Η δημιουργία μνημειακού συγκροτήματος για τη Μάχη της Κρήτης αποτελούσε χρόνιο αίτημα αρχών και φορέων του τόπου αλλά και βετεράνων του πολέμου. Θεωρούσαν (και είναι) αδιανόητο στον τόπο που χύθηκε τόσο αίμα, από απλούς πολίτες και στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων που αντιστάθηκαν στη ναζιστική εισβολή, να μην υπάρχει ένας χώρος τιμής και μνήμης.
Όμως, τα χρόνια πέρασαν, η πλειοψηφία των βετεράνων πέθαναν και πλέον οι περισσότεροι ξέχασαν ακόμα και που βρίσκεται το σημείο που θα γινόταν η ανέγερση.
Στο σημείο που θα έπρεπε να υπάρχει το μνημείο δεν υπάρχει παρά μια μουτζουρωμένη πινακίδα καλυμμένη από ψηλά χόρτα που ενημερώνει πως στο σημείο θα κατασκευαστεί το συγκρότημα με προϋπολογισμό 1.355.000 ευρώ. Γύρω – γύρω σκουπίδια, ένας ταιριαστός στολισμός για τον σκελετό ενός κτιρίου, τον τσιμεντένιο γκρι όγκο που το μόνο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το μέγεθός του και το γεγονός ότι βρίσκεται δίπλα σε ένα νεκροταφείο.
Σήμερα ο φοιτητής αρχιτεκτονικής Γαβριήλ Νυκτάρης μέσα από τη διπλωματική του εργασία την οποία παρουσίασε χθες Τετάρτη 4 Δεκέμβρη στο Πολυτεχνείο Κρήτης, προτείνει τον επαναπροσδιορισμό του μνημείου ώστε να συνδεθεί όχι πλέον με την ιστορική Μάχη της Κρήτης αλλά με τον Μίκη Θεοδωράκη.
Πιο συγκεκριμένα, το έργο που παρουσίασε αφορά την επαναδιαπραγμάτευση του σχεδιασμού του κτηριακού συγκροτήματος που δημιουργήθηκε για τη Μάχη της Κρήτης, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη.
Όπως αναφέρεται στη σχετική παρουσίαση, μέχρι το 2004 είχε ολοκληρωθεί μόνο ο φέρων οργανισμός του κτηρίου, με αποτέλεσμα να παραμείνει ημιτελές. Η νέα προσέγγιση καλείται να γεφυρώσει τρεις διαφορετικές χρονικές φάσεις: την αρχική πρόταση, τη μελέτη εφαρμογής και την υλοποιημένη κατάσταση, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ανάγκες της περιοχής και της πόλης των Χανίων.
Η επαναδιαπραγμάτευση αποσκοπεί στη μετατροπή του μνημείου σε έναν χώρο πολιτισμού διεθνούς εμβέλειας, αφιερωμένο στον Μίκη Θεοδωράκη.
Η εργασία εστιάζει στην ανάδειξη του ημιτελούς αρχιτεκτονικού έργου, προτείνοντας λύσεις που είτε βασίζονται σε διακριτικές επεμβάσεις είτε υιοθετούν τολμηρότερες αλλαγές, προκειμένου να αποκαλυφθούν και να ενισχυθούν οι κρυμμένες αρετές του αρχικού σχεδιασμού.
Έμφαση στη Γλυπτική και τη Μουσική
Επιπλέον, η πρόταση περιλαμβάνει τη γλυπτική σύνθεση του Γιώργου Ζογγολόπουλου, η οποία είχε σχεδιαστεί για να πλαισιώσει την κεντρική πλατεία του συγκροτήματος.
Με βάση τα αρχικά σχέδια του γλυπτού, επιχειρείται μια νέα προσέγγιση που συνδυάζει την αρχιτεκτονική σύνθεση με μουσικές αναφορές από το έργο του Μίκη Θεοδωράκη.
Και η μνήμη της Μάχης της Κρήτης;
Το ερώτημα βεβαίως παραμένει:
Άραγε, είναι σωστό να προχωρήσει μία τέτοια πρόταση δίχως πρώτα να έχει λυθεί το ζήτημα της λειτουργίας χώρου για την τιμή όλων όσων αγωνίστηκαν για τη Μάχη της Κρήτης;
Μπορεί ένα κτίριο να βρει χρηματοδότηση για την χρήση του αν αφορά τον μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη και να μη μπορεί να βρεθεί χρηματοδότηση όταν αφορά τους χιλιάδες που έδωσαν στη μάχη ενάντια στον χιτλερισμό;