Στη δημιουργία τουλάχιστον δύο δομών προσωρινής διαμονής μεταναστών στην Κρήτη προσανατολίζεται η κυβέρνηση, αποσπώντας μάλιστα και την ανοχή των δημάρχων του νησιού. Η είδηση βγήκε από τη διήμερη επίσκεψη του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρη Καιρίδη σε Χανιά, Γαύδο και Ηράκλειο μετά και τη σημαντική αύξηση των μεταναστευτικών ροών που καταγράφονται τους τελευταίους μήνες στην Κρήτη.
Μόνο από τον περασμένο Σεπτέμβριο υπολογίζεται πως στα νότια παράλια της Κρήτης και της Γαύδου έχουν αφιχθεί πάνω από 2.000 άνθρωποι με σχεδόν καθημερινές «καραβιές». Η κατάσταση αυτή έδωσε αρχικά αφορμή στον Δ. Καιρίδη να πανηγυρίσει για την… αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων στον Εβρο και το Αιγαίο, ένδειξη της οποίας, όπως είπε, είναι το γεγονός ότι οι μετανάστες επιλέγουν πια τον σαφώς πιο επικίνδυνο δρόμο της ανοιχτής θάλασσας μεταξύ Αφρικής και Ελλάδας.
Το πρόβλημα συνεπώς μεταφέρεται στην Κρήτη, με τους δήμους του νησιού να δυσανασχετούν καθώς καλούνται συνεχώς να συνδράμουν με διατροφή, ρουχισμό, μεταφορά και στοιχειώδεις παροχές τους ανθρώπους αυτούς. Από τη μία το οικονομικό κόστος και από την άλλη ο «κίνδυνος» για τον τουρισμό από τη μεγάλη ροή μεταναστών που μπορεί να… «αμαυρώσει» την εικόνα του νησιού ενόψει καλοκαιριού, ήταν οι λόγοι που έφεραν τον υπουργό στην Κρήτη.
Ο Δ. Καιρίδης πάντως έπιασε τον παλμό των δημάρχων αλλά και των τοπικών ΜΜΕ: «Η Κρήτη είναι η βιτρίνα μας, είναι η μεγάλη ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού και είναι η πιο δυναμική και εξωστρεφής περιφέρεια της χώρας […] και κατά συνέπεια πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού το εύρυθμο και την ευταξία, πάντοτε με προτεραιότητα την ασφάλεια όλων των πολιτών», είπε μεταξύ άλλων. Ο μαγικός συνδυασμός «τουρισμού και ασφάλειας» βρήκε σε γενικές γραμμές ευήκοα ώτα και έτσι από τη χθεσινή σύσκεψη έφυγαν όλοι έχοντας σχεδόν συμφωνήσει στην ενδεδειγμένη λύση.
Οι διατυπώσεις ήταν πολύ προσεκτικές. Δεν θα μιλάμε για «hot spot», ούτε για «camps», για ΚΥΤ (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης) ή για προαναχωρησιακά κέντρα. Θα τις λέμε «Δομές προσωρινής υποδοχής μεταναστών και προσφύγων». Υστερα από ερωτήσεις δημάρχων μάλιστα προσδιορίστηκε και η δυναμικότητά τους: Μέχρι 300 φιλοξενούμενους και το πολύ για τέσσερις μέρες διαμονής.
Ο υπουργός υποσχέθηκε πως θα υπάρξουν κονδύλια για τη διατροφή, τη στέγαση και τη μεταφορά των ανθρώπων (έστω και αν δεν όρισε με σαφήνεια τον τρόπο που θα καλυφθούν αυτά τα ποσά) και αναγνώρισε πως αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να βαραίνει την κυβέρνηση και όχι την Αυτοδιοίκηση. Το μόνο που ζήτησε από τους δημάρχους ήταν να του ορίσουν τους χώρους όπου μπορούν να δημιουργηθούν, από τις κατασκευαστικές εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται το υπουργείο, οι δύο αυτές δομές προσωρινής φιλοξενίας. Ανεπίσημα οι λύσεις που πέφτουν στο τραπέζι είναι για χώρους στα νότια του νησιού, έναν στον Νομό Ηρακλείου και έναν στον Νομό Χανίων, και σε κάθε περίπτωση μακριά από τις τουριστικές περιοχές.
