Η «εξαφάνιση» μιας χώρας: Αποκαλυπτικά στοιχεία για την ζωή στην Λιθουανία μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση

Η τραγωδία που βιώνουν οι λαοί των κρατών που προέκυψαν από την Σοβιετική ‘Ενωση διαγράφεται «ανάγλυφα» στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Βαλτικής. Γνωστές περισσότερο για την «πρωτοπορία» τους στο αντικομμουνιστικό και αντισοβιετικό «πογκρόμ», με απαγορεύσεις κομμάτων, οργανώσεων, ακόμη και αναφορών στο σοβιετικό παρελθόν και τον σοσιαλισμό, σε συνδυασμό με την ηρωοποίηση των ναζί και των ντόπιων συνεργατών τους – γεγονός το οποίο μακράν δεν τις εμπόδισε να γίνουν τα αγαπημένα «παιδιά» της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ – η Εσθονία, η Λετονία και ηΛιθουανία, οι πάλαι ποτέ «χαϊδεμένες» σοβιετικές δημοκρατίες, αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρα προβλήματα φυσικής επιβίωσης του πληθυσμού τους. Τα πράγματα είναι τόσο χάλια, που ακόμη και οι προπαγανδιστικές «καμπάνιες» των αρχών, το μόνο που καταφέρνουν είναι να τα φέρνουν στην επιφάνεια…

Για παράδειγμα, πρόσφατα, η πρόεδρος της Λιθουανίας, Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, επισκέφθηκε το χωριόΤουλπιακίεμις, στην διοικητική περιοχή του Ουκμέργκσκ, στο κέντρο της χώρας, για να «διαπιστώσει» την κατάσταση των κατοίκων. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της προεδρίας, από τα 50 παιδιά που ζουν εκεί, τα 39 βρίσκονται σε οικογένειας «κοινωνικού ρίσκου», όπως ονομάζεται στην χώρα το όριο της εξαθλίωσης.

Το χωριό δεν επιλέχθηκε τυχαία για την προεδρική επίσκεψη. Εκεί, πριν τρεις μήνες, εγκαινιάσθηκε ένα ημερήσιο κέντρο απασχόλησης των παιδιών που έχουν εγκαταλειφθεί από την οικογένειά τους. Το μόνο όμως που πραγματικά προέκυψε από αυτή την παρέμβαση, ήταν απλώς η καταγραφή της κοινωνικής αποδόμησης: Παιδιά που ζουν στην απόλυτη φτώχεια, οικογένειας αλκοολικών, αυτοκτονίες, μετανάστευση.Το χωριό της επίσκεψης αποτελεί τυπικό παράδειγμα: Ερήμωση, εγκαταλειμμένα σπίτια, ηλικιωμένοι ή/και αλκοολικοί οι περισσότεροι εναπομείναντες κάτοικοι.

Την ίδια περίοδο, το λιθουανικό portal, «Delfi», δημοσίευσε ένα ιδιαίτερα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ με τον χαρακτηριστικό τίτλο, «H εξαφάνιση της Λιθουνίας: Η τραγωδία μιας κάποτε ακμάζουσας πόλης» που αφορά στο Τουρουλιάϊ, μια πόλη που δημιουργήθηκε τοπ 1953. Εκεί που κάποτε ζούσαν μέχρι και χίλιοι κάτοικοι, σήμερα ο αέρας περνά μέσα από τις ερειπωμένες, πολυόροφες πολυκατοικίες, τις οποίες ούτε καν να κατεδαφίσουν δεν μπορούν οι τοπικές αρχές λόγω έλλειψης πόρων. Εκτός από τους γέρους και τους αλκοολικούς, όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι της πόλης μετανάστευσαν. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο δημοσιογράφος και ο φωτορεπόρτερ, σε όλη τη διάρκεια της αποστολής, συνάντησαν μόνο δύο παιδιά, ενώ στο σχολείο δεν πατά κανένας και καμία από τους 75 μαθητές και μαθήτριες.

