Την αναγνώριση της γεωλογικής περιόδου που διανύουμε ως “Ανθρωπόκαινο” προτείνει ηΑμερικανική Ένωση για την Πρόοδο της Επιστήμης (American Association for the Advancement of Science-AAAS), ο μεγαλύτερος επιστημονικός σύλλογος του κόσμου λόγω των ριζικών αλλαγών που έχει επιφέρει στο πρόσωπο του πλανήτη η ανθρώπινη δραστηριότητα.
Στην επιστημονική κοινότητα δεν υπάρχει ακόμα ομοφωνία για τη χρήση του όρου “ανθρωπόκαινο”, ωστόσο γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής σε επιστημονικές εργασίες. Όπως αναφέρθηκε σε συμπόσιο του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν με τίτλο «Ζώντας στο Ανθρωπόκαινο»που έλαβε χώρα την προηγούμενη εβδομάδα, μόνο το 2014 οι δημοσιευμένες μελέτες που χρησιμοποιούν τον όρο ξεπέρασαν τις 500.
Τον ίδιο όρο προτείνει και η AAAS που παρουσιάζει την έκθεση «Απολιθώματα του Ανθρωπόκαινου». Μάλιστα, την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου η Ομάδα Εργασίας Ανθρωπόκαινου θα ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια για την αναγνώριση του όρου, σε μουσείο της Γερμανίας.
—Οι γεωλογικές περίοδοι
Η γεωλογική χρονολογική κλίμακα χρησιμοποιείται στη γεωλογία, την αρχαιολογία και άλλες επιστήμες για την περιγραφή των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ιστορίας της Γης.
Οι γεωλογικές εποχές και περίοδοι οριοθετούνται χρονικά από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των ιζημάτων κάθε εποχής. Για παράδειγμα, κατά την Τριασική Περίοδο πριν από 200 ως 250 εκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκαν τα θηλαστικά και επικράτησαν τα σποριόφυτα, ενώ η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη ήταν τροπικές χώρες.
Παλαιότερα, η Κάμβρια περίοδος, πριν από 540 ως 485 εκατομμύρια χρόνια, δεν υπήρχε χερσαία ζωή, αλλά σημειώθηκε μια εκρηκτική αύξηση των ζωντανών οργανισμών, φυτών και ασπόνδυλων στους ωκεανούς. Τότε εμφανίστηκαν τα μαλάκια και τα αρθρωτά oστρακοφόρα ασπόνδυλα, όπως οι τριλοβίτες.
Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες στην περίπτωση του Ανθρωπόκαινου, αυτό που αλλάζει δεν είναι τα απολιθώματα, αλλά η εμφάνιση μικροσκοπικών σωματιδίων πλαστικού σχεδόν σε όλα τα ιζήματα που σχηματίζονται σήμερα στον πλανήτη, ακόμα και στους πάγους της Αρκτικής.
—Plastiglomerate
Υπενθυμίζεται ότι Καναδοί επιστήμονες έχουν εντοπίσει και κατηγοριοποιήσει ένα νέο πέτρωμα που αποτελείται από τεμάχια λιωμένων πλαστικών αποβλήτων και σκουπίδια που ξεβράζονται στις ακτές του πλανήτη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου του Δυτικού Οντάριο, αυτό το νέο υλικό, γνωστό ως “plastiglomerate” ( «πλαστικοπαγές» ή «πλαστικοσυμφυρματοπαγές»), διαμορφώνεται όταν λιωμένα πλαστικά απόβλητα στις ακτές αναμειγνύονται με ιζήματα, κομμάτια λάβας και οργανικά σκουπίδια.
Αυτά τα θεωρητικά μη βιοδιασπώμενα υλικά ενδέχεται να αποτελέσουν μέρος της γεωλογικής ιστορίας της Γης και να γίνουν ένα θλιβερό ίχνος της ανθρώπινης παρουσίας στον πλανήτη μας.
—Τι λένε οι επιστήμονες
Σε αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό στέκεται και ο αναπληρωτής γραμματέας Επιστήμης στο Smithsonian, Τζον Κρε, ο οποίος αναφέρει ότι αυτό που διαφοροποιεί το Ανθρωπόκαινο είναι «ένα στρώμα πλαστικού που καλύπτει τον πλανήτη».
Το Ίδρυμα, εξήγησε, υιοθετεί τον όρο επειδή επειδή «συνδυάζει το επιστημονικό και το πολιτισμικό σε μια λέξη».
«Στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια της ιστορίας της, η Γη δεν επηρεάστηκε ποτέ από ένα μεμονωμένο είδος όσο επηρεάζεται σήμερα από τον άνθρωπο» είπε ο Κρες.
Σύμφωνα με τον Ουίλ Στέφεν του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου, έναν από τους ηγέτες του κινήματος του Ανθρωπόκαινου, ο άνθρωπος δεν αλλάζει μόνο το κλίμα και τη σύσταση των ιζημάτων. Υπάρχουν πολλές ακόμα ανθρωπογενείς αλλαγές όπως η αραίωση του στρώματος όζοντος, οι μεταβολές στους κύκλους αζώτου και φωσφόρου, η οξίνιση των ωκεανών, η αποψίλωση των δασών και η ρύπανση με ουσίες που διαταράσσουν το ορμονικό σύστημα.
«Οι άνθρωποι έχουν πλέον γίνει μια γεωλογική δύναμη στον πλανήτη. Η εποχή στην οποία ζούμε είναι πραγματικά ξεχωριστή» εκτιμά ο Άντριου Νολ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
Πέρα από τους επιστήμονες που διαφωνούν με τη χρήση του όρου υπάρχουν ενστάσεις της έναρξης της περιόδου και μεταξύ των υποστηρικτών της χρήσης του. Οι προτάσεις που έχουν διατυπωθεί περιλαμβάνουν την εμφάνιση της γεωργίας, τη βιομηχανική επανάσταση, την ανακάλυψη των πλαστικών και την πρώτη χρήση της πυρηνικής βόμβας.
Προκειμένου να αναγνωριστεί επίσημα το Ανθρωπόκαινο, ο όρος θα πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή Στρωματογραφίας της Διεθνούς Ένωσης Γεωλογικών Επιστημών.
