Η θαυμαστή συμβίωση της συκιάς με τη σφήκα

Της Ανδριάνα Ν. Καρανικολή, Γεωπόνου

Το σύκο είναι μια κοίλη ανθοταξία με πολυάριθμα θηλυκά άνθη στο εσωτερικό της τοίχωμα. Ο καρπός της ημεροσυκιάς για να ωριμάσει πρέπει τα άνθη της να επικονιαστούν με γύρη από κάποια εξωτερική πηγή. Η φύση, για το σκοπό αυτό, δηλαδή τη μεταφορά της γύρης από την αρρενοσυκιά στην ημεροσυκιά και την επικονίαση των ανθέων της, έχει επιλέξει ένα πολύ εξειδικευμένο έντομο της συκιάς, το ψήνα. Χωρίς επικονίαση οι καρποί της ημεροσυκιάς, αυξάνουν κατά διάμετρο μέχρι 1,25 έως 1,9 εκ. και μετά κιτρινίζουν, συρρικνώνονται και πέφτουν πριν ακόμα ωριμάσουν.

Η επικονίαση (ερινεασμός) αρχίζει από τα τέλη Μαΐου και συνεχίζεται τον Ιούνιο. Τα ενήλικα θηλυκά του εντόμου ψήνα βγαίνουν από τα αρρενόσυκα και μπαίνουν στα σύκα της ήμερης συκιάς για να γεννήσουν τα αυγά τους. Κατά την είσοδο τους από τον οφθαλμό του σύκου, η γύρη που μεταφέρει με το σώμα του ο ψήνας διασκορπίζεται στα θηλυκά άνθη, με αποτέλεσμα να γονιμοποιηθούν και να εξασφαλιστεί η καρπόδεση.

Για την εξασφάλιση μιας ικανοποιητικής σοδειάς σε ένα συκεώνα, που χρειάζεται επικονίαση για να καρποδέσει, συνιστάται, αν δεν υπάρχουν κατάλληλες αρρενοσυκιές κοντά του, να μεταφέρονται την κατάλληλη εποχή ερινεοί (άνθη) από αρρενοσυκιές και κατά προτίμηση να κρεμιόνται στα δένδρα υπό μορφή τσαπέλλας (αρμάθας), ή σε πλαστικά δίχτυα, ή σε χάρτινες σακούλες (με τρύπες). Σε κάθε δένδρο θα πρέπει να τοποθετούνται 2 έως 3 τσαπέλλες, ή πλαστικά δίχτυα, ή χάρτινες σακουλές (5 έως 6 σύκα κατά συσκευασία). Επιπλέον, επειδή οι ψήνες έχουν την τάση να παραμένουν κυρίως στο δένδρο από όπου εμφανίζονται, συνιστάται οι ερινεοί να τοποθετούνται σε όλα τα δένδρα. Κατά εκτίμηση για κάθε σύκο είναι αναγκαίοι 3 έως 5 ψήνες. Το έντομο συνήθως χάνει τα φτερά του στην προσπάθεια του να μπει στο σύκο από τον οφθαλμό του. Τα φτερά αυτά παραμένουν προσκολλημένα στο άνοιγμα του οφθαλμού του σύκου και δείχνουν κατά πόσο η επικονίαση είναι ικανοποιητική.

Οι ερινεοί θα πρέπει να συλλέγονται αργά το απόγευμα και να τοποθετούνται στο συκεώνα ή πρωί προτού βγει ο ήλιος, γιατί οι δροσερές συνθήκες ευνοούν τη διακίνηση του ψήνα, που συνήθως διακινείται το πρωί, από 5:00 έως 11:00. Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές (δροσιά, νηνεμία), τότε ο ψήνας μπορεί να πετάξει και μέχρι 20 χιλιόμετρα για να βρει σύκα. Ο ερινεασμός διαρκεί περίπου 20 μέρες και κατά το διάστημα αυτό θα πρέπει να τοποθετούνται κάθε 4 έως 5 μέρες νέοι ερινεοί, ή κάθε 2 έως 3 μέρες, όταν επικρατεί ζέστη ή άνεμος.

"google ad"