Η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα της ασκούμενης πολιτικής και όχι φυσικά τις αιτίες. Διότι αυτό θα σήμαινε «αυτοκατάργηση» της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στην χώρα. Μάλιστα, ακριβώς αυτές τις αιτίες προσπαθεί να κρύψει το κυβερνητικό πρόγραμμα «Για μια ασφαλή Λιθουανία», ρίχνοντας το βάρος στην ψυχολογική υποστήριξη. Η οποία ναι μεν είναι σημαντική, αλλά αν δεν αλλάξει ριζικά η αιτία που προκαλεί τον αλκοολισμό και τις αυτοκτονίες, τότε θα πρόκειται απλά για μια μάχη με τους «ανεμόμυλους». Σε αυτή τη λογική, η ίδια η πρόεδρος ανέφερε ότι «και μόνο το γεγονός πως στην Λιθουανία, το ποσοστό των αυτοκτονιών είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το μέσο ανάλογο ποσοστό της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δείχνει το πόσο μεγάλη σημασία έχει η ψυχολογική βοήθεια».

Τα στοιχεία είναι όντως συγκλονιστικά για μια χώρα με επίσημο πληθυσμό 2,9 εκατομμυρίων κατοίκων με την τάση μείωσής του να καταγράφεται ιδιαίτερα ταχύτατη. Για παράδειγμα, στην απογραφή του 2011καταγράφηκαν 3.043 εκ. άνθρωποι, ενώ οι επίσημες εκτιμήσεις των λιθουανικών αρχών για τον Ιούλιο του2016 είναι 2.869 εκατομμύρια! Κάθε χρόνο χάνουν την ζωή τους από αυτοκτονίες 900 άνθρωποι, με τους 93από αυτούς να είναι κάτω από 24 ετών. Στις υπηρεσίες άμεσης τηλεφωνικής ψυχολογικής υποστήριξης απευθύνονται ετησίως 250.000 άνθρωποι. Στους 55.000 ανέρχονται επισήμως οι εξαρτημένοι από διάφορες ουσίες, ενώ, ετησίως καταγράφονται 40.000 αναφορές για άσκηση βίας, με το 79% των θυμάτων να αφορά σεγυναίκες. Το 30% των παιδιών στα σχολειά της χώρας υποφέρουν από άσκηση σωματικής και ψυχολογικήςβίας. Και αυτά είναι μόνο τα στοιχεία που έδωσε επισήμως το γραφείο Τύπου της προεδρίας…

Αναφορικά με την μετανάστευση, η Λιθουανία είναι τυπικό παράδειγμα των στοιχείων που ανακοίνωσε πρόσφατα το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Σύμφωνα με αυτά, τα τελευταία 25 χρόνια, εγκατέλειψαν την Ανατολική Ευρώπη 20 εκατομμύρια άνθρωποι, ή το 5,5% του συνολικού πληθυσμού των χωρών της περιοχής. Φυσικά, όπως εύλογα διαπιστώνει το ΔΝΤ – οι ευθύνες του οποίου βέβαια σε αυτή την καταστροφή είναι καταλυτικές – το υψηλά εξειδικευμένο αυτό μεταναστευτικό «κύμα» ήταν «ευλογία» για τις χώρες υποδοχής – και για τα μεροκάματα πείνας που παίρνει, αλλά αυτό δεν αναφέρεται… – αλλά καταστροφή για τις πατρίδες τους.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι η μαζική μετανάστευση μεταξύ 1995 – 2012 έριξε το ΑΕΠ των χωρών της Α. Ευρώπης κατά 7%.

Βέβαια, την ώρα που η Λιθουανία χάνει τον λαό της, είτε από την μετανάστευση, είτε από την εξαθλίωση, το καθεστώς της ασχολείται με την αποκομμουνιστικοποίηση – αποσοβιετοποίηση της χώρας. Μετά τηναπαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος και την απαγόρευση των κομμουνιστικών και σοβιετικών συμβόλων, το 2010, το κοινοβούλιο της χώρας ενέκρινε με ευρεία πλειοψηφία νόμο, σύμφωνα με τον οποίο, όποιος διατυπνει δημόσια την άποψη πως δεν υπήρξε σοβιετική «κατοχή» της Λιθουανίας, αλλά πως η Λιθουανία εντάχθηκε στην ΕΣΣΔ, θα έχει να αντιμετωπίσει χρηματικό πρόστιμο ή ποινή φυλάκισης 2 χρόνων. Σε μια ακόμη απόδειξη του γεγονότος, ότι η επιβολή της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο δεν μπορεί να διατηρηθεί χωρίς την ιδεολογική χειραγώγηση.