Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Πάνος Καμμένος έδωσαν τα χέρια και ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα σχηματίσουν κυβέρνηση με 162 βουλευτές (149 & 13 αντίστοιχα).
Το μεσημέρι, στις 15:30, ο κ. Τσίπρας θα γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, ο οποίος θα διορίσει τον αρχηγό του πρώτου κόμματος (ΣΥΡΙΖΑ) πρωθυπουργό.
«Από αυτή τη στιγμή υπάρχει κυβέρνηση στη χώρα. Οι ΑΝΕΛ δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Ο πρωθυπουργός θα πάει σήμερα στον Πρόεδρο και θα ανακοινώσει τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Εμείς εκτελέσαμε την εντολή του ελληνικού λαού. Ο στόχος είναι οι Ελληνες να προχωρήσουμε σε μια καινούρια ημέρα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καμμένος εξερχόμενος των γραφείων του ΣΥΡΙΖΑ στην Κουμουνδούρου, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα.
Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ζητά από τον Αλέξη Τσίπρα ο Πάνος Καμμένος
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων θα προτείνει στον νέο πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να αναλάβουν οι ΑΝΕΛ ένα υπουργείο της νέας κυβέρνησης, αυτό της Εθνικής Άμυνας. Με υπουργό τον ίδιο τον Πάνο Καμμένο.
Επιπλέον, θα ζητήσει δύο θέσεις υφυπουργών, χωρίς να έχει προσδιοριστεί ποια υφυπουργεία θα είναι αυτά.
Το ερώτημα, σύμφωνα με το onalert, είναι αν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα δεχτεί την πρόταση Καμμένου ή θα προτείνει κάποια εναλλακτική λύση. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κάνει άνοιγμα στον χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων. Και αν κρίνουμε από τις δημόσιες τοποθετήσεις Τσίπρα, δεν είναι πιθανό να δώσει στους ΑΝΕΛ τον χώρο της Εθνικής Άμυνας.
Εντούτοις δεν τίθεται ζήτημα να χαλάσει η κυβερνητική συνεργασία μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αν δεν υπάρξει συμφωνία για το ΥΕΘΑ.
Η επιθυμία του Πάνου Καμμένου να αναλάβει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας είναι επιθυμία χρόνων. Στις κυβερνήσεις της ΝΔ δεν του δόθηκε η ευκαιρία ούτε σε θέση υφυπουργού σε αυτό το υπουργείο, ενώ είχε χρηματίσει υφυπουργός Ναυτιλίας.
Οι κρίσιμες ημερομηνίες μετά τη συγκρότηση κυβέρνησης
Το νέο σώμα της Βουλής θα συγκροτηθεί όπως ορίζει το Προεδρικό Διάταγμα που έχει ήδη εκδοθεί, την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου. Την επομένη στις 6 Φεβρουαρίου η Βουλή θα εκλέξει τον Πρόεδρο της Βουλής και το προεδρείο της και αμέσως μετά μπορεί να κινηθεί η διαδικασία εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία δεν μπορεί να είναι πριν από τις 7 Φεβρουαρίου.
Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας
Σύμφωνα με το άρθρο 32 του Συντάγματος, η Βουλή που αναδεικνύεται από τις νέες εκλογές, αμέσως μόλις συγκροτηθεί σε Σώμα, εκλέγει με ονομαστική φανερή ψηφοφορία Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών (180 βουλευτές). Αν δεν επιτευχθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μέσα σε πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151 βουλευτές). Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ακόμη μια φορά, ύστερα από πέντε ημέρες, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία. Με αυτά τα δεδομένα, οι διαδικασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης θα έχουν περατωθεί πιθανόν έως τις 6 Φεβρουαρίου, και αμέσως μετά και την εκλογή προέδρου και προεδρείου της Βουλής ξεκινάει η διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία δεν μπορεί να είναι πριν από τις 7 Φεβρουαρίου.
