρθηκε στα σκλαβοπάζαρα της Αιγύπτου απ’ όπου ήταν ο μόνος που σώθηκε και ήλθε στην Ελλάδα το 1832. Υπό την προστασία του Καποδίστρια, πραγματοποίησε τη βασική του εκπαίδευση καις τη συνέχεια γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Νεοσύστατου Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρξε ο πρώτος Κρητικός φοιτητής της Νομικής Σχολής. Το 1841 κατέβηκε στην Κρήτη για να πάρει μέρος στη σχεδιαζόμενη από τους αδελφούς Χαιρέτη επανάσταση του 1841. Μετά το ατυχές τέλος της επανάστασης επανήλθε στην Αθήνα, όπου από το 1845 άσκησε με επιτυχία το επάγγελμα του δικηγόρου Αθηνών. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση από τους Κρήτες πρόσφυγες το 1844 του δήμου Αδάμαντα Μήλου και αργότερα εκλέχτηκε βουλευτής Κρητών του ίδιου δήμου. Ως βουλευτής αγωνίστηκε με δυναμισμό για το Κρητικό Ζήτημα και για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, μάλιστα οι λόγοι του εκδόθηκαν σε αυτοτελές τομίδιο. Επίσης για την προώθηση του Κρητικού Ζητήματος περιόδευσε, με δικά του έξοδα, επί δύο μήνες στην Ευρώπη και έστειλε πολλές επιστολές σε διακεκριμένες προσωπικότητες.

Όμως εκείνο για το οποίο άφησε αγαθή μνήμη στους συμπατριώτες του Σφακιανούς είναι η συνεχής και επίμονη προσπάθειά του στην εκπαίδευσή τους. Αντιλαμβανόταν ότι, εκτός από ταόπλα, η εγγραμματοσύνη ήταν βασικό εφόδιο για την απελευθέρωση και για την προκοπή της πατρίδας. Έτσι αφιερώθηκε σ’ αυτόν τον σκοπό βοηθώντας τους μικρούς του συμπατριώτες να προχωρήσουν στα γράμματα. Με τη διαθήκη του άφησε μοναδικό κληρονόμο της μεγάλης του περιουσίας την Επαρχία Σφακίων. Με το κληροδότημα που συνέστησε χτίστηκαν σχολεία σχεδόν σε όλη την επαρχία Σφακίων. Αναφέρω ενδεικτικά τα χωριά στα οποία χτίστηκαν σχολεία: Ίμβρος (η γενέτειρά του), Αγία Ρουμέλη, Ανώπολη, Αράδαινα, Ασκύφου, Βουβάς, Καλλικράτης, Κολοκάσια, Κομητάδες, Λιβανιανά, Λουτρό, Πατσιανός, Σκαλωτή και Χώρα Σφακίων στην οποία εκτός από το Δημοτική χτίστηκε και Γυμνάσιο και οικοτροφείο. Πέρα όμως από την κατασκευή σχολείων, για χρόνια οι μισθοί των δασκάλων καλύπτονταν από το κληροδότημα Ξενουχάκη.

Ενδεικτικό του βάθους της έρευνας στην οποία επιδόθηκε ο Μ. Χαλκιαδάκης προκειμένου να συγγράψει τη μελέτη του για τον Ξενουδάκη, είναι το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του βιβλίου καλύπτουν τα τεκμήρια, οι πηγές και η βιβλιογραφία.

Νομίζω ότι ο μεγάλος ευεργέτης των Σφακίων Γ. Ξενουδάκης βρήκε επιτέλους στο πρόσωπο του Εμμανουήλ Γ. Χαλκιαδάκη τον άξιο βιογράφο του.

* Ο Γιάννης Ζ. Παπιομύτογλου είναι π. διευθυντής της Δ.Κ. βιβλιοθήκης Ρεθύμνης

"google ad"

Αγώνας της Κρήτης

Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Recent Posts

Ομιλία Δ. Κουτσούμπα στα Χανιά με αναφορές στη γεωπολιτική ένταση, τις βάσεις της Σούδας, τον ΒΟΑΚ και την εργασιακή εκμετάλλευση | Φωτορεπορτάζ

Το βράδυ του Σαββάτου, 23 Νοεμβρίου, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, Δημήτρης…

2 hours ago

Εκλογές ΣΥΡΙΖΑ: Αναλυτικές οδηγίες για την κάλπη – Τα εκλογικά κέντρα στο νομό Χανίων – 3 ευρώ το αντίτιμο

Σε πλήρη ετοιμότητα δηλώνει ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ενόψει της αυριανής διαδικασίας εκλογής προέδρου (Κυριακή 24 Νοεμβρίου). Σύμφωνα με ανακοίνωση…

6 hours ago

Μπορέλ: «Οι κυβερνήσεις της ΕΕ δεν μπορούν να επιλέγουν αν θα εφαρμόζουν ή όχι τα εντάλματα σύλληψης του ΔΠΔ»

Σε πολύ δύσκολη θέση είναι οι κυβερνήσεις των κρατών της ΕΕ που υποστηρίζουν σθεναρά το Ισραήλ, καθώς μετά…

6 hours ago

Χάος στην COP29: Δεκάδες χώρες αποχώρησαν πριν τη συμφωνία – Τι συνέβη

Η 29η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, COP29, που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στην πρωτεύουσα…

6 hours ago

Θερμοκρασίες ρεκόρ φέτος στις θάλασσες – Επηρεάστηκε και το Νότιο Κρητικό Πέλαγος

Θερμοκρασίες ρεκόρ καταγράφηκαν το φετινό καλοκαίρι στις ελληνικές θάλασσες καθιστώντας το, το πιο ζεστό σε βάθος σαρακονταετίας…

6 hours ago

Ντ. Μπακογιάννη: Αν ο Σαμαράς ψήφιζε το πρώτο Μνημόνιο, θα βγαίναμε πέντε χρόνια νωρίτερα

Η βουλευτής Χανίων αποκαλύπτει, σε συνέντευξή της στα «Νέα» και στον Χρήστο Χωμενίδη, το παρασκήνιο…

7 hours ago

This website uses cookies.