Η κοινοτοπία του κακού στην ψηφιακή εποχή

Της Μίκας Αγραφιώτου *

Ο ιστορικός του μέλλοντος που θα προσπαθήσει να εξηγήσει το πώς ολόκληρος ο πλανήτης άφησε να λάβει χώρα η γενοκτονία των Παλαιστινίων στην κυριολεξία μπροστά στα μάτια του, μέσα στο πλαίσιο της εποχής του διαδικτύου και της αστραπιαίας πληροφόρησης, είναι σίγουρο ότι θα καταφύγει για ακόμα μια φορά στη Γερμανίδα φιλόσοφο Hannah Arendt (Χάνα Άρεντ) και στις θέσεις της για την περιβόητη «κοινοτοπία του κακού».

Η κοινοτοπία του κακού, το πώς ο άλλοτε πρόσχαρος γείτονας, ο κρεοπώλης και ο φούρναρης της συνοικίας, ο συνάδελφος και ο δάσκαλος των παιδιών μας στο σχολείο, δηλαδή αυτό που θα ονομάζαμε ως ο τύπος του «μέσου», του «κοινού» και «απλού» ανθρώπου μπορεί να μετατραπεί μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια και κάτω από ορισμένες διαδικασίες, σε βασανιστή και σφαγέα της ανθρωπότητας, να ενορχηστρώσει ή να δικαιολογήσει εγκλήματα πολέμου και μαζικές θανατώσεις ολόκληρων κοινοτήτων, είναι αυτό που μας συμβαίνει αυτή τη στιγμή.

Είναι αυτό που συμβαίνει στη Δύση, είναι αυτό που συμβαίνει στο Ισραήλ και σε ένα μεγάλο τμήμα των Ισραηλινών πολιτών που δεν έχουν καμία απολύτως πρόθεση για «ειρήνη», καμία απολύτως θέληση για «συμφιλίωση» με τους Παλαιστίνιους που αυτή τη στιγμή δολοφονούνται μαζικά από τον ισραηλινό στρατό.

Η ισραηλινή προπαγάνδα, άλλοτε η επίσημη και συστημική, άλλοτε με τη μορφή «τάσεων» στο διαδίκτυο, υποδεικνύει εμπράκτως των εκφασισμό της ισραηλινής κοινωνίας, το μίσος που νιώθουν για τους Παλαιστίνιους και την ολοκληρωτική αποδοχή της σφαγής ενός ολόκληρου λαού τον οποίο οι ίδιοι εκτόπισαν και εξόρισαν, οι ίδιοι απέκλεισαν και έφεραν σε αυτό το σημείο.

Σε αυτές τις «τάσεις», τα επονομαζόμενα «trends» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok και το Instagram, ορισμένοι Ισραηλινοί πολίτες έχουν εξαπολύσει παρόμοια προπαγάνδα προώθησης του άσβεστου μίσους προς τον παλαιστινιακό λαό με εκείνη που κατασκευάστηκε από τους αρχιτέκτονες του Τρίτου Ράιχ, εξόντωσε εκατομμύρια προγόνους τους και αποτέλεσε μια από τις πιο μαύρες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας.

Σε ένα προηγούμενο κείμενο είχαμε μιλήσει για την περίπτωση της Ίβα Κοέν, μιας Ισραηλινής κωμικού η οποία θεώρησε πως είναι φοβερά αστείο να χλευάσει τη γενοκτονία των Παλαιστινίων από τη χώρα της. Να αμφισβητήσει το γεγονός ότι μέσα σε δύο εβδομάδες, έχουν δολοφονηθεί πάνω από 5.000 άνθρωποι, μεταξύ τους 2.360 παιδιά από τις ισραηλινές επιδρομές.

