Τα οικονομικά προβλήματα είναι μεγάλα, όμως η “ανεξάρτητη” από το κράτος και γερμανικά ελεγχόμενη Εφορία χτυπά λυσσασμένα όσους βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία…
Η Εφορία ξεκινά ξανά τους πλειστηριασμούς ακινήτων από τις 16 Οκτωβρίου για όσους έχουν χρέη προς το Δημόσιο.
Ταυτόχρονα, οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς.
Η “ανεξάρτητη” Αρχή επιδιώκει να στείλει σαφές μήνυμα στους οφειλέτες πως, αν δεν τακτοποιήσουν τις οφειλές τους, κινδυνεύουν να χάσουν περιουσιακά τους στοιχεία.
Η ΑΑΔΕ δημιουργεί ψηφιακούς φακέλους για τους φορολογούμενους με ληξιπρόθεσμα χρέη, καταγράφοντας την οικονομική και περιουσιακή τους κατάσταση. Εάν δεν αποπληρώσουν τα χρέη τους, ακολουθούν αυτόματες κατασχέσεις και πλειστηριασμοί ακινήτων.
Υπάρχουν πέντε εναλλακτικοί τρόποι για τους οφειλέτες ώστε να αποφύγουν τις κατασχέσεις:
Ένταξη των οφειλών σε πρόγραμμα ρύθμισης, με πληρωμές έως 24 μηνιαίες δόσεις ή έως 48 δόσεις για έκτακτους φόρους.
Υπόδειξη λογαριασμού στον οποίο καταβάλλονται μισθοί ή συντάξεις, με ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ.
Καταβολή ποσών ανάλογα με τις δυνατότητες του οφειλέτη, η οποία μπορεί να αναστείλει αναγκαστικά μέτρα.
Αίτηση για μείωση του ποσού κατάσχεσης από τον μισθό, εάν υπάρχουν σοβαροί οικονομικοί λόγοι.
Πώληση ακινήτου για την αποπληρωμή της οφειλής, με δυνατότητα παρακράτησης του οφειλόμενου ποσού από το τίμημα της πώλησης.
Ελλάδα: Η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που έχει εκχωρήσει τον τομέα των δημόσιων εσόδων
Η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που έχει εκχωρήσει τον τομέα των δημόσιων εσόδων σε Ανεξάρτητη Αρχή, χωρίς δυνατότητα δημόσιου-πολιτικού ελέγχου, η οποία μόνο τυπικά λογοδοτεί στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
To 2016, υποκύπτωντας για ακόμη μια φορά στις πιέσεις της τρόικας , η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέθεσε το «πορτοφόλι» του ελληνικού κράτους, δηλαδή τα δημόσια έσοδα και τον έως τότε –και από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους– δημόσιο μηχανισμό είσπραξής τους σε Ανεξάρτητη Αρχή, την ΑΑΔΕ.
Η «ανεξαρτοποίηση» της ΓΓΔΕ από το Υπουργείο Οικονομικών και την ελληνική κυβέρνηση, ήταν από τις πρώτες «μεταρρυθμίσεις» που είχε αποδεχτεί η πρώτη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρώντας την «ανώδυνη» και «αναίμακτη» σε σχέση με τις απαιτήσεις των δανειστών για ΦΠΑ, φορολογία εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ. (Για να αποδεχτούν τελικά και την «ανεξαρτοποίηση» και τη φοροκαταιγίδα).
Ο Υπουργός Οικονομικών μετατράπηκε «στον τελευταίο τροχός της αμάξης», ως προς τα δημόσια έσοδα.
Αυτά, επειδή η νέα «Αρχή» δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε εποπτεία ή ιεραρχικό έλεγχο, π.χ. από τον Υπουργό Οικονομικών. Έχει πλήρη λειτουργική, οργανική και προσωπική ανεξαρτησία, άρα δεν υπόκειται σε έλεγχο σκοπιμότητας από οποιαδήποτε κρατική αρχή. Βεβαίως, ακριβώς γι’ αυτό, ούτε ο Υπουργός μπορεί να λογοδοτήσει για πράξεις ή παραλείψεις της.
Οι επιπτώσεις είναι ανυπολόγιστες, καθώς η «Αρχή» έχει το αποκλειστικό προνόμιο ερμηνείας της φορολογικής νομοθεσίας, από την έκδοση ΠΟΛ μέχρι την ερμηνεία για υποθέσεις φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων που διαχειρίζεται κάθε εφοριακός ή τελωνειακός υπάλληλος. Αλλά και της στοχοθεσίας είσπραξης, συμπεριλαμβανομένων και όλων των μέτρων εξαναγκαστικής είσπραξης από πολίτες ― κι επιχειρήσεις ― σε κατάσταση κατάρρευσης.