Φυσικά η λύση που προτείνεται φαίνεται καλύτερη από την υπάρχουσα κατάσταση, καθώς μέχρι σήμερα με κάθε «καραβιά» δημιουργείται στην Κρήτη ένα αλαλούμ, ανάλογα με την παραλία όπου θα αποβιβαστούν οι μετανάστες, ανάλογα με τους διαθέσιμους χώρους και πόρους κάθε δήμου, χωρίς καμία οργάνωση και με συνθήκες «στοιβάγματος», μέχρι να τους επιβιβάσουν, με συνοπτικές διαδικασίες, φρουρούμενους στο πλοίο της γραμμής με προορισμό συνήθως το ΚΥΤ Μαλακάσας ή το Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης Αμυγδαλέζας.
Και με τις νέες δομές πάλι εκεί θα καταλήγουν, ωστόσο μέχρι να αναχωρήσουν από την Κρήτη θα φιλοξενούνται σε καταλληλότερους (;) χώρους και με τη συνδρομή εξειδικευμένου (;) προσωπικού του υπουργείου Μετανάστευσης. Αυτά βέβαια σε θεωρητικό επίπεδο, αφού κανείς δεν απαίτησε συγκεκριμένα μέτρα και προϋποθέσεις με βάση τα δικαιώματα των προσφύγων. Το μείζον ήταν να μην πληρώνουν οι δήμοι και να μη γίνονται αντιληπτοί οι πρόσφυγες από τους τουρίστες…
Καταγγελίες
Φορείς και οργανώσεις έχουν καταγγείλει την άρον άρον εξαφάνιση των ανθρώπων που φτάνουν στην Κρήτη. Οπως έχει αναδείξει από τον περασμένο Δεκέμβριο η «Εφ.Συν.» («Πώς “χάνονται” οι πρόσφυγες από την Κρήτη;» 23.12.2023), στους νεοαφιχθέντες δεν παρέχεται επαρκής διερμηνεία αλλά ούτε και βασική ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματά τους (καταγγελία της οργάνωσης «Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο»), ενώ πολύ συχνά τους δίνεται να υπογράψουν χαρτί ότι δεν ζητούν άσυλο στην Ελλάδα, χωρίς τις περισσότερες φορές να μπορούν καν να το διαβάσουν ή να έχουν κάποιον να τους το μεταφράσει (καταγγελία από το Στέκι Μεταναστών Χανίων).
Και πάνω σε όλα αυτά έρχεται και η νεοπαγής συμφωνία με την Αίγυπτο, τις ακριβείς διατάξεις της οποίας δεν έχει δει ακόμα κανείς, ωστόσο διαφημίζεται ως επαρκής λύση από τον κ. Καιρίδη. Βασική πρόβλεψή της είναι να μην αφήνουμε τους μετανάστες καν να αποβιβαστούν στην Κρήτη ή, ακόμα και αν τα καταφέρουν, να τους επιστρέφουμε στην Αίγυπτο. Ασχετα με το από πού έχουν ξεκινήσει, άσχετα με το αν είναι ασφαλής χώρα για αυτούς (ακόμα και όταν είναι αιγυπτιακής καταγωγής, διωκόμενοι από το εκεί καθεστώς).
Την περασμένη εβδομάδα η οργάνωση Alarm Phone κατήγγειλε το πρώτο «pushback» από το ελληνικό Λιμενικό προς την Αίγυπτο. Φυσικά λόγω απόστασης αυτό δεν έγινε με «σπρώξιμο» της βάρκας, όπως συνήθως, αλλά με την εντολή που δόθηκε στο εμπορικό πλοίο που διέσωσε τους 160 μετανάστες να μην κατευθυνθεί στην Κρήτη, που ήταν πιο κοντά και ζητούσαν και οι ίδιοι, αλλά να τους αποβιβάσει στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.
Ολα αυτά βέβαια ήταν «ψιλά γράμματα» στις συσκέψεις του Δ. Καιρίδη στην Κρήτη. Αν καλύψουμε το κόστος και αν καταφέρουμε να μη συναντηθούν ποτέ οι μετανάστες με τους τουρίστες, όλα τα άλλα θα είναι εντάξει…