ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Η κρίση έφερε στην Ελλάδα διαφορετικά μοντέλα οργάνωσης και συναλλαγών. 
Το αλληλέγγυο εμπόριο και τα εναλλακτικά νομίσματα. Προτάσσουν ένα διαφορετικό τρόπο ανάπτυξης την οικοανάπτυξη βασισμένο στην ολιγάρκεια , και σένα άλλο ρυθμό ζωής χωρίς το καθημερινό στρες που προκαλεί ο γρήγορος τρόπος του αχαλίνωτου καπιταλισμού. Υποστηρίζουν την εργασία 21 ωρών την βδομάδα και πολύ ελεύθερο χρόνο για τέχνες σπορ και ανθρώπινες σχέσεις.
Αποανάπτυξη και στην Ελλάδα: Οι Έλληνες οργανώνονται
Αποανάπτυξη, τοπικοποίηση, εναλλακτικά μοντέλα εμπορίου, άυλα νομίσματα: έννοιες που αρχίζουν και γίνονται οικείες για την ελληνική πραγματικότητα, καθώς ολοένα και περισσότεροι Έλληνες ευαισθητοποιούνται γύρω από αυτά τα θέματα και αποφασίζουν, εν μέσω οικονομικής κρίσης, να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη.
Ο Οβολός της Πάτρας, με πανελλαδική εμβέλεια, και το ΤΕΝ (Τοπικό Εναλλακτικό Νόμισμα) που λειτουργεί εντός των ορίων του νομού Μαγνησίας αποτελούν δύο παραδείγματα άυλων νομισμάτων που επιχειρούν να εφαρμόσουν έναν εναλλακτικό τρόπο ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων.
Όπως αναφέρει στη “Μ” ο Σπύρος Γουδέβενος, μέλος του σωματείου “Οβολός Κοινωνικό Νόμισμα”, η φιλοσοφία του εγχειρήματος του οβολού βασίζεται στην ιδέα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ ατόμων χωρίς τη χρήση ευρώ και έρχεται να δώσει την ελληνική απάντηση στη χρηματοοικονομική κρίση!
Με το ανταλλάξιμο κοινωνικό νόμισμα κάθε πολίτης και κάθε επιχείρηση θα μπορεί να παρέχει υπηρεσίες, να εμπορεύεται, να πουλά και να αγοράζει προϊόντα και υπηρεσίες χωρίς την ανάγκη χρήσης του ευρώ.
Σκοπός του οβολού είναι να δημιουργήσει ένα υγιές και αυτοδύναμο σύνολο που θα μπορεί να πραγματοποιεί οικονομικές συναλλαγές μεταξύ των μελών του, χωρίς να επηρεάζεται από τις επιβαρύνσεις του ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Γουδέβενο, ένας οβολός αντιστοιχεί με ένα ευρώ, προκειμένου να διατηρηθεί μία ισορροπία μεταξύ των συναλλασσομένων και να προσδιορίζουν τα μέλη τις τιμές των υπηρεσιών ή προϊόντων που παρέχουν, σύμφωνα με την ισχύουσα αγοραστική τους δύναμη.
Επίσης η χρήση του “νομίσματος” είναι αναγκαία για την ελεύθερη συναλλαγή, χωρίς να υποχρεώνει δύο χρήστες να ανταλλάσσουν αποκλειστικά προϊόντα ή υπηρεσίες μεταξύ τους. Χρεώνονται και πιστώνονται οβολούς, με τους οποίους μπορούν να συναλλάσσονται με τρίτους χωρίς περιορισμούς.
Στον περίπου έναν χρόνο που λειτουργεί ο οβολός έχουν πραγματοποιηθεί 86 συναλλαγές, ενώ συμμετείχαν 156 χρήστες. Οι συναλλασσόμενοι είναι είτε ιδιώτες είτε επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του οβολού προσφέρθηκαν και “αγοράστηκαν” επιτραπέζιοι και φορητοί υπολογιστές, μεταχειρισμένα κινητά τηλέφωνα, τραπεζαρία σαλονιού, καρέκλες κουζίνας, οικοσυσκευές, ιδιαίτερα μαθήματα αγγλικών, μαθήματα πληροφορικής, παροχή ιατρικών υπηρεσιών, φυσιοθεραπείες, νομικές υπηρεσίες, λογιστικές υπηρεσίες κλπ.
Ο οβολός αφορά σε όλους τους Έλληνες, αφού η πλατφόρμα συναλλαγών λειτουργεί στο διαδίκτυο (www.ovolos.gr), χωρίς άλλους περιορισμούς.
Οικοκοινότητες στο Πήλιο
Βασική αρχή για την αποανάπτυξη και πρώτο βήμα είναι η τοπικοποίηση, λέει ο πρώην εκπαιδευτικός και νυν οικογεωργός Γιώργος Κολέμπας, συγγραφέας του βιβλίου “Τοπικοποίηση”.
Όπως αναφέρει, τοπικοποίηση είναι η στρατηγική με την οποία θα απαντήσουμε στην “υπαρκτή” παγκοσμιοποίηση και θα επιδιώξουμε τη στροφή σε μια αποκεντρωμένη, επανατοπικοποιημένη, αυτοδιαχειριζόμενη, οικολογική κοινωνία της ισοκατανομής, που θα έχει ως κύτταρο την αυτοδύναμη κοινότητα και τον δήμο και θα στηρίζεται στην ομοσπονδιοποίηση δήμων-περιφερειών-εθνών.
Σύμφωνα με τον ίδιο, περίπου 50 οικογένειες ζουν σε οικοκοινότητες σε διάφορα χωριά του Πηλίου, προωθώντας την οικογεωργία, καταναλώνοντας τοπικά προϊόντα και βιώνοντας μια άμεση δημοκρατία. Οι οικογένειες αυτές αλληλοϋποστηρίζονται, λειτουργώντας βάσει ενός νέου μοντέλου οικογένειας που μοιάζει με τη διευρυμένη οικογένεια, όπου τον ρόλο των συγγενών τον παίζουν οι φίλοι. Οι κοινότητες αυτές αυτοοργανώνονται σε δίκτυα οικοπαραγωγών-οικοκαταναλωτών, με στόχο να διατίθενται απευθείας τα προϊόντα που παράγονται στον τελικό καταναλωτή.
Όπως λέει ο κ. Κολέμπας, ο οποίος είναι μέλος μιας τέτοιας οικοκοινότητας που βρίσκεται στον Άγιο Βλάσιο Πηλίου, εδώ και ένα μήνα στον νομό Μαγνησίας ξεκίνησε τη λειτουργία του το ΤΕΝ (Τοπικό Εναλλακτικό Νόμισμα), που λειτουργεί όπως περίπου ο οβολός. Έχει 300 μέλη μέχρι σήμερα και δίνει πραγματική διέξοδο σε όσους δεν διαθέτουν υψηλά εισοδήματα.
Τι είναι ο Σπόρος
Ο προμηθευτικός συνεταιρισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα “Σπόρος” πιστεύει σε ένα διαφορετικό, εναλλακτικό μοντέλο εμπορίου, που στη θέση του κέρδους βάζει ένα πλήθος στόχων: την αυτονομία και την αξιοπρεπή διαβίωση του παραγωγού, τη βιωσιμότητα της δομής διακίνησης, τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την ποιότητα και την προσιτή τιμή για τον χρήστη. Τα μέλη του δημιούργησαν ένα δίκτυο εναλλακτικού εμπορίου βασισμένου σε διαφορετικές, όσο γίνεται ανταγωνιστικές και ανεξάρτητες από τις υπάρχουσες δομές.
Καφές από τις ζαπατίστικες κοοπερατίβες της Τσιάπας του Μεξικού, κακάο από την κοοπερατίβα El Ceibo της Βολιβίας, μάτε από το Κίνημα των Χωρίς Γη (MST) της Βραζιλίας και μαύρο τσάι από το κίνημα των Adivasi της Ινδίας είναι μερικά μόνο από τα προϊόντα που προμηθεύει μέσω του κέντρου διακίνησης που διαθέτει.
Τέλος, στις… αποαναπτυξιακές πρωτοβουλίες εντάσσεται και η κίνηση τρικαλινών πολιτών για την αποανάπτυξη και την άμεση δημοκρατία “Από Κοινού”.
· Ο όρος αποανάπτυξη προτάθηκε τη δεκαετία του 1970 από τον φυσικό-οικονομολόγο Nicholas Goergescu-Roegen και έγινε δημοφιλής στις μέρες μας από τον γάλλο ακαδημαϊκό Serge Latouche.
ΠΗΓΗ «Εφημερίδα Μακεδονία»