Του Γιώργου Βαρεμένου *
Την πρώτη φορά που έκανα παρατήρηση εκλογών στην Ουκρανία, ήταν πριν από 10 χρόνια. Τότε έπαιρνε μέρος στην εκλογική διαδικασία ένα ακροδεξιό κόμμα, με επικεφαλής έναν καλοντυμένο και ευπαρουσίαστο γιατρό, το όνομα του οποίου δεν θυμάμαι. Το κόμμα αυτό είχε ιδρυθεί την δεκαετία του ’90, με σήμα το άγκιστρο “Wolfsangel”, με το οποίο οι αρχαίοι Γερμανοί κυνηγούσαν λύκους, και αναφορές στον εθνικοσοσιαλισμό του Χίτλερ. Βαθμιαία, προσπάθησε να αμβλύνει τις φιλοναζιστικές του αναφορές και με τον ως άνω γιατρό κατόρθωσε να αποσπάσει 10% των ψήφων και να πλασαριστεί στην ουκρανική κυβέρνηση με υπουργούς και αναπληρωτή πρωθυπουργό. Περιττό να πω ότι, στις προεκλογικές συνεντεύξεις, ο ηγέτης του αντιμετωπιζόταν ως ένας κανονικός υποψήφιος με το σεις και με το σας. Ένα μέλος μάλιστα του κόμματος με την ονομασία Svoboda (Ελευθερία), ανέλαβε γενικός εισαγγελέας. Κανονική σύμφυση με το Κράτος.
Μόνο που το Svoboda δεν ήταν αρκετά ακραίο για τις ορέξεις του περιβόητου Δεξιού Τομέα, ο οποίος άδραξε όπλα και πρωτοστάτησε στην “εξέγερση του Μαϊντάν”. Όσοι ήταν εκεί, δεν σημαίνει ότι ασπάζονταν όλοι τον φασισμό, όπως υποστηρίζεται από την Ρωσία· οι ένοπλοι όμως εξτρεμιστές του Δεξιού Τομέα, έβαλαν την σφραγίδα τους και έπαιξαν τον ρόλο τους στην δραματική τροπή που πήραν για την Ουκρανία τα πράγματα.
Στις επόμενες εκλογές που παραβρέθηκα, ο εθνικιστικός οίστρος ήταν φανερός και τα κιτρινομπλέ της σημαίας δεν μπορούσαν να κρύψουν την φτώχεια στις περιοχές πέρα από τον Δνείπερο. Ο λαός περιπλανήθηκε από τον “βασιληά της σοκολάτας” ολιγάρχη Ποροσένκο ως τον επιτυχημένο κωμικό και σημερινό πρόεδρο Ζελίνσκι. Μία χώρα που ήταν εκλογικά διαιρεμένη (στα ανατολικά οι φιλορώσοι και στα δυτικά οι δυτικόφιλοι, συμπεριλαμβανομένων όμως των ακροδεξιών), κατέληξε πειραματόζωο ανάμεσα στις στρατηγικές ανάγκες της Ρωσίας και στο αντιρωσικό σκάκι των ΗΠΑ. Το διεθνές δίκαιο αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά η κρούστα που, κατά τον Ναπολέοντα, πρέπει να κόψει κανείς για να μοιράσει την πίττα.
Η Ουκρανία έχασε την Κριμαία και τώρα χάνει την βιομηχανική καρδιά του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ. Η χώρα ενεπλάκη στην τωρινή όξυνση μιάς κρίσης που την υπερέβαινε και την έπληξε βαρύτατα οικονομικά, χώρια τα υπόλοιπα. Φωνάζει ο πρόεδρος της Ουκρανίας: «Ως πού θα επεκταθεί το ΝΑΤΟ; Τί κάνουμε; Σπρώχνουμε μία φτωχή χώρα να αντιπαρατεθεί πολεμικά με μία υπερδύναμη;» Ποιός τον ακούει; Οι εξτρεμιστές ακροδεξιοί, μέσα στον παροξυσμό τους, δεν έχουν την πολυτέλεια της ακοής, αλλά ούτε και της όρασης, για να δουν τις συνέπειες. Στην αρχή μπορεί να μοιάζουν γραφικοί παληάτσοι και, μέχρι να συνειδητοποιήσει ο λαός πού οδηγούν οι πράξεις τους, η καταστροφή πιθανόν να έχει συντελεσθεί. Άλλο ο γνήσιος πατριωτισμός και άλλο ο πειρασμός κάποιων πολιτικών ανδρών και γυναικών να τον εμπορευθούν, προκειμένου να κερδίσουν αποδοχή. Αυτό είναι ένα δίδαγμα που αποκόμισα από την Ουκρανία, αλλά δεν αφορά μόνον αυτήν.
* Ο Γ. Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και αναπληρωτής τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.