Η αξία… της σιωπής…

Γράφει ο Ευάγγελος Πάλλας *

Στο ξεκίνημα της διαδρομής μας τα πράγματα ήταν πιο απλά, τουλάχιστον έτσι έδειχναν. Τώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις συλλογικές μας ευθύνες. Και καλούμαστε να αλλάξουμε τον κόσμο. Η εποχή μας δεν μπορεί να κάνει χωρίς εμάς, χωρίς ένα ανθρωπισμό, χωρίς αγώνες και χωρίς συνέπειες.

Δύο κόσμοι διαφορετικοί αλλά και ριζικά απόμακροι. Αυτοί και εμείς… Ανάμεσα μας ένα περιπετειώδες ταξίδι στο χρόνο που διήρκησε πολλούς αιώνες. Ένα ταξίδι γεμάτο από ανίερες συναντήσεις, αποχωρισμούς, συνενοχές, ταμπού, μύθους άλλα και σιωπή…

Περιπλανήσεις στη Δύση αλλά και στην Ανατολή που προώθησαν τις ιδέες μας, τα όνειρα μας και τους αγώνες μας…

Το ποτάμι του καπιταλισμού ήταν ορμητικό. Συμπαράσυρε πολλές από τις ιδέες μας, τις αφομοίωσε αναδεικνύοντας κάθε τόσο νέες νεφελώδεις ιστορικές ισορροπίες. Χρωματίστηκε από άδικους πολέμους, ολοκαυτώματα, ωμές επεμβάσεις, οικονομικούς αποκλεισμούς, προσφυγικές καταστάσεις, αλλαγές συνόρων αλλά και ανθρωπιστικές κρίσεις.

Σε αυτές τις μακάβριες αλλά δολοφονικές διαδρομές οι ΗΠΑ και πολλές χώρες της Ευρώπης υπήρξαν πρωτοπόρες.

Η γεωγραφία του θανάτου στα δικά τους εδάφη ήταν ανύπαρκτη.

Στα εδάφη των αδύναμων χωρών όμως καταστροφική.

Τα ΜΜΕ περιέχουν, διασκεδάζουν, ιεραρχούν καθημερινά και παρουσιάζουν τα γεγονότα κατά το δοκούν. Υπηρετώντας τα γνωστά τους αφεντικά (καπιταλισμό και αγορές)…

Από την άλλη πλευρά οι αγωνιστές των ονείρων μας, οι μπροστάρηδες των αγώνων μας, οι δικοί μας νεκροί, έγιναν χλωμά πρόσωπα στην σιωπή του παρελθόντος. Στη θέση τους πρωταγωνίστησαν ένας συρφετός αναλυτών, «ειδικών» δημοσιογράφων, δημοσιονομούντων, αλλά και επικινδύνων πολιτικών προσωπικοτήτων…

…Στη σημερινή κοινωνία ο γιατρός, είτε το θέλει είτε όχι, είναι ο καινούργιος ιερέας…Ο ιερέας υπόσχεται την αιώνια ευτυχία…Ο γιατρός εγγυάται για την υγεία…Για την εδώ ευτυχία…

Λ.Σβαρτσενμπεργκ και Π.Βιανσον- Ποντε

Οι ασύμμετροι από αέρος, εξ αποστάσεως και «χειρουργικής ακρίβειας» προληπτικοί πόλεμοι συντομογραφούν ανεξίτηλες καινοτομίες στο καπιταλιστικό κόσμο. Αποτυπώνουν νέες τεχνολογίες, ιδεολογικές συγχωνεύσεις αλλά και αντιφάσεις στην πολιτική ζωή των πολιτών. Περιέχουν, υποβάλλουν και επιβάλλουν μια διχαστική οικονομία του θανάτου. Δεν αναγνωρίζουν πια ήρωες και μάρτυρες. Εμπνέονται από την ακραία διχοτόμηση. Ο διχασμός αυτός είναι αυτονόητο συμφραζόμενο όλων των πολέμων, ακόμα και ιδεολογικών…

Οι «νέοι πόλεμοι» σχεδιάζονται και εξαγγέλλονται με «μηδενικά θύματα». Πολεμική εξαγωγή της δημοκρατίας, σε χώρες χαμηλής πολιτικής ποιότητας με καταστροφικές περιβαλοντολογικές, οικονομικές αλλά και ανθρωπιστικές απώλειες. Πάντα πίσω από την σιωπή των κοινωνιών…

Μεγαλοπρέπεια χαρακτηρίζει τα σιωπηλά πράγματα και τους σιωπηλούς ανθρώπους για εκείνες τις δραστηριότητες που πραγματοποιούν ήσυχα χωρίς κραυγές, χωρίς εξάρσεις, αλλά με συνετή διαδικασία σιωπηλής αντίστασης.

Ο κόσμος γίνεται πιο θορυβώδης. Πρόκειται για ένα γεγονός που προκαλεί προβλήματα ηθικά, πολιτικά, καταστροφικά.

«Υπάρχει στον κόσμο τούτον ένας μυστικός νόμος: – αν δεν υπήρχε – ο κόσμος θα’ταν από χιλιάδες χρόνια χαμένος – σκληρός και απαραβίαστος. Το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος, νικάται»

«Νίκος Καζαντζάκης»

Στις δύσκολες αυτές εποχές που διανύουμε, όπου κάθε έννοια φιλίας, ισότητας και δικαιοσύνης χάνονται και σβήνουν μέρα με την ημέρα, όλο και περισσότερο μέσα σε κοινωνίες που κατασκευάζουν ανθρώπους – μηχανές, ανθρώπους εξαθλιωμένους που επιχειρούν να συγκαλύψουν την έλλειψη κάθε νοήματος αναφορικά με την ύπαρξη τους καταναλώνοντας, ακόμα και σε κατάσταση απόλυτης ένδειας, ταυτίζουν την πιθανότητα της υπερκατανάλωσης με την «επιτυχία» και την προσωπική τους ολοκλήρωση. Κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες όπου οι κοινωνικοί αγώνες ποινικοποιούνται και συνειδησιακά αλλά και θεσμικά ενώ η πραγματική δημοκρατία τείνει να καταντήσει ξεχασμένο λήμμα σε τόμους εγκυκλοπαιδικούς και λεξικά. Είναι η κατάλληλη στιγμή να αλλάξει πορεία η κοινωνία.

Με στόχο το ξεπέρασμα των χρεοκοπημένων πολιτικών και την ενίσχυση του ρόλου του πολίτη ενάντια στην φιλελεύθερη ολιγαρχία, την καταπίεση, τον ρατσισμό, τον φόβο και την απομόνωση.

Για να μπορούμε όλοι να συμμετέχουμε όχι μόνο στην εκτέλεση των αποφάσεων, αλλά και στην συνδιαμόρφωση.

Καθώς αυτό που αποκαλείται τα τελευταία χρόνια “κρίση” βαθαίνει τις χαρακιές της στις ζωές μας, η μέρα μας ξεκινά και τελειώνει ακτινοβολώντας απελπισία. Διστάζουμε ν’ αναγνώσουμε τις ειδήσεις της ημέρας, στο φόβο πως κάποια στιγμή θα συμπεριλάβουν κι εμάς ή τους δικούς μας στη λίστα των αστέγων, των ανέργων, των αυτοχείρων αυτών που δεν μπορούν πια να πιαστούν από πουθενά και από τίποτα. Ζώντας μεσ’ το φόβο, το μόνο που μας απέμεινε είναι να ονειρευόμαστε, ν’ αναζητούμε απεγνωσμένα μια χαραμάδα ελπίδας ή να παραδινόμαστε στην απάθεια και τη λογική του “τίποτα δεν αλλάζει”, περιμένοντας πως κάποια μέρα “θα περάσει η μπόρα”, είτε να ελπίζουμε σε έναν κοινωνικό ξεσηκωμό που θα συμπαρασύρει και το δικό μας ενθουσιασμό, τη δική μας δημιουργική διάθεση που θα μας βοηθήσει να σηκωθούμε πάλι στα πόδια μας επαναφέροντας τα προτάγματά μας στο προσκήνιο.

Ας δημιουργήσουμε, λοιπόν, την δική μας ιστορία, επαναστατώντας ενάντια στον ολοκληρωτισμό του κυνισμού και του θεάματος, ενάντια στην ολιγαρχία του πλούτου. Ήρθε         η ώρα να πραγματοποιηθούν ειρηνικά αλλά αποφασιστικά καλέσματα σε όλη την Ευρώπη. Η Ευρώπη των λαών και όχι των ολιγαρχιών και των τεχνοκρατών είναι δυνατή αν προσπαθήσουμε μαζί και συντονισμένα. Στις πλατείες και στους δρόμους μπορεί να ξαναγεννηθεί η πραγματική δημοκρατία, η δημιουργία και η ανθρώπινη επικοινωνία.

…Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις να μην τις παίρνει ο άνεμος και ο χρόνος…

Η ΣΙΩΠΗ…ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ

Η γιγαντιαία δομή της κοινωνίας που έχει οικοδομηθεί από πολλές γενιές βυθίζεται στην προϊστορική εποχή και τώρα τι κάνουμε; Τίποτε έχουμε παγώσει όλοι και παρακολουθούμε όλα να γκρεμίζονται τριγύρω μας. Ισοπεδωμένα όνειρα, πρώην υψηλοί στόχοι, έχουν αρχίσει την κάθοδο. Όλοι γνωρίζουμε ποιοί φταίνε, αλλά δεν έχουμε το κουράγιο να τους στήσουμε στον τοίχο, γιατί ακόμη και ο τοίχος…των εκτελέσεων δόθηκε αντιπαροχή. Και τώρα τι κάνουμε λοιπόν; Το μαύρο χρήμα υπάρχει όπως πάντα υπήρχε και κυλούσε. Οι θυρίδες των λαμόγιων δεν θα ανοίξουν ποτέ. Το σπίτι που κτίσαμε ήταν χρόνια πάνω σε ρέμα. Ένα υπόγειο ποτάμι κυλούσε όσο κοιμόμαστε και ονειρευόμαστε ότι την επόμενη μέρα ίσως εμείς να ορίζαμε τις ζωές των διπλανών μας. Γκρεμίζεται το σπίτι και εσύ δεν μπορείς να βγεις. Αλλά τα όνειρα για το μέλλον και για αυτά που σκόπευες να εισπράξεις, έχοντας δώσει το μερίδιο σου χρόνια τώρα. Ξέχασέ τα. Γενικώς πρέπει να ξεχάσεις ότι είσαι πολίτης μιας χώρας. Τίποτα δεν είναι δικό σου. Νοικιάζεις ένα κομμάτι δήθεν εθνικής συνείδησης και το έκανες σηματάκι. Στις εθνικές εορτές, σαν να είναι δική σου αυτή η γη. Δεν είναι όμως.

…Ο κόσμος της αστικής τάξης…Είναι πολύ στενός. Για να περιλάβει τον πλούτο που έχει δημιουργήσει… Μ. Μπρεχτ

Έχει έρθει η ώρα που δεν σε χρειάζονται άλλο. Το καθήκον σου, συνειδητά και ασυνείδητα προς την…Ε.Ε. το έκανες και με το παραπάνω. Η αλήθεια είναι ότι περίμεναν κάποιες αναταραχές. Αλλά εδώ δε μάτωσε μύτη για το ναρκοπέδιο που σου έστησαν σιγά-σιγά. Έγινες βάρος περιττό, όμως καταλαβαίνεις από όσα συνέβησαν τα τελευταία 5 χρόνια αυτό που ήθελαν ήταν η χώρα που θεωρείς μέχρι σήμερα ότι σου ανήκει. Κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα σου ανήκει μόνο ότι σου επιτρέπουν να σου ανήκει. Φοβόμαστε τους μετανάστες και καθημερινά γίνονται μετανάστες τα παιδιά μας. Φοβηθήκαμε την ζωή μας χωρίς ευρώ και ευρώ στην τσέπη μας δεν μας μένει. Υπάρχει η αληθινή φρίκη. Το συνολικό θέμα δεν πουλάει στην Τν, δεν αποδίδει στο χρηματιστήριο, δεν τζογάρει μια εντελώς άρρωστη παγκόσμια κοινωνία. Μια κοινωνία που έχει χάσει κάθε σεβασμό για τα παιδιά της, δηλαδή για το μέλλον της, για τα χρόνια που θα έρθουν και θα μοιάζουν σαν ταινία τρόμου.

Οι πενηντάρηδες φοβούνται πως δεν θα φτάσουν στα 80, οι σαραντάρηδες πως δεν θα φτάσουν πουθενά. Αν έπρεπε να ξεσηκωθεί όλος αυτός ο κόσμος, αν είχαμε την ελάχιστη αξιοπρέπεια μέσα μας, θα το κάναμε, όχι για αυτά που μας “σερβίρουν” στις ειδήσεις, αλλά για όλα εκείνα που κανείς δε αναφέρει τίποτα.

Η ΣΙΩΠΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝΟΧΗ

Ας αναλογιστούμε, ας αναρωτηθούμε, ας φέρουμε στο νου το γραφικό ερώτημα που βασανίζει τον άνθρωπο από τη στιγμή που άρχισε να σκέφτεται. Ποιος είμαι; Τι κάνω και που πάω; Γιατί βρίσκομαι εδώ; Πραγματικά είναι πολύ δύσκολη ερώτηση, που η αναζήτηση και μόνο της απάντησης της οξύνει το πνεύμα, γι’ αυτό ακριβώς εξαφανίστηκε. Κανείς πια δεν αναρωτιέται, γιατί γνωρίζει την απάντηση από την ώρα που γεννιέται. Κάποιοι έχουν αναλάβει την ευθύνη να απαλλάξουν το μυαλό απ’ αυτό το βάσανο, της λειτουργίας του, δημιουργώντας αίθουσες μέσα στις οποίες διαμορφώνουν τρόπο σκέψης και συμπεριφορές. Σε ενημερώνουν για το τι ακριβώς είσαι, για που είσαι προορισμένος και για ποιο λόγο, ώστε να μη χρειαστεί να αναρωτηθείς ποτέ.

Ο επαναστατημένος άνθρωπος, εξεγείρεται ενάντια σε οτιδήποτε θεωρεί παράνομο, απατηλό ή ιερόσυλο. Ο επαναστάτης είναι ο ίδιος ο νόμος του. Αυτό είναι που τον ξεχωρίζει. Το άλλο διακριτικό του στοιχείο είναι η επιμονή του να εμπλακεί σε αγώνα, ακόμα και όταν δεν υπάρχει ελπίδα επιτυχίας. Εάν αντιστέκεται στην εξουσία, είναι επειδή απορρίπτει την νομιμότητά της.

Ο αστός σχεδόν έχει καταφέρει να πείσει τον εαυτό του, ότι ο κίνδυνος στην πραγματικότητα είναι ο νόμος της οικονομίας που ρυθμίζει τον κόσμο και την ιστορία.

Αναζητούμε, το κράτος και όχι το σύστημα. Θέλουμε μια κοινωνία που θα οργανώνεται συνειδητά σε θεσμούς, και όχι έναν σωρό ατόμων που βρίσκονται γύρω από συγκεκριμένα πολιτικά καταστημένα. Κατακερμάτισαν την πολιτική σκηνή σε κόμματα, βγάζοντας στην σκηνή ακόμα και τους αθλιότερους κομπάρσους που τους τάιζαν χρόνια για αυτήν την ώρα ανάγκης. Τα έδωσαν όλα στην πράξη και ξαναπήραν αυτό που δημιούργησαν τα τελευταία 40 χρόνια στη χώρα μας. Πολίτες που δεν είχαν ιδέα τι σημαίνει φιλελευθερισμός, και όποιον άλλο,.ισμό νόμιζαν ότι γνώριζαν και πίστευαν. Απλά στήριζαν το κόμμα-μαγαζί λόγω άγνοιας, παράδοσης, λόγω χαζής αντίδρασης.

Δεν είμαστε στις εποχές που η δεξιά καταπίεζε και έρχονταν ο σοσιαλισμός να σώσει το λαό. Ούτε στις εποχές που ο ναζισμός έσφαζε και η Δημοκρατία ήταν εκεί για να αντισταθεί ούτε οι εποχές που ο κομμουνισμός θα σου έπαιρνε το σπίτι και στήριζες το φιλελεύθερο σύστημα. Για να μπορέσεις να αλλάξεις κάτι-ένα οτιδήποτε κάτι-απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχεις τέτοια επιθυμία και στόχο ακόμη να θυσιάσεις και τη ζωή σου. Στην σημερινή περίπτωση του κοινωνικού γίγνεσθαι, λίγοι είναι οι ικανοί ορθολογιστές που αποτελούν απειλή για τους κρατούντες, οι οποίοι φρόντιζαν χρόνια τώρα να περιθωριοποιούν όλους εμάς, καταστρέφοντας το κοινωνικό κράτος, μισθούς, δικαιώματα, περιουσίες ακόμη και ανθρώπινες ζωές.

Οι κρατούντες, έχουν επενδύσει τα πάντα στην υπάρχουσα κατάσταση και στοχεύουν να διαφυλάξουν και να εξασφαλίσουν τα κεφάλαια τους (αποκτηθέντα παρανόμως) σε βάρος του λαού.

Έχεις ευθύνη σύντροφε, θα μπορούσες από καιρό να έχεις αποτινάξει τα δεσμά σου, εάν δεν ενθάρρυνες ο ίδιος την καταπίεση σου, στηρίζοντας άμεσα με τις πράξεις σου. Κανένα αστυνομικό-κατασταλτικό μέτρο δεν θα σε είχε συντρίψει, αν διέθετες στην καθημερινότητά σου έστω και μια στάλα αυτοσεβασμό.

Το τραγελαφικό είναι ότι ενώ το “έγκλημα” για τους κρατούντες είναι πρόθεση, εμείς πείθουμε τους εαυτούς μας, ότι το μερίδιο της συνενοχής στο έγκλημα, είναι από “αμέλεια”.

Σε αποκάλεσαν προλετάριο του κόσμου, αλλά δεν σου είπαν ότι εσύ και μόνο, είσαι υπεύθυνος για τη ζωή σου, και όχι αόριστα για την τιμή της πατρίδας σου.

…Μια φλόγα είναι η ψυχή του ανθρώπου ένα πύρινο πουλί, πηδάει από κλαρί σε κλαρί, από κεφάλι σε κεφάλι, και φωνάζει: Δεν μπορώ να σταθώ, δεν μπορώ να καώ, κανένας δεν μπορεί να με σβήσει…

Ν. Καζαντζάκης