Ψήφος εμπιστοσύνης
Αφού επιτευχθεί ο σχηματισμός κυβέρνησης, σύμφωνα με το Σύνταγμα (84Σ), η κυβέρνηση οφείλει να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Μέσα σε 15 ημέρες από ορκωμοσία του Πρωθυπουργού, η Κυβέρνηση υποχρεούται να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Όπως ορίζει το άρθρο 84 του Συντάγματος και το άρθρο 141 του Κανονισμού, η κυβέρνηση απολαύει της εμπιστοσύνης της Βουλής αν η πρόταση εμπιστοσύνης εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών (151 βουλευτές αν είναι παρόντες και οι 300 βουλευτές), η οποία δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών (120 βουλευτές).
Η ψήφος ανοχής
Σύμφωνα με όσα ορίζει συνεπώς το Σύνταγμα και ο Κανονισμός, για να λάβει μια κυβέρνηση ψήφο εμπιστοσύνης δεν είναι απαραίτητοι πάντοτε 151 ψήφοι. Και αυτό διότι το Σύνταγμα προβλέπει ότι αρκεί η πλειοψηφία των παρόντων, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τα 2/5 του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή από 120 βουλευτές. Η απαιτούμενη λοιπόν πλειοψηφία είναι 151 μόνο αν οι παρόντες βουλευτές είναι τριακόσιοι (300), το σύνολο δηλαδή των βουλευτών. Αν όμως οι παρόντες είναι, για παράδειγμα 260 τότε η απαιτούμενη πλειοψηφία είναι 131 ενώ αν οι παρόντες βουλευτές είναι, για παράδειγμα, 230, η απαιτούμενη πλειοψηφία δεν είναι 116 αλλά 120 βουλευτές με βάση την πρόνοια ότι η πλειοψηφία δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη από τα 2/5 του όλου αριθμού των βουλευτών. Με βάση τα παραπάνω, ένα κόμμα μπορεί, αντί να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης προς μια κυβέρνηση, να επιλέξει την ψήφο ανοχής, να ανακοινώσει δηλαδή εκ των προτέρων ότι οι βουλευτές του θα απόσχουν από την ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Μια τέτοια δήλωση περί αποχής, σημαίνει ότι η κυβέρνηση του πρώτου κόμματος θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης και στην περίπτωση αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
“Αναγκαίο καλό” η συνύπαρξη με ΑΝΕΛ;
Στο παρά 5, η ιστορία δεν έκανε την χάρη στον Αλέξη Τσίπρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε μια νίκη που ξεπερνάει τα σύνορα της Ελλάδας, αλλά χωρίς την αυτοδυναμία που ο πρόεδρος του ζητούσε επίμονα τις τελευταίες μέρες. Πρόκειται για νίκη ιστορική: τα δύο κόμματα που κυβερνούσαν την χώρα επί 41 χρόνια, από την μεταπολίτευση του 1974 μέχρι σήμερα, χάνουν για πρώτη φορά την πολιτική εξουσία.
Συγχρόνως, οι εκατοντάδες ξένοι δημοσιογράφοι, οι διθύραμβοι μιας μερίδας του διεθνούς τύπου και τα συγχαρητήριακορυφαίων Ευρωπαίων πολιτικών που δεν ανήκουν στην αριστερά, από τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς μέχρι τον επικεφαλής της ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο, υπογραμμίζουν την σημασία που έχει η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ για τις εξελίξεις σε όλη την ευρωζώνη.
Και το ίδιο τονίζουν, από την άλλη πλευρά, οι αρνητικές τοποθετήσεις συντηρητικών πολιτικών της Ευρώπης. Με κορυφαία φυσικά την αντίδραση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του κόμματος της κυρίας Μέρκελ, που σε μια χωρίς προηγούμενο παρέμβαση, δήλωσε ότι πρόκειται για μια«κακή ημέρα για την Ελλάδα και το ευρώ». Προδικάζοντας ίσως την στάση που θα κρατήσει η καγκελάριος, όταν ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός αρχίσει να θέτει το ελληνικό πρόβλημα στις ευρωπαϊκές συνόδους κορυφής.