Δυστυχώς, όμως, το βίντεο της έγινε κάποιου είδους μακάβρια και χυδαία «τάση» στο TikTok, συμβάλλοντας ενεργά στην ουσιαστική κατασκευή μιας νέας «κοινοτοπίας του κακού», εκείνης που θέλει για ακόμα μια φορά οι κοινοί πολίτες να στραφούν ενάντια σε έναν άλλο λαό και να τον εξοντώσουν μαζικά, την ίδια στιγμή που εκείνοι συνεχίζουν την καθημερινότητά τους. Έτσι, και άλλοι Ισραηλινοί πολίτες, ακολουθώντας την «τάση» της Ίβα Κοέν, άρχισαν να δημοσιεύουν βίντεο στα οποία «μεταμφιέζονται» σε «χαροκαμένους Παλαιστίνιους», στα οποία υποτίθεται πως ξεσκεπάζουν τα υποτιθέμενα «ψέματα» της Παλαιστίνης ότι άνθρωποι σκοτώνονται σωρηδόν στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.

Στα περισσότερα από αυτά τα βίντεο εμφανίζονται μικρά παιδιά άλλοτε να χορεύουν, άλλοτε να παίζουν τον ρόλο του «Παλαιστίνιου θύματος» στα χέρια των γονιών τους που παρουσιάζονται να σπαράσσουν στο κλάμα με γκροτέσκα ψεύτικο τρόπο.

Άλλοι οι Ισραηλινοί τολμάνε μέχρι και να κοροϊδέψουν το γεγονός ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν αποκλειστεί από ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και τρόφιμα με εντολή του Ισραήλ.

«Ταλαντούχοι» οι Ισραηλινοί στην περιγραφή της τραγωδίας στη Γάζα. Μακάρι να ήταν τόσο «ταλαντούχοι» και στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.

The #Israelis are “talented” in describing the tragedy in #Gaza. We wish they were so “talented” in the application of International Law. pic.twitter.com/UapT41NmY4

— Embassy of the State of Palestine in Cyprus (@PalestineEmbCy) October 27, 2023

Αυτά τα βίντεο διακινούνται ευρέως στο διαδίκτυο για να προωθήσουν τη συμπαράσταση στο Ισραήλ μέσα από μια ξεδιάντροπη και φρικτή προπαγάνδα που σκοπό έχει να παραπληροφορήσει τους χρήστες, να συγκαλύψει τα εγκλήματα πολέμου του Ισραήλ και να δικαιολογήσει τη σφαγή του παλαιστινιακού λαού.

Την ίδια στιγμή, ενημερωτικές σελίδες και σελίδες υποστήριξης στην Παλαιστίνη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λογοκρίνονται και εξαφανίζονται.

Οι Ισραηλινοί προφανώς έχουν ξεχάσει πώς απεικόνιζαν οι Ναζί τους Εβραίους κατά την περίοδο του Τρίτου Ράιχ. Βουτηγμένοι στα δυτικά τους προνόμια, έχουν ξεχάσει τι σημαίνουν, σε πραγματικό επίπεδο, ο ρατσισμός και ο αποκλεισμός, η γενοκτονία και ο θάνατος, το ξερίζωμα και η προσφυγιά. Καταστάσεις που η εβραϊκή κοινότητα βίωνε για ολόκληρους αιώνες.

Έχουν ξεχάσει πώς είναι να μη νιώθεις ασφαλής σε καμία σπιθαμή του εδάφους που πατάς, να πολιορκείσαι από κάθε σημείο του ορίζοντα, να βλέπεις όλη σου την οικογένεια να δολοφονείται μπροστά σου, τα μωρά σου να ξεψυχάνε στην αγκαλιά σου, το σπίτι σου να γκρεμίζεται, τις ιστορικές και θρησκευτικές παραδόσεις σου να ξεριζώνονται, να εξευτελίζονται και να αφανίζονται μέσα στη λήθη που επιβάλλει ο πόλεμος.

Έχουν ξεχάσει πως τα πρώτα θύματα του Ολοκαυτώματος ήταν τα Εβραιόπουλα, τα μωρά και τα μικρά παιδιά που πρώτα βρέθηκαν στους θαλάμους αερίων, μαζί με τους ηλικιωμένους.

