Σήμερα πήγα στη γιορτή του. 7 του Γενάρη. Του Αϊ-Γιάννη. Ήταν μαζί με τον αδελφό μου που και αυτός χτες είχε τα γενέθλιά του. Και βέβαια, μαζί τους ήταν και η μαμά μου. Αλήθεια, πώς μπορούσε να λείπει; Απ’ την γιορτή τους; Από κοντά τους;
Τους πήγα λουλούδια. Απ’ τις τριανταφυλλιές που διατηρώ της μαμάς μου. Και την μία και μοναδική που σώζεται, της γιαγιάς μου.
Τους πήγα λουλούδια…
Στην γιορτή τους…
Στον τάφο τους…
Οι φωτογραφίες τους, μου χαμογελούσαν στιγμές ευτυχισμένες που αποθανατίστηκαν. Αλλά χάθηκαν, έσβησαν!
Έμεινε μόνο το χαρτί, με την φιγούρα τους να μας θυμίζει την ματαιότητα της ύπαρξής μας.
Είναι στιγμές που μισώ τις φωτογραφίες. Γι’ αυτό! Γιατί μας θυμίζουν την ματαιότητα.
Η σκέψη μου γύρισε πίσω. Στα παιδικά μου χρόνια. Στην γιορτή του μπαμπά μου! Η τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου. Έπειτα, άνοιγαν τα σχολεία.
Τι χαρά που είχε το σπίτι στη γιορτή του μπαμπά μου!
Τα γλυκά γέμιζαν το σερβάν. Όσα έφερναν οι επισκέπτες τα έβαζε η μαμά πάνω στο σερβάν. Τούρτες και διάφορα τυλιχτά. Πώς μ’ άρεσαν οι μπανάνες στο σχήμα, γεμιστές μέσα με σοκολάτα! Μέσα στα χάρτινα δισκάκια και αυτά κλεισμένα σε πελώρια χρωματιστά σελοφάν δεμένα πάνω. Πόσο φαντασμαγορικό γινόταν το σερβάν.
Μη παιδιά, μη! Μη πειράζετε τα γλυκά! Όταν φύγουν οι επισκέπτες, είναι δικά σας.
"google ad"
Άκουγα καθαρά, εκεί στον τάφο, την φωνή της μαμάς μου να μας μαλώνει τρυφερά.
Να μην τα ξεσκίζομε να χαλάμε τα όμορφα κόκκινα, κίτρινα, πράσινα σελοφάν που φαντασμαγορικά έλαμπαν πάνω στο σερβάν.
Και η μαμά μαγείρευε για το βράδυ της γιορτής. Τόσο θεσπέσια μαγείρευε.
Απαραιτήτως ξεκινούσε το τραπέζι με μεζέδες. Κεφτέδες, συκωτάκια, ελιές ξυδολιές και νερατζολιές, αθότυρος. Ωω, αυτός ο αθότυρος! Ήθελε πάντα να τον αγοράζει εκείνη. Για να μην της δίνουν «αθηναϊκό» όπως το έλεγε περιφρονητικά, φτιαγμένο με σκόνη γάλα.
Γι’ αυτό μας έπαιρνε και πηγαίναμε λίγο πιο πάνω απ’ το σπίτι μας στο τυροκομείο του Αθήτη. Έτσι τον έλεγε. Εκεί που τότε στην τωρινή Λεωφόρο Καζαντζάκη, στον κόμβο για Εθνική οδό, στην απέναντι πλευρά του ποταμού ήταν το τυροκομείο του Σφακιανού Αθητάκη.
Τι αθότυρος ήταν αυτός! Ολόφρεσκος, ασούρωτος, κατευθείαν απ’ το καλαθάκι του, μοσχομύριζε φρέσκο γάλα.
Ιδιαιτέρως λοιπόν, τον διάλεγε η μαμά για την γιορτή. Πηγαίναμε και μεις μαζί της, εγώ και η αδελφή μου γιατί ψάχναμε την Χρυσούλα, τη μικρή Σφακιανοπούλα της οικογένειας με τις κατάξανθες κοτσίδες και τα γαλανά ματάκια για να παίξομε. Μόνο, όμως όταν ήταν η γλυκειά όμορφη μαμά της, γιατί ο μπαμπάς της ήταν αυστηρός και τον φοβόμασταν. Και τότε, δεν την ζητούσαμε.
Και βέβαια, απ’ το τραπέζι δεν έλειπαν τα ραπανάκια. Το θυμάμαι και γελλώ. Ο μπαμπάς είχε μανία με τα ραπανάκια. Τα ‘θελε παντού! Και με το κρέας συνοδευτικό και με την φασολάδα. Απαραιτήτως! Τα ‘χε μάθει απ’ την μαμά του τη Σμυρνιά.
Και έπειτα, ακολουθούσε αυτό το πιλάφι με κοτόπουλα που άλλη σαν την μαμά μου δεν το φτιαχνε! Κάποιες φορές η γιαγιά μου – πάντα η Σμυρνιά – γιατί μέναν δίπλα-δίπλα, ενώ η άλλη μου γιαγιά ήταν στο Καστέλλι, κοκκίνιζε τα συκωτάκια απ’ τις κότες και τα έβαζε στην κορυφή του πιλαφιού που είχε φτιάξει η μαμά. Και κάρφωνε γύρω, γύρω στο πιλάφι ολόκληρα αμύγδαλα ξεφλουδισμένα και καβουρντισμένα. Έτσι, έλεγε το στόλιζαν στην πατρίδα, και η μαμά την άφηνε.
Μετά σαλάτες, λάχανο τριμμένο από πριν με αλάτι, και τουρσιά και κουνέλι στιφάδο με τηγανητές πατάτες.
Έκλεινε το τραπέζι με τηγανητά καλτσούνια με αθότυρο και φρούτα – μανταρίνια, πορτοκάλια.
Και επευφημίες στην μαμά για τα νόστιμα φαγητά της που καμάρωνε ευτυχισμένη και μεις μαζί γιατί όταν οι γονείς είναι ευτυχισμένοι είναι και τα παιδιά ευτυχισμένα.
Τόση χαρά πού πήγε μάννα μου; Πού πήγε πατέρα μου; Πού είστε τώρα; Αδελφέ μου, πού βρίσκεστε;
Αχ, κακός που είναι ο θάνατος! Είμαστε ευτυχισμένοι μέχρι τη στιγμή που ο θάνατος μπαίνει στη ζωή μας.
Στη γιορτή του μπαμπά!
Τι χορός γινόταν μετά την ευδαιμονία του πεντανόστιμου φαγητού: Θυμάμαι τον θείο τον Κώστα! Τι μερακλής που ήταν! Πώς τραγουδούσε τόσο ωραία! Πώς χόρευε! Την θεία την Ελπίδα, την μαμά μου, πόσο ωραία χόρευαν τα Κρητικά και τα Ευρωπαϊκά – έτσι τα λέγανε. Τον θείο Γιώργο να γελλά! Τα ξαδέλφια, τα γειτονάκια, να παίζομε και να χαζεύομε που χόρευαν και να χορεύομε και μεις και να τριπηδάμε σα κατσίκια.
Στην γιορτή του μπαμπά.
Στις επτά του Γενάρη!
Του πήγα λουλούδια. Σήμερα! Στον τάφο του!
Άννα Κωνσταντουδάκη – Αγγελάκη