Ο Υπουργός Οικονομικών μπορεί να υποβάλλει προτάσεις «στρατηγικού χαρακτήρα» για την εναρμόνιση ερμηνείας και στοχοθεσίας με την κυβερνητική πολιτική και να δέχεται εισηγήσεις από τον Διοικητή για νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, ενώ ο Διοικητής έχει γνώμη σε ρυθμίσεις του Υπουργού ― αυτά σε μια όλη – όλη συνάντηση το μήνα που μπορούν να έχουν.
Από κει και πέρα, υψώνεται τοίχος μεταξύ των στελεχών της «Αρχής» και οποιωνδήποτε κρατικών παραγόντων.
Αντιθέτως, τα «κλιμάκια τεχνικής βοήθειας» ΔΝΤ και ΕΕ, μόνιμα εγκατεστημένα όλα αυτά τα χρόνια σε διαφόρους ορόφους στην Καραγεώργη Σερβίας, δεν έχουν λόγο μετεγκατάστασης. Όπως ήδη σημειώσαμε, απαγορεύεται μόνο η πρόσβαση του ελληνικού κράτους στη Διοίκηση Εσόδων, όχι των «θεσμών».
Όπως κι οι υπόλοιπες ΑΑ, η ΑΑΔΕ υπόκειται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας (δικαστικό έλεγχο ενώπιον του ΣτΕ) και σε κοινοβουλευτικό έλεγχο: Ακρόαση του Διοικητή και των μελών του Συμβουλίου χωρίς συνέπειες ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας και συζήτηση ετήσιας έκθεσης στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων. Αν νομίζουμε ότι έτσι ελέγχονται τα Δημόσια Έσοδα…
Όσο για τους εργαζόμενους, εξαρτώνται για τα πάντα, από πρόσληψη κι απόλυση μέχρι αξιολόγηση, βαθμολογική εξέλιξη, αμοιβές και bonus, από τον Διοικητή – πέραν κι έξω του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα: ένα ιδιόρρυθμο σύστημα «μεταμοντέρνας φεουδαρχίας».
Ανεξάρτητες αρχές και τρόικα: Η απαγωγή των δημοσίων εσόδων
Αποτελεί καίριο ερώτημα αν οι μη συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές μπορούν να απολαμβάνουν ανεξαρτησία µέχρι του σηµείου απαγόρευσης κατασταλτικού ελέγχου σκοπιμότητας από οποιοδήποτε όργανο της εκτελεστικής εξουσίας ― ούτε κατόπιν ένστασης εµπλεκόµενων πολιτών.
Κατά τη διαφαινόμενη βούληση του συνταγματικού νομοθέτη, οι Ανεξάρτητες Αρχές αναλαµβάνουν την ειδική διεκπεραίωση στοχευμένων νευραλγικών τομέων πολιτικής, όχι υποκαθιστώντας, αλλά συμπληρώνοντας την κλασική διοίκηση. Η «ΓΓΔΕ που μετατράπηκε σε ΑΑΔΕ» ολοφάνερα δεν πληροί αυτήν τη συνθήκη: Πρόκειται για ολοσχερή έξοδο των δημοσίων εσόδων από την κλασική διοίκηση. Ακόμα χειρότερα, εδώ δεν πρόκειται για ένα ακόμα δημόσιο τομέα νευραλγικού χαρακτήρα: Οι φόροι και γενικά τα δημόσια έσοδα είναι ο «πυρήνας» της εξουσίας του κράτους.
Το Ελληνικό Σύνταγμα στηρίζεται στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας: Από το λαό πηγάζουν οι τρεις εξουσίες, νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική. Ούτε η μορφή έμμεσης νομιμοποίησης των πέντε συνταγματικά κατοχυρωμένων ΑΑ ισχύει για την ΑΑΔΕ. Όπως και οι άλλες μη συνταγματικά κατοχυρωμένες ΑΑ, παραμένει σε ένα γκρίζο χώρο μεταξύ εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας εξυπηρετώντας την κρατούσα νεοφιλελεύθερη επιλογή για μεταβίβαση της πολιτικής και κρατικής εξουσίας σε μη πολιτικά ελεγχόμενα παράκεντρα.
Ταυτόχρονα η μεταφορά στη νέα αρχή του συνόλου των επιτελικών διοικητικών μονάδων του Υπουργείου Οικονομικών που διαθέτουν σωρευμένη νομοπαρασκευαστική εμπειρία, αποστέρησαν από τον εκάστοτε Υπουργό την φυσική δεξαμενή «νομοτεχνικής τεχνογνωσίας» για την παραγωγή νομοθετικού έργου και αποψήλωσαν σημαντικά από έμπειρο κι αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό το οποιοδήποτε διοικητικό μόρφωμα προκύψει στη θέση του σημερινού Υπουργείου Οικονομικών. Γιατί, μετά την απαγωγή των δημοσίων εσόδων, τι νόημα έχει η συνέχισή του ως έχει; Από το 2017 ο διορισμένος Διοικητής είναι εκτός ελέγχου «υπερυπουργός», σημαντικότερος από τον Υπουργό Οικονομικών μιας εκλεγμένης κυβέρνησης.
