Η άρνηση Χριστιανόπουλου

Του Ειρηναίου Μαράκη
Ανάσα αντίστασης από την πλευρά των σκεπτόμενων και ανεξάρτητων από αφεντικά και χορηγούς δημιουργών, αποτελεί η άρνηση παραλαβής του μεγάλου βραβείου για το σύνολο του έργου του, από τον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο. Από την πρώτη στιγμή ο εργαζόμενος κόσμος επικρότησε και χάρηκε τη στάση του ποιητή γιατί στο πρόσωπο του είδε τη δική του αντανάκλαση αυτή, της αντίστασης σε ένα σχηματισμό όπως το Κράτος, που καθημερινά ισοπεδώνει την ύπαρξη και την αξιοπρεπειά μας. Ο ίδιος ο ποιητής έγραφε στο Εναντίον μερικά χρόνια πριν: «Είμαι εναντίον των σχέσεων με το κράτος και βρίσκομαι σε διαρκή αντιδικία μαζί του. Πότε μου δεν πάτησα σε υπουργείο, και το καυχιέμαι. Η μόνη μου εξάρτηση από το κράτος είναι η εφορία, που με γδέρνει.»
Ποτέ ξανά σε μια δύσκολη εποχή όπως αυτή που διανύουμε, με τα μνημόνια της χρεοκοπίας και τις εργατικές αντιστάσεις, λαός και ποιητής δεν ταυτίστηκαν τόσο στην πάλη τους απέναντι στους εξουσιαστές κάθε είδους και μορφής, σαν αυτούς που καταγγέλει ο Χριστιανόπουλος στο Εναντίον. Κι αν η ποίηση δεν ανατρέπει καθεστώτα, μπορεί τουλάχιστον να αντιστέκεται στην ισοπέδωση της διαφορετικότητας, στην εκμετάλευση του πολιτισμού προς όφελος των μονοπωλίων και στην καταστροφή της ανθρώπινης και κοινωνικής ζωής.
Γι’ αυτό η στάση του Χριστιανόπουλου, η τόσο συνεπής και ειλικρινής, ταρακούνησε με διαφορετικό από τον συνηθισμένο τρόπο, τα λιμνάζοντα νερά της δημοσιογραφίας, αφήνοντας με ανοιχτό το στόμα όλους τους πατριάρχες των ιδεών και της ενημέρωσης, που ακόμα ψάχνουν να βρουν τα αίτια της άρνησης του ποιητή, αποδεικνύοντας, για άλλη μια φορά, ότι είναι πιο τυφλοί κι απ΄τους τυφλούς.
Αλλά ο Χριστιανόπουλος δεν είναι ο μόνος στην Ιστορία που αρνήθηκε ανάλογες βραβεύσεις. Θυμίζουμε την περίπτωση του Γάλλου εικαστικού Gustave Courbet και την αποποίησητης διάκρισης του με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, μέσω επιστολής του προς τον Υπουργό Καλών Τεχνών της Δεύτερης Αυτοκρατορίας Maurice Richard, όπου αντιγράφουμε ένα απόσπασμα: « Η ιδιοτητά μου ως καλλιτέχνη αντιτίθεται καιμ ως προς την αποδοχή μιας ανταμοιβής που μου παραχωρείται από το Κράτος. Το Κράτος είναι αναρμόδιο στα θέματα της τέχνης. όταν αναλαμβάνει την ανταμοιβή της σφετερίζεται τις προτιμήσεις του κοινού. Η παρέμβαση του Κράτους είναι αποθαρρυντική, ολέθρια για τον καλλιτέχνη γιατί τον εξαπατά ως προς την αξία του, ολέθρια και για την τέχνη γιατί την εγκλωβίζει μέσα στις επίσημες συμβάσεις και την καταδικάζει στην πιο άγονη μετριότητα. Θα ήταν, λοιπόν, φρόνιμο να απέχει το Κράτος. Την ημέρα που θα μας αφήσει ελεύθερους, θα ΄χει ολοκληρώσει απέναντι μας τις υποχρεώσεις του.»

Παραπομπές:
1) Εναντίον, περιοδικό Διαγώνιος (Τεύχος 1, Ιανουάριος – Απρίλιος 1979)
2)    Gustave Courbet, Επιστολή προς τον Υπουργό Καλών Τεχνών, [Παρίσι, 23 Ιουνίου 1876] εκδόσεις Άγρα, επιστολές – αρ. 1
3)    logotexnia-ch.blogspot.com

Xανιά Κρήτης