Επτά πράγματα που θα αλλάξουν στις ζωές Ευρωπαίων και Βρετανών μετά το Brexit

Το ρολόι μετράει αντίστροφα. Από τη στιγμή της ενεργοποίησης του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας απομένουν δύο χρόνια για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το διαζύγιο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι υπέγραψε αργά χθες το βράδυ την επιστολή με την οποία θα ξεκινήσει η διαδικασία για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Την επιστολή παρέλαβε σήμερα στις Βρυξέλλες ο Ντόναλντ Τουσκ.

Με την παραλαβή της επιστολής ξεκινά επίσημα η ιστορική διαδικασία της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οποία εντάχθηκε με επιφυλάξεις εδώ και 44 χρόνια, και ανοίγει ένας διετής κύκλος δύσκολων διαπραγματεύσεων για να λύσει τους κάβους την άνοιξη του 2019. Η διαδικασία που θα ακολουθήσει μέχρι την έκδοση του διαζυγίου είναι μακρά και οι συνέπειες πολλές.

Το διάστημα των δύο χρόνων μπορεί να φαίνεται ικανό, αλλά πολλοί Ευρωπαίοι και Βρετανοί καταλαμβάνονται ήδη από ένα αίσθημα του επείγοντος, αφού πολλά είναι αυτά που θα αλλάξουν και δεν θα μπορούν πλέον να τα κάνουν μετά το Brexit.

Ταξίδια στο Λονδίνο με τη μισή ώρα αναμονής στον έλεγχο διαβατηρίων

Για πολλούς πολίτες της ΕΕ -μεταξύ των οποίων και αρκετοί συμπατριώτες μας, ακόμη και σε καιρούς κρίσης- οι αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στο Λονδίνο είναι κάτι συνηθισμένο. Και μπορεί να υποχρεώνονταν μέχρι τώρα να κουβαλούν μαζί τους διαβατήρια (αφού το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ανήκει στη Ζώνη Σένγκεν) και να στήνονται στην ουρά του ελέγχου διαβατηρίων στο Χίθροου ή το Γκάτγουικ (το queueing συγκαταλέγεται, άλλωστε, στα εθνικά σπορ της Βρετανίας), αλλά απολάμβαναν κάποια προνόμια έναντι ταξιδιωτών από άλλες χώρες: δεν υποχρεώνονταν να εκτελωνίσουν ό,τι κουβαλούσαν μαζί τους, ούτε υπήρχε όριο στις ποσότητες αγαθών που μπορούσαν να μεταφέρουν για προσωπική χρήση.

Αυτά, όμως, θα αλλάξουν, αφού μία από τις βασικές υποσχέσεις των οπαδών του Brexit ήταν η ανάκτηση του ελέγχου των συνόρων τους. Πράγμα που σημαίνει ότι και οι πολίτες της ΕΕ μπορεί να υποβάλλονται μελλοντικά σε εξονυχιστικούς ελέγχους, με τον χρόνο αναμονής να εκτοξεύεται από τα 25′ σήμερα στα 45′, που ισχύει για όλους τους άλλους.

Γάμοι με Bρετανούς υπηκόους

Τα πράγματα μπορεί να γίνουν πιο περίπλοκα στο μέλλον για όσους Βρετανούς ή Βρετανίδες έχουν συντρόφους από χώρες της ΕΕ. Γιατί ανάλογα με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για το Brexit, οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν θα έχουν αυτόματο δικαίωμα παραμονής στη Βρετανία -και αντιστρόφως. Μια πιθανή διέξοδος για τα ζευγάρια θα είναι να παντρευτούν, ώστε να αποκτήσει και ο σύντροφος τη βρετανική υπηκοότητα. Αλλά οι βρετανικές Αρχές ενδέχεται να εξετάσουν εξονυχιστικά τα κίνητρα, αφού οι εικονικοί γάμοι που οργανώνουν εγκληματικές οργανώσεις είναι μεγάλο πρόβλημα στη Βρετανία. Και γι’ αυτό το κράτος στέλνει συχνά επιθεωρητές να κάνουν ξαφνικούς ελέγχους στα νιόπαντρα ζευγάρια…

Απολαύστε γνήσιο cheddar και φέτα

Φέτα από το Νιούκαστλ και ούζο από το Πόρτσμουθ: όσο κι αν φαίνεται αδιανόητο σήμερα, μετά το Brexit ίσως να είναι πραγματικότητα, αφού η Βρετανία μπορεί να εγκαταλείψει το σύστημα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης με το οποίο η ΕΕ προστατεύει μέχρι τώρα λογής τοπικά προϊόντα από τις απομιμήσεις.