Στην πολύ προσεγμένη νικητήρια ομιλία του στα Προπύλαια, ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί τους επόμενους μήνες, απέναντι στους ξένους εταίρους και δανειστές. «Η κυβέρνηση θα προσέλθει με τις δικές της τεκμηριωμένες προτάσεις, με το δικό της εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων και ριζικών αλλαγών, με το δικό της τετραετές σχέδιο δημοσιονομικής πολιτικής χωρίς νέα ελλείμματα αλλά και χωρίς εξωπραγματικά ανέφικτα πλεονάσματα…
…με τις δικές της προτάσεις για το χρέος, το δικό της σχέδιο για τις επενδύσεις και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας» είπε ο Αλέξης Τσίπρας για να προσθέσει: «Με γνώμονα το κοινό συμφέρον όλων των λαών της Ευρώπης θέλω να σας διαβεβαιώσω, η νέα ελληνική κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να συνεργαστεί και να διαπραγματευτεί για πρώτη φορά με τους εταίρους μας μια δίκαιη, αμοιβαία επωφελή και βιώσιμη λύση… Ούτε αμοιβαία καταστροφική ρήξη θα υπάρξει, ούτε όμως συνέχιση της υποταγής θα γίνει ανεκτή».
Ποια όμως θα είναι η κυβέρνηση που θα επιδιώξει όλα αυτά; Όπως ανακοινώθηκε ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε το δρόμο της συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ του κ. Καμμένου. Θα συναντήσει και τους Σ. Θεοδωράκη και Δ. Κουτσούμπα πριν την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, αλλά αμέσως μετά την εντολή του σχηματισμού της, εντολή που αναμένεται να λάβει σήμερα Δευτέρα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Πιθανότατα να τους ζητήσει να στηρίξουν την νέα κυβέρνηση που θα ορκιστεί αύριο Τρίτη ή το αργότερο το πρωί της Τετάρτης, αλλά θα πρόκειται περισσότερο για κινήσεις τακτικής: το μεν ΚΚΕ έχει αποκλείσει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ με εκατέρωθεν δηλώσεις τους ο κ. Θεοδωράκης και ο κ. Καμμένος έχουν βάλει κόκκινες γραμμές, ο ένας για τον άλλο.
Η απόφαση του κ. Τσίπρα να συνεργαστεί με τον κ. Καμμένο στηρίζεται στο γεγονός ότι διατηρεί μαζί του καλές προσωπικές σχέσεις, που δεν γεφυρώνουν όμως τις μεγάλες πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων. Το Ποτάμι βρίσκεται πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά υπάρχει αμοιβαία δυσπιστία και μια πιθανή συνεργασία μαζί του θα προκαλούσε μεγαλύτερες εσωκομματικές αντιδράσεις απ’ ότι η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ. Το μέλλον θα δείξει πόσο αποτελεσματική θα αποδειχθεί η πρώτη αριστερή κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας, που θα στηρίζεται όμως σε ένα κόμμα της πιο καθαρόαιμης δεξιάς.
Υπό ένα άλλο πρίσμα πάντως, η συνύπαρξη με τους ΑΝΕΛ διασφαλίζει ότι η διαπραγμάτευση δεν θα είναι της Αριστεράς αλλά και τμήματος της δεξιάς, προσδίδοντας έτσι εθνικό χαρακτήρα στη διεκδίκηση μίας άλλης πορείας για τη χώρα. Αυτό, μπορεί να ακούγεται εξαιρετικά αντιφατικό για μία κυβέρνηση της Αριστεράς, όμως ίσως αποδειχθεί “αναγκαίο καλό”.