Εν ολίγοις, έχουν ξεχάσει πως να είναι άνθρωποι.

Το τίμημα της μνήμης είναι πως πολύ εύκολα, όσο μακραίνει των χρόνων η ουρά, μπορεί να μετατραπεί σε αποτρόπαια Λήθη, εφόσον δεν γίνει μια ουσιαστική και παραγωγική διαχείριση του συλλογικού τραύματος. Έτσι, το πολιτισμικό τραύμα των Εβραίων φαίνεται πως μετατράπηκε μέσα σε τρεις γενιές σε ένα εργαλείο για τη διεκδίκηση της νομιμοποίησης του ισραηλινού εποικισμού, και η κατηγορία του αντισημιτισμού βγαίνει συνεχώς από το ιστορικό και αναλυτικό της πλαίσιο και χρησιμοποιείται οπουδήποτε και σε οποιονδήποτε στέκεται απέναντι στον αφανισμό της Παλαιστίνης.

Πόσο βολικό, έτσι δεν είναι; Πόσο βολικό να δικαιολογείς τη γενοκτονία στην οποία επιδίδεται η χώρα σου εναντίον μιας άλλης χώρας, επικαλούμενος τη γενοκτονία της δικής σου κοινότητας.

Το Ολοκαύτωμα έχει μετατραπεί εδώ και αρκετά χρόνια σε μια επικερδή μπίζνα στα χέρια φασιστών όπως ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο Μπεν Γκβιρ, που μολύνουν αδιαλείπτως την ιστορική μνήμη της εβραϊκή κοινότητας.

Και, φυσικά, αυτός ο συνειδησιακός εκφυλισμός δεν λαμβάνει χώρα εν κενώ, αλλά έχει ως συμπαγές υπόβαθρο την υποστήριξη σχεδόν όλων των δυτικών κυβερνήσεων, με πρώτη και καλύτερη την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και των ΗΠΑ. Η απανθρωποποίηση είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και προφανώς θα έβρισκε πρόσφορο έδαφος στους Ισραηλινούς εθνικιστές και ακροδεξιούς.

An Al Jazeera digital investigation reveals details of Israeli right-wing networks on social media dedicated to the persecution and targeting of voices showing solidarity with Palestine in the occupied West Bank, Jerusalem, and Israel  pic.twitter.com/O8RDPDnv45

— Al Jazeera English (@AJEnglish) October 26, 2023

Δεν υπάρχει τίποτα πια που να συνδέει αυτούς τους ανθρώπους με τους προγόνους τους που χάθηκαν στους θαλάμους αερίων των στρατοπέδων συγκέντρωσης, που δολοφονήθηκαν κατά εκατομμύρια από τους Ναζί.

Αλλιώς θα είχαν έστω και λίγη τσίπα να μην ακολουθήσουν σαν τυφλοί το δόγμα της κοινοτοπίας του κακού, να μην μετατραπούν και οι ίδιοι σε σφαγείς, και αν δεν μπορούν να σταθούν απέναντι στους φασίστες της χώρας τους, τουλάχιστον, να μείνουν σιωπηλοί μπροστά στην τραγωδία.

Αν ψάχνουμε να βρούμε τους σύγχρονους Άιχμαν, αυτή τη στιγμή κατοικούν στην Ιερουσαλήμ.

Και ισοπεδώνουν τη Γάζα.

 

* Η Μίκα Αγραφιώτου είναι πτυχιούχος αρχαιολογίας και ιστορίας της τέχνη του ΑΠΘ. Μετά από μια σύντομη καριέρα στην αρχαιολογία, στράφηκε στη δημοσιογραφία και στην ερμηνευτική διερεύνηση τη τέχνης. Προς το παρόν, είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών στο ΑΠΘ και αρθρογραφεί σε διάφορα ειδησεογραφικά sites.

kosmodromio.gr

"google ad"