«Στέγνωσε» μέσα Απριλίου η αγορά της Κρήτης για τους τυποποιητές ελαιολάδου. Κάποιοι μάλιστα αναγκάζονται να φέρνουν λάδι από την Πελοπόννησο, τη Μυτιλήνη, ακόμη και ισπανικό, βουλγαρικό ή τουρκικό, για να κάνουν την τυποποίηση που χρειάζονται και να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών τους, με την υποχρέωση φυσικά να αναγράφουν στις ετικέτες τους την προέλευση του προϊόντος.
Η ανάγκη τους αυτή οφείλεται στην άρνηση των παραγωγών να «κόψουν λάδι», περιμένοντας νέα άνοδο της τιμής, που ήδη κατά μέσο όρο δεν πέφτει κάτω από τα 3,50 με 3,60 ευρώ το κιλό!
Πάνω από 20.000 με 25.000 τόνοι (με άλλους τόσους στα μπουκάλια των τυποποιητών) είναι η ποσότητα του απούλητου μέχρι στιγμής ελαιολάδου της φετινής χρονιάς, με το μεγαλύτερο μέρος του να βρίσκεται στο νομό Ηρακλείου, αποθηκευμένο είτε στις εγκαταστάσεις των ελαιουργών και τις δεξαμενές συνεταιριστικών οργανώσεων και εμπόρων, είτε ακόμη και στις αποθήκες των παραγωγών.
Την ίδια ώρα, όλοι οι Κρητικοί τυποποιητές ελαιολάδου σε ετήσια βάση εμφιαλώνουν από 20.000 έως και 30.000 τόνους ελαιολάδου, κάτι που εξαρτάται από τη χρονιά. Αυτό το λάδι έχει φύγει και έχουν παρουσιαστεί και οι ελλείψεις, που αναγκάζουν πολλούς τυποποιητές να αναζητούν λάδι εκτός Κρήτης.
«Οι Έλληνες τυποποιητές δίνουν μάχη για να μη χάσουν τις αγορές τους. Οι εμπορικές πράξεις εξαγωγών προς το εξωτερικό, σε ό,τι αφορά το κρητικό ελαιόλαδο, έχουν σταματήσει από τα τέλη του Ιανουαρίου. Και αυτή η κατάσταση διαμορφώνεται επειδή δεν υπάρχει λάδι για να το τυποποιήσουν», είπε στη «Νέα Κρήτη» ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου και μεγαλοπαραγωγός ελαιολάδου ο ίδιος, Μύρων Χιλετζάκης.
Εξάλλου, όπως διευκρινίζει, «οι τιμές στο λάδι αναβαίνουν μόνο με την εξαγωγή. Και τώρα οι παραγωγοί δεν κόβουν λάδι, περιμένοντας μεγαλύτερες τιμές, δημιουργώντας έτσι έλλειψη στην αγορά. Αλλά οι σημερινές τιμές είναι καλές για τον παραγωγό. Και είναι καλές, αν αναλογιστούμε τις τιμές του 1,80 και των 2 ευρώ για τον παραγωγό, που είχαμε σε προηγούμενα χρόνια»…
Ο ίδιος θεωρεί ότι από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη υπάρχουν σε εγκαταστάσεις εμπόρων, συνεταιριστικών οργανώσεων και σε αποθήκες παραγωγών λάδια φρέσκα, δηλαδή της τελευταίας ελαιοκομικής περιόδου, «άκοπα», και καλεί τους παραγωγούς που έχουν κάποιες ποσότητες στο σπίτι τους να τις προσκομίσουν στους τυποποιητές, για να αποφύγουν το ενδεχόμενο της ποιοτικής αλλοίωσής τους.
«Καλώ τους παραγωγούς», όπως λέει, «να τα παραδώσουν στους τυποποιητές και ας μην τα τιμολογήσουν αν δε συμφωνούν με τις τιμές. Αλλά θα ξέρουν ότι οι τυποποιητές θα τα αποθηκεύσουν σωστά. Και μην ξεχνάμε ότι μέσα στο καλοκαίρι, όταν δεν υπάρχει η σωστή φύλαξη στο σπίτι – δηλαδή είναι σε πλαστικά δοχεία ή υπάρχει προσέλευση οξυγόνου στο λάδι κ.λπ. – όλα αυτά δημιουργούν πολύ μεγάλη αλλοίωση. Έχουμε πλαστικοποιητές και οξείδωση του λαδιού. Και θα καταλήξουν να πουληθούν ως βιομηχανικά τέλος του καλοκαιριού, χάνοντας έτσι την τιμή τους»…
Φέρνουν από παντού
Την ίδια ώρα, όσοι τυποποιητές ελαιολάδου στην Κρήτη δε βρίσκουν λάδι για να καλύψουν τις ανάγκες τους κάνοντας τις εξαγωγές για τις οποίες έχουν υπογράψει συμβόλαια με τους πελάτες του εξωτερικού, αναγκάζονται να φέρνουν ελαιόλαδο τόσο από την Πελοπόννησο, όσο και από άλλες περιοχές της χώρας.
Μάλιστα, όπως αποκαλύπτει στην εφημερίδα μας ο γνωστός τυποποιητής και ελαιουργός Μιχάλης Αλμπαντάκης (που ο ίδιος δεν έχει πρόβλημα, αφού αγόρασε όσο λάδι του χρειάστηκε σε ποσότητες γύρω στους 3.000 τόνους), «κάποιοι δεν αρκούνται μόνο στην Πελοπόννησο ή τη Μυτιλήνη και αναγκάζονται, για να κάνουν τη δουλειά τους, να φέρουν λάδια από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως την Ισπανία και τη Βουλγαρία, αλλά και τυνησιακά λάδια ή λάδια από την Τουρκία, τα οποία τα διακινούν νόμιμα στη συνέχεια, αναγράφοντας την προέλευση του προϊόντος»!
Εξάλλου, όπως διευκρινίζει ο Μιχάλης Αλμπαντάκης, «φέτος είχαμε μεγαλύτερες ποσότητες από άλλες περιοχές, σε σχέση με άλλα χρόνια, διότι τα λάδια ήταν λιγότερα από πