Η αυτοκτονία της ενημέρωσης

Όταν ένα blog «αυτοκτονεί» έναν ηθοποιό, οι πρώτοι που αγανακτούν με τη φάρσα είναι τα blogs που έσπευσαν να αναπαραγάγουν την «είδηση»

Γράφει ο Νίκος Βαζαίος

Ο Κώστας Τσάκωνας θα μπορούσε να κάνει μια πρώτης τάξης πλάκα, αν δε διέψευδε την ανάρτηση για την αυτοκτονία του στο zougla.gr και να παραστεί ζωντανός στην κηδεία του, η οποία είχε κι αυτή οριστεί στην ίδια ανάρτηση. Ο ηθοποιός δεν είναι φυσικά ο πρώτος που μαθαίνει από το Internet ότι έβαλε τέλος στη ζωή του. Έχουν προηγηθεί πολλοί ηθοποιοί, τραγουδιστές και celebrities στα ξένα (από τους οποίους ο Jon Bon Jovi απάντησε με αστείο τρόπο) αλλά και εδώ, όπως ο Χρήστος Χωμενίδης

Σε μια εποχή που το trolling θεωρείται τέχνη και η λέξη «τρολάρω» έχει ξεχωριστή θέση στο λεξιλόγιο μιας νεολαίας που, αφού εξαντληθεί από το σωματικό αυνανισμό, το ρίχνει στο μεταφορικό σπέρνοντας προκλήσεις στο Internet, η «είδηση» για την «αυτοκτονία» του Κώστα Τσάκωνα δεν προκαλεί καμία εντύπωση στους ελάχιστα εξοικειωμένους με το Internet. Έχουν προηγηθεί άλλωστε οι ψεύτικες φωτογραφίες για τον τυφώνα Sandy κι αυτός ο ανόητος Shashank Tripathi, που κυκλοφορούσε φήμες περί καταστροφών τις ίδιες μέρες. Η αναγωγή του trolling σε τέχνη και αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης είναι θέμα για άλλο άρθρο, αλλά συνοπτικά το «trolling» είναι η λέξη του συρμού για να περιγράφουμε το χόμπι ανθρώπων με διαφορετικές διαβαθμίσεις προβληματικής συμπεριφοράς. Αν τους γνώριζες από κοντά, το πιθανότερο είναι ότι δε θα ήθελες να τους ξαναδείς ποτέ – κι αυτό θα ήταν η ελαφρύτερη σφαλιάρα που τους έχει ρίξει η ζωή. Γι’ αυτό στο Internet έχουν βρει ένα μέσο που τους ενθαρρύνει και τους επιβραβεύει στο να μείνουν αυτό που είναι και να αναγκάσουν και τους υπόλοιπους να τους δεχτούν όπως είναι. Αν διαθέτεις γερές κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες (θα φανεί αν μέχρι τώρα δεν έχεις αισθανθεί την αφόρητη ανάγκη να με βρίσεις κάτω από το κείμενο), τότε το «trolling» σου φαίνεται ένα δείγμα σύγχρονης ψυχοπαθολογίας που έχει πάρει το δρόμο για να συμπεριληφθεί στα αρμόδια εγχειρίδια.

Το περιστατικό όμως με τον Κώστα Τσάκωνα έχει μια ιδιαίτερη προέκταση για την ελληνική πραγματικότητα. Η είδηση για τη δήθεν αυτοκτονία ανέβηκε στο blog του zougla.gr, όπου ο καθένας μπορεί να ανεβάσει το δικό του άρθρο. Εκεί όπου το κοινό αίσθημα αναλαμβάνει αγανακτισμένο να αντικαταστήσει την πουλημένη δημοσιογραφία. Αν παλιά λέγαμε ότι όλοι οι Έλληνες θέλουν να γίνουν ποιητές και τραγουδιστές, τώρα πια η διακαής επιθυμία τους είναι να γίνουν δημοσιογράφοι. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η φάρσα για την αυτοκτονία εξόργισε περισσότερο αυτούς που ακολουθούν το δημοσιογραφικό μοντέλο του zougla.gr (δηλαδή τα blogs που τη μια στιγμή αναπαρήγαγαν την «είδηση» και την επόμενη κατακεραύνωναν την ασυδοσία του Internet), παρά τους κανονικούς δημοσιογράφους. Σε ένα μπλογκοδημοσιογραφικό site γράφτηκε, με αφορμή την «αυτοκτονία» Τσάκωνα: «Μπορεί το Διαδίκτυο να αποτελεί την αγαπημένη πηγή ενημέρωσης για χιλιάδες νέες και νέους, οι οποίοι έχουν απογοητευτεί και δεν εμπιστεύονται πλέον τα κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών, ωστόσο αρκετές φορές το Διαδίκτυο μπορεί να γίνει πηγή παραπληροφόρησης». Ένα ανησυχητικό, αλλά εντελώς πραγματικό σημείο σε αυτή την πρόταση είναι το «δεν εμπιστεύονται πλέον τα κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών». Δηλαδή, όλο αυτό το διάστημα μέχρι να πάρουν το πακέτο «κινητή, σταθερή τηλεφωνία και Internet μαζί», οι νέοι και οι νέες είχαν μοναδική πηγή ενημέρωσης τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Κι έτσι, φυσικά, χωρίς να έχουν πιάσει ποτέ στα χέρια τους μια εφημερίδα ή να ανοίξουν ένα ξένο περιοδικό να ξεστραβωθούν, απογοητεύτηκαν, αγανάκτησαν και βρίζουν ως λαμόγια όλους τους δημοσιογράφους. Τι καλύτερο, λοιπόν, από το να εμπιστευτούν διάφορα blogs που αναπαράγουν δελτία Τύπου, κλέβουν ειδήσεις και φήμες από ’δω κι από ’κει (γιατί μη νομίζετε ότι οι ανώνυμοι συντάκτες ασχολούνται με το να διασταυρώσουν τις ειδήσεις ή έστω να αναφέρουν την πηγή τους – για δημιουργική γραφή ούτε κουβέντα), ανακατεύουν πολιτική με τα καινούργια βυζιά μιας χολιγουντιανής σταρ και, το βασικό, μιλούν την ίδια χύμα γλώσσα της αγανάκτησης για να διευκολύνουν την ταύτιση. Έχει πλάκα πως όσοι έχαψαν τη φήμη της αυτοκτονίας γράφοντας «ντροπή» και «αθλιότητα» στα Facebook και στα Twitter τους έχουν το προφίλ του ανθρώπου που όσο εύκολα εκφράζει ποταμούς συγκίνησης για το hashtag #TolislovedMaria, άλλο τόσο απερίσκεπτα γράφει «στα αρχίδια μας» για τη σοβαρότατη περιπέτεια υγείας ενός προβεβλημένου μεγαλοστελέχους καναλιού, ενώ η προσωπικότητά τους δεν υφίσταται χωρίς like.

Όσο θα ξετυλίγεται η ανικανότητα μιας τεράστιας μερίδας της νεολαίας (εννοείται και όχι μόνο) να επιλέγει τις πηγές της ενημέρωσής της και να τιθασεύει τα ερεθίσματά της, κάτι που δε χρειάζεται τα ορθογραφικά λάθη των posts και των tweets για να μας πείσει για την αμορφωσιά της, ο Κώστας Τσάκωνας δε θα είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που θα νεκραναστηθεί μέσα σε μία μέρα.