Η Κούβα ανάμεσα στα θύματα του σκανδάλου του γερμανικού περιοδικού Spiegel με τα πλαστά ρεπορτάζ

Το σκάνδαλο με τα πολλά ψεύτικα ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκαν στο έγκυρο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel επηρεάζει και την Κούβα, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Prensa Latina.

Σύμφωνα με το περιοδικό, ο Κλάας Ρελότιους, 33 ετών, ο οποίος έχει γράψει περίπου 60 άρθραγια το περιοδικό απο το 2011, παραδέχθηκε ότισε 14 από αυτά υπάρχουν τμήματα «εντελώς επινοημένα ή διανθισμένα με παραποιημένα αποσπάσματα ή άλλα αποκυήματα φαντασίας».

Το σοβαρό αυτό δημοσιογραφικό σκάνδαλο έφερε στο φως το ίδιο το περιοδικό Spiegel, σημειώνοντας μεταξύ άλλων τα εξής:

Ένας ρεπόρτερ του Spiegel διαστρέβλωσε σε μεγάλο βαθμό δικά του άρθρα. Με τη βοήθεια εσωτερικών υποδείξεων και ερευνών επιβεβαιώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες οι υποψίες κατά του Κλάους Ρελότιους, ο οποίος ομολόγησε στο μεταξύ τις ψευδείς αναφορές και αποχώρησε από τον δημοσιογραφικό οργανισμό.

Καθοριστικό για την αποκάλυψη του σκανδάλου αποτέλεσε ένα ρεπορτάζ για μία πολιτοφυλακή στην Αριζόνα που περιπολεί με δική της πρωτοβουλία κατά μήκος των συνόρων με το Μεξικό.

Μετά τη δημοσίευση του ρεπορτάζ, η υπεύθυνη για θέματα επικοινωνίας για λογαριασμό της εν λόγω πολιτοφυλακής διατυπώνει μέσω e-mail προς τον Κλάας Ρελότιους την απορία για το «πώς μπόρεσε να γράψει άρθρο για την πολιτοφυλακή της χωρίς να έχει περάσει από εκεί ούτε καν για μια συνέντευξη. Και ότι της φαίνεται πολύ περίεργο ένας δημοσιογράφος να γράφει ρεπορτάζ χωρίς να συλλέγει στοιχεία επί τόπου».

«Διηγείται όμορφα φτιαγμένα παραμύθια…»

Σύμφωνα με το περιοδικό, «έτσι μπορεί να πει κανείς ότι ο Κλάας Ρελότιους, 33 ετών, ένας από τους συντάκτες του Spiegel που ξεχώρισαν ιδιαίτερα, ήδη πολυβραβευμένος, ένα δημοσιογραφικό είδωλο της γενιάς του, δεν είναι ρεπόρτερ, αλλά διηγείται όμορφα φτιαγμένα παραμύθια οποτεδήποτε του αρέσει. Η αλήθεια και το ψέμα μπερδεύονται στα κείμενά του. […]

Κατά την ομολογία του την προηγούμενη Πέμπτη ο Ρελότιους είπε επί λέξει:

‘Ζητούμενο δεν ήταν (σ.σ. να καταφέρω) το επόμενο σπουδαίο πράγμα. Επρόκειτο για τον φόβο της αποτυχίας. Η πίεση ότι δεν επιτρέπεται να αποτύχω γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη όσο πιο επιτυχημένος γινόμουν’».

Τουλάχιστον 14 ρεπορτάζ του εν λόγω δημοσιογράφου φέρεται να έχουν παραποιηθεί. Μεταξύ αυτών, ένα αφορά έναν Υεμενίτη που έμεινε επί 14 χρόνια στη φυλακή του Γκουαντάναμο και ένα άλλο ασχολείται με τον Κόλιν Κάρπερνικ, τον Αμερικανό αθλητή που γονάτιζε κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις φυλετικές ανισότητες. Ο Ρελότιους ισχυριζόταν ότι είχε πάρει συνέντευξη από τους γονείς του.

Το Spiegel θα προχωρήσει τώρα σε εσωτερική έρευνα για να κατανοήσει πώς κατάφερε να περάσουν ως έγκυρα αυτά τα διαστρεβλωμένα άρθρα.

Σύμφωνα με τις έρευνες του PL, ο Ρελότιους ταξίδεψε τον Φλεβάρη και τον Μάρτη του 2013 στην Κούβα με σκοπό να ερευνήσει για διάφορα άρθρα και ρεπορτάζ.  Το ταξίδι χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Χάιντς Κουν, οντότητα της κυβέρνησης του ομοσπονδιακού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, υπό την προεδρία του σημερινού πρωθυπουργού χριστιανοδημοκράτη Άρμιν Λάσετ.

Μετά το ταξίδι του, ο Ρελότιους έγραψε ένα βιβλίο με περισσότερες από 600 σελίδες και κεφάλαια τιτλοφορημένα «Η επανάσταση πουλάει τα παιδιά της» και «Κάνοντας έρευνα σε μια δικτατορία».  Ούτε το ίδρυμα ούτε ο χριστιανοδημοκράτης Λάσετ σχολίασαν την υπόθεση Ρελότιους και την χρηματοδότηση μέχρι στιγμής.

Σύμφωνα με τον ρεπόρτερ Χουάν Μορένο, ο οποίος ανακάλυψε ένα από τα σοβαρότερα σκάνδαλα στην ιστορία της γερμανικής δημοσιογραφίας, ο πρώην συνάδελφός του ΚλάαςΡελότιους φέρεται να παραποίησε τουλάχιστον ένα ρεπορτάζ για την Κούβα.  Ο Μορένο αναφέρεται σε ένα ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβρη του 2013 στο συντηρητικό γερμανικό περιοδικό Cicero στον «πρώτο οικονομικό σύμβουλο για τα δημοσιονομικά του νησιωτικού σοσιαλισμού».

Ο Μορένο περιγράφει πώς του δημιουργήθηκαν αμφιβολίες σχετικά με τη σοβαρότητα της δουλειάς του Ρελότιους, όταν διάβασε αυτό το ρεπορτάζ.

«Διάβασα ένα δικό σας κείμενο (…) που αφορούσε τον υποτιθέμενο πρώτο οικονομικό σύμβουλο στη σοσιαλιστική Κούβα», έγραψε ο Μορένο.

Ο άντρας φέρεται να κέρδιζε περίπου 20.000 δολάρια το εξάμηνο.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα διεθνών μέσων, ακόμα και ρεπορτάζ του Ρελότιους που προτάθηκαν για βραβεία δημοσιογραφίας, βρίσκονται τώρα υπό διερεύνηση.

Σημειώνεται ότι ο Ρελότιους είχε αποσπάσει κορυφαίες διεθνείς διακρίσεις (μεταξύ αυτών: CNN Δημοσιογράφος της Χρονιάς το 2014, European Press Prize το 2017), καθώς και τέσσερα Γερμανικά Βραβεία Ρεπόρτερ (τα έτη 2013, 2015, 2016 και 2018).