Η άγνωστη εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στο Άουσβιτς τον Οκτώβριο του 1944

Πρόκειται για μια σχεδόν άγνωστη ιστορία, που με μεγάλη μας χαρά παρουσιάζουμε εδώ στο ιστολόγιό μας (όπως λένε, “αποκλειστικά“), όπως άλλωστε έχουμε κάνει και στο παρελθόν, ασχολούμενοι με το θέμα του Ολοκαυτώματος) και με τους συμπατριώτες μας Ελληνες Εβραίους. Το ντοκιμαντέρ αυτό, παραγωγής 2009, για την άγνωστη εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στα στρατόπεδα-κολαστήρια της ναζιστικής θηριωδίας.τον Οκτώβριο του 1944, έχουμε την εντύπωση ότι δεν έχει παιχτεί στην τηλεόραση και ότι δεν κυκλοφορεί στο διαδίκτυο.

«Στις 7 Οκτωβρίου του 1944, ημέρα Σάββατο, οι Γερμανοί επιχείρησαν να απομακρύνουν επιπλέον 200 άνδρες (Έλληνες και Ούγγρους) που είχαν ήδη επιλεγεί για εξόντωση. Ήταν περίπου 14.30 το μεσημέρι, όταν μια ομάδα των Ες-Ες έφτασε με ονομαστικούς καταλόγους για τη δεύτερη διαλογή […] Όταν άρχισαν να εκφωνούν τα ονόματα των Ελλήνων, κανείς δεν απάντησε. Σε κάποια στιγμή μια φωνή (πιθανόν του Ιωσήφ Βαρούχ) στα ελληνικά: ‘θα γίνει ή όχι το ντου που λέγαμε;’ Αμέσως όρμησαν στους Γερμανούς φρουρούς, τους αφόπλισαν και οχυρώθηκαν μέσα στο κρεματόριο ΙΙΙ με τα λίγα όπλα που διέθεταν, αναμένοντας από τους συντρόφους τους να κινηθούν. Δυστυχώς, αν και μυημένοι στο σχέδιο της εξέγερσης, οι άνδρες στα άλλα κρεματόρια δεν κινήθηκαν [..]. Μέσα σε ελάχιστη ώρα, ισχυρές δυνάμεις της φρουράς με πολυβόλα και σκυλιά περικύκλωσαν την περιοχή και ξεκίνησε μια ηρωική αλλά απελπιστικά άνιση μάχη. […]

Από τους 300 Έλληνες Εβραίους που πήραν μέρος στην εξέγερση, επέζησαν μόνο οι 26. Οι περισσότεροι έπεσαν ηρωικά κάτω από τη βροχή σφαιρών, ενώ οι υπόλοιποι που παραδόθηκαν εκτελέστηκαν επί τόπου, όπως ο Μωύς Ααρών, ο Ιακώβ (Βίκο) Μπρούδο, ο Ισαάκ Βαρούχ (ανήκαν στο κρεματόριο IV) και ο Σαμ Καράσσο..

Όσοι Έλληνες Εβραίοι από τα άλλα κρεματόρια και το γειτονικό Kanada παρακολουθούσαν τα γεγονότα, ανήμποροι να αντιδράσουν, θυμούνται πως μέσα στους κρότους και τα ουρλιαχτά ακούγονταν ο ελληνικός Εθνικός Ύμνος.

Μπορεί η εξέγερση εκείνη να απέτυχε- αν και ποτέ δεν διαλευκάνθηκε από ποιον προδόθηκε- αλλά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μαρτυρία του διασωθέντα Μαρσέλ Νατζαρή: “Eστω και διά ολίγα λεπτά ευρέθησαν ελεύθεροι”».
[Απόσπασμα από το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, προϊσταμένης της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών, “Ελληνες στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου”, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2009.

Πολύ λίγες πληροφορίες και στοιχεία θα βρει όποιος ψάξει την άγνωστη αυτή ιστορία. Εκτός από το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, ο Σπύρος Κουζινόπουλος έχει αφιερώσει ένα ολιγοσέλιδο υποκεφάλαιο στο βιβλίο του “Υπόθεση Αλόις Μπρούνερ”, εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2005 και ορισμένα στοιχεία για τους Εβραίους κρατούμενους Sonderkommando υπάρχουν στο βιβλίο του Σλόμο Βενέτσια με τίτλο “Sonderkommando”, εκδόσεις Πατάκη, 2008.

Θεωρούμε απαραίτητο το να θυμόμαστε αυτές της πτυχές της Ιστορίας, ειδικά τώρα που οι εχθροί της ελευθερίας, και οι υμνητές του Χίτλερ και του ναζισμού πρωταγωνιστούν στην δημόσια ζωή.

Να μην ξεχνάμε: “Eστω και διά ολίγα λεπτά ευρέθησαν ελεύθεροι”

Περαιτέρω:

# Ο Ζαν Κοέν (του οποίου ο πατέρας ήταν ένας από τους επιζώντες) μιλάει για την εξέγερση, αν και με κάποιες διαφοροποιήσεις στην αφήγηση των γεγονότων,.
# Αρθρο στα ΝΕΑ, Ελληνες Εβραίοι πίσω από τη μοναδική εξέγερση στο Άουσβιτς,
# Αρθρο στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ, Η άγνωστη εξέγερση στο Άουσβιτς,.
# Απόσπασμα από το βιβλίο του Primo Levi “Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος”

Πηγή: xyzcontagion.wordpress.com