Η εφεδρεία… κόπηκε από το Σύνταγμα

Αντισυνταγματική κρίθηκε, με την υπ’ αριθμ. 3354/2013 από­φαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η πρώ­τη εφεδρεία στον δημόσιο τομέα που προβλέφθηκε το 2011 με το μνημόνιο Ι (Ν. 4024/2011) και την υπουργική απόφαση ΔΙΔΑΔ/Φ.26.14/56/ ΟΙΚ.1872/8.11.2011.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματικό το μέτρο της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας (εφεδρεία) για τους υπαλλήλους του αμιγούς δημόσιου τομέα που απασχολούνται καθαρά με σχέση Δη­μοσίου Δικαίου. Ειδικότερα, οι δικαστές του ανώτατου ακυρωτικού δικα­στηρίου έκριναν ότι η εφεδρεία αντίκειται στο άρθρο 103 του Συντάγ­ματος και στη συνταγματική αρχή τής ισότητας, ενώ μια δικαστής επιπρόσθετα έκρινε ότι αντίκειται και στη συνταγματική αρχή της αξιοκρατίας.

Αναλυτικότερα, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατεί­ας, «δεν είναι συνταγματικά ανεκτή η πρόβλεψη στον νόμο της υποχρεωτικής, και χωρίς προηγούμενη κρίση του υπαλλήλου από υπηρεσιακό συμβούλιο, αποχωρή-σεώς του» με μόνο κριτήριο τη συμπλήρωση ορισμέ­νου χρόνου πραγματικής υπηρεσίας, έστω και αν αυτός είναι μεγάλος, όπως είναι η 35ετής υπηρεσία.

Συνταγματικές ακροβασίες

Σε άλλο σημείο της δικαστικής απόφασης αναφέρεται ότι «δεν είναι συνταγματικά επιτρεπτό, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο θεμιτός σκοπός της αναδιοργανώσεως των δημοσίων υπηρεσιών και της ορθο­λογικής διαχειρίσεως της αντίστοιχης δημόσιας δαπάνης, να καθορίζο­νται όροι υποχρεωτικής απομακρύνσεως υπαλλήλων από την υπηρεσία με βάση κριτήρια μη συνδεόμενα με τις λειτουργικές και οργανωτικές ανάγκες της διοικήσεως, αλλά και με τα προσόντα, τις ικανότητες και την εν γένει υπηρεσιακή τους απόδοση, και η κατάργηση των οργανικών θέ­σεων, τις οποίες κατείχαν οι αποκρινόμενοι, να επέρχεται ως αυτόθροη
συνέπεια της απομακρύνσεως». Όπως επισημαίνεται στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η απομάκρυνση δημοσίου υπαλλήλου από την υπη­ρεσία χωρίς τις εγγυήσεις του άρθρου 103 του Συντάγματος, δηλαδή χω­ρίς προηγούμενη κρίση υπηρεσιακού συμβουλίου, είναι επιτρεπτή μόνο σε δύο περιπτώσεις: Η πρώτη είναι η παύση έπειτα από δικαστική από­φαση και η δεύτερη είναι η αποχώρηση λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας.

Κατόπιν αυτών, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματική την εφεδρεία του άρθρου 33 του Ν. 4024/2011, καθώς «η μεταβολή στο υπηρεσιακό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων που έχει ως συνέ­πειες στην οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, αφε­νός δεν βασίζεται σε προηγούμενο ανακαθορισμό των λειτουρ­γιών του κράτους και τη διοικητική αναδιοργάνωσή του κατ’ εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών με κριτήριο την απο­τελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών, η δε κατάρ­γηση των νομοθετημένων οργανικών θέσεων δεν επέρ­χεται ως συνέπεια της αναδιαρθρώσεως, και αφετέρου δεν ανάγεται σε πάγια αλλαγή του γενικού καθεστώτος που διέπει τους όρους λύσεως της υπαλληλικής σχέσεως με απόλυση λόγω ορίου ηλικίας και 35ετίας». Στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έχουν προσφύγει η ΑΔΕΔΥ και άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις υποστηρίζοντας ότι ο Ν. 4024/2011 (ενιαίο μισθολόγιο, εργασιακή εφεδρεία κ.λπ.) όπως και η επίμαχη υπουργική απόφαση αντιτίθενται σε ένα πλέγμα δι­ατάξεων του Συντάγματος, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρω­παϊκής Ένωσης και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (ευρωπαϊκών οδηγιών).

Σημειώνεται ότι η απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ αφορά το προη­γούμενο νομοθετικό καθεστώς για την εφεδρεία κι όπως είναι γνωστό ακολούθησε και δεύτερη, με το μνημόνιο ΙΙ (Ν. 4038/2012), που έλαβε υπόψη τα νεότερα δεδομένα.