Αλλά και στη Βρετανία πολλοί παραγωγοί ανησυχούν για το πολυπόθητο σήμα, όπως εκείνοι που παρασκευάζουν τα φημισμένα Cornish Pasties στην Κορνουάλη. Ο πρώην αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης, Νικ Κλεγκ, έχει ήδη προειδοποιήσει ότι μπορεί σύντομα να κυκλοφορούν σε χώρες της ΕΕ απομιμήσεις βρετανικών σπεσιαλιτέ, όπως τα τυριά Stilton και Cheddar.

Σπουδές στο Κέμπριτζ

Για πολλούς νεαρούς Ευρωπαίους η καλύτερη περίοδος της φοιτητικής τους ζωής είναι η φοίτηση για ένα-δύο εξάμηνα σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού μέσω του προγράμματος «Έρασμος», που ισχύει εδώ και 30 χρόνια.

Αλλά με το Brexit η συμμετοχή της Βρετανίας στο πρόγραμμα αυτό δεν είναι πλέον σίγουρη. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ελβετίας, την οποία απέκλεισε η ΕΕ το 2014 από το πρόγραμμα, όταν θέσπισε περιοριστικά μέτρα στην ελεύθερη κυκλοφορία πολιτών της ΕΕ.

Αλλά και για τους εγγεγραμμένους στα βρετανικά πανεπιστήμια Ευρωπαίους φοιτητές αναμένεται να δυσκολέψουν τα πράγματα. Μέχρι τώρα πλήρωναν τα ίδια δίδακτρα με τους ντόπιους, αλλά στο μέλλον αυτό μπορεί να αλλάξει.

Πληρώστε στο νοσοκομείο με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας

Η παραμονή σε νοσοκομείο του εξωτερικού σπάνια περιλαμβάνεται στον σχεδιασμό των διακοπών. Αλλά οι πολίτες της ΕΕ διευκολύνονται σε κάποιο βαθμό με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας. Η κάρτα αυτή προσφέρει πρόσβαση σε ιατρικά αναγκαία κρατική περίθαλψη κατά την προσωρινή διαμονή του κατόχου σε μια από τις χώρες της ΕΕ, με τους ίδιους όρους και το ίδιο κόστος (σε ορισμένες χώρες, δωρεάν) με τους ασφαλισμένους της εν λόγω χώρας. Οι Βρετανοί θα χάσουν σύντομα αυτό το προνόμιο. Ο Guardian καθησυχάζει, πάντως, τους αναγνώστες του με το γνωστό βρετανικό φλέγμα: μέχρι το Brexit υπάρχουν ακόμη «πολλοί απλοί τρόποι να καταλήξει κανείς στο νοσοκομείο, π.χ. στη διάρκεια μιας επίσκεψης στην Ίμπιζα, το Άμστερνταμ ή την Αγία Νάπα στην Κύπρο».

Προλάβετε τις αγροτικές επιδοτήσεις

Η ΕΕ είναι, μεταξύ άλλων, μια τεράστια μηχανή αναδιανομής, αφού από τις εισφορές των κρατών-μελών χρηματοδοτούνται προγράμματα επιδοτήσεων για αγρότες, ερευνητές ή υπανάπτυκτες περιφέρειες.

Από αυτά τα προγράμματα επωφελήθηκαν επί δεκαετίες και οι Βρετανοί, λαμβάνοντας ετησίως κάπου τέσσερα δισ. λίρες από τις Βρυξέλλες, σύμφωνα με εκτιμήσεις του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών.

Οι υποστηρικτές του Brexit είχαν υποσχεθεί πριν από το δημοψήφισμα ότι η απώλεια χρηματοδότησης θα αντισταθμιστεί, αλλά στο μεταξύ έχουν αρχίσει να κάνουν νερά. Ο υπουργός Οικονομικών Χάμοντ είπε στους Βρετανούς αγρότες ότι αυτό θα ισχύσει μέχρι το 2020…

Φάτε σοκολάτες σε κανονικό μέγεθος

Πολλοί λάτρεις της βρετανικής σοκολάτας έχουν ήδη αρχίσει να νιώθουν τις συνέπειες του Brexit.

Η σοκολατοποιία Mondelez μείωσε τον αριθμό των τριγώνων στις σοκολάτες Toblerone που διατίθενται στη βρετανική αγορά, ενώ ετοιμάζεται να μικρύνει και τις σοκολάτες Cadburry. Κι αυτό γιατί ακρίβυνε η προμήθεια συστατικών όπως το κακάο από το εξωτερικό, αφού έπεσε η αξία της λίρας μετά το δημοψήφισμα για το Brexit.

Οι συνέπειες του Brexit για την Ελλάδα

«Το βάθος και το εύρος των συνεπειών του Brexit σαφώς θα εξαρτηθεί από την έκβαση των διαπραγματεύσεων που ξεκινούν μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Την επισήμανση αυτή έκανε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ, Κωνσταντίνος Μίχαλος με αφορμή την έναρξη της διαδικασίας εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ. Οπως είπε ο κ. Μίχαλος «σε κάθε περίπτωση, ως ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα, οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να αντιμετωπίσουμε ενδεχόμενους κινδύνους σε δύο επίπεδα».

Στη δήλωσή του αναφέρεται στους κινδύνους που θα προκύψουν, σημειώνοντας: «Η προοπτική και μόνο μιας χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από τους προηγούμενους εννέα μήνες που πραγματοποιήθηκε το βρετανικό δημοψήφισμα έδειξε να προβληματίζει εντονότατα το σύνολο της ΕΕ. Το βάθος και το εύρος των συνεπειών του Brexit σαφώς θα εξαρτηθεί από την έκβαση των διαπραγματεύσεων που ξεκινούν μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε κάθε περίπτωση, ως ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα, οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να αντιμετωπίσουμε ενδεχόμενους κινδύνους σε δύο επίπεδα.

Το πρώτο αφορά το πρακτικό μέρος των σχέσεων Ε.Ε. και ΗΒ στη μετά την έξοδο εποχή. Το δεύτερο αφορά τον κίνδυνο για την ενίσχυση των φυγόκεντρων τάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αφορμή το Brexit. Οφείλουμε, λοιπόν, ως επιχειρηματική κοινότητα να απευθύνουμε κάλεσμα στις Ευρωπαϊκές ηγεσίες να αντιμετωπίσουν αυτό τον κίνδυνο. Προστατεύοντας τις θεμελιώδεις αξίες στις οποίες στηρίχθηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και η ενιαία αγορά.

Εμπορικές συναλλαγές

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών με το Ηνωμένο Βασίλειο ξεπερνά σε αξία τα 2 δισ. ευρώ (1,70 δισ. λίρες). Το διμερές εμπορικό ισοζύγιο κατέλειπε έλλειμμα ύψους 115,99 εκατ. λιρών. Η αξία των ελληνικών εξαγωγών στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2016 ανήλθε στα 793,32 εκατ. λίρες, ενώ η αξία των ελληνικών εισαγωγών από το Ηνωμένο Βασίλειο ανήλθε σε 909,33 εκατ. λίρες.

Ακριβότερα τα ελληνικά προϊόντα

Επομένως, η υποτίμηση της αγγλικής λίρας έναντι του ευρώ που εκτιμάται ότι θα συντελεστεί λόγω του Brexit θα κάνει ακριβότερα τα ελληνικά προϊόντα για τους Βρετανούς, κάτι που σε συνδυασμό με τη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, θα έχει συνέπειες για τις ελληνικές εξαγωγές.

Επιπτώσεις σε τουρισμό και τράπεζες

Και στον τουρισμό αναμένεται μείωση του αριθμού των τουριστών προς την Ελλάδα. Η σημασία της βρετανικής αγοράς είναι καίρια για τον ελληνικό τουρισμό δεδομένου του μεγάλου μεγέθους της (2,4 εκατ. επισκέπτες/2 δισ. ευρώ έσοδα το 2015). Επίσης, προβλήματα θα υπάρξουν στις τράπεζες λόγω της μείωσης της αξίας του χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών από τοποθετήσεις σε βρετανικές τράπεζες, ενώ ακόμη δεν είναι γνωστό τι θα συμβεί με τους δεκάδες χιλιάδες Έλληνες εργαζομένους στο Ηνωμένο Βασίλειο.