Η ουσία της «μεταρρύθμισης» έγκειται σε μια, νεοφιλελεύθερης «έμπνευσης», αναδιανομή της πολιτικής εξουσίας προς εξωθεσμικά, μη νομιμοποιημένα όργανα. Όπως είναι φανερό, σε μια Ελλάδα-αποικία χρέους σε καθεστώς μνημόνιου, μια μελλοντική κυβέρνηση αποφασισμένη να πετύχει απεμπλοκή από τα μνημόνια θα χρειαστεί ν’ αγωνιστεί για να επανακτήσει ακόμα και τον τυπικό έλεγχο των δημοσίων εσόδων και της διοίκησης τους, κάτι που ακόμη δεν έχει συμβεί
Υποτίθεται ότι το «πιστόλι» των δανειστών έφυγε από τον κρόταφο το καλοκαίρι του 2018 με τη συμφωνία για έξοδο από τα μνημόνια, τον δε Αύγουστο του 2022 και η χώρα εξήλθε και από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας. Διθυραμβικές ήταν τότε οι δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών και υπουργών για την επιστροφή στην «κανονικότητα» και για την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας σε όλα τα επίπεδα. Σε όλα, εκτός από ένα και… τόσο αμελητέο όσο η αυτονόητη εποπτεία του υπουργείου Οικονομικών στα δημόσια έσοδα!
Το ζήτημα τίθεται πλέον επιτακτικά: θα φύγει το θεσμικό κατάλοιπο, ο μνημονιακός «λεκές» από το προφίλ της χώρας; Κι αν όχι, για ποιον λόγο; Μήπως η επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα» δεν είναι ούτε καν στο θεσμικό επίπεδο πλήρης;
Το πόσο επιτακτικό είναι το ζήτημα φαίνεται και από το γεγονός ότι τέτοιου τύπου ανεξαρτητοποιήσεις συναντά κανείς σε χώρες της Αφρικής, όπως η Ζάμπια, η Ουγκάντα και άλλες, αλλά ακόμη και εκεί, οι σχετικές αρχές δεν είναι πλήρως ανεξάρτητες αλλά ημιανεξάρτητες.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Zambia Revenue Authority, ο διευθύνων σύμβουλος διορίζεται από τον πρόεδρο, στο δε διοικητικό συμβούλιο μετέχουν ως μέλη ο γ.γ. του υπουργείου Οικονομικών, ο διοικητής της Τράπεζας της Ζάμπια, εκπρόσωπος της Ενωσης Νομικών της Ζάμπια, εκπρόσωπος της Ενωσης Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων, εκπρόσωπος της Ενωσης Ορκωτών Λογιστών και της Ενωσης Τραπεζών.
Η μνημονιακή «μεταρρύθμιση»
Η Ουγκάντα ήταν η πρώτη που εισήγαγε το μοντέλο της ημι-ανεξάρτητης αρχής για τα δημόσια έσοδα το 1992, ακολούθησε η Ζάμπια το 1994 και στη συνέχεια πολλές ακόμη αφρικανικές χώρες.
Μήπως ήρθε η ώρα να κλείσει αυτή η καθόλου τιμητική, έμπνευσης ΔΝΤ και παράδοσης… αφρικανικής, υπόθεση;
Η ανάθεση του φοροεισπρακτικού και φοροελεγκτικού μηχανισμού στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ακριβώς επειδή δεν έγινε με όρους «κανονικότητας» και συνέχειας, συνδέθηκε με το μεγαλεπήβολο σχέδιο της συνολικής μεταρρύθμισης του φορολογικού μηχανισμού. Πρώτα –και ίσως πάνω– απ’ όλα, συνδέθηκε με τη μεγάλη, πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο τομέα του Δημοσίου, περικοπή προσωπικού.
Δεν υπάρχει εποπτεία
Οι Ανεξάρτητες Αρχές συνήθως εποπτεύουν/ελέγχουν έναν τομέα της οικονομίας. Στην περίπτωση της ΑΑΔΕ το πρόβλημα είναι ανάποδο: Ποιος εποπτεύει την Ανεξάρτητη Αρχή; Η ΑΑΔΕ λογοδοτεί μόνο στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Και λογοδοτεί, σημαίνει ότι ο επικεφαλής της παρουσιάζει μία φορά τον χρόνο την έκθεσή της, απαντά σε ερωτήσεις βουλευτών της επιτροπής, ακούει τις προτάσεις τους και επιφυλάσσεται να τις εξετάσει! Δεν υφίσταται ούτε διοικητικού χαρακτήρα εποπτεία ούτε τακτικό κοινοβουλευτικό έλεγχο. Είναι… αυτεξούσια!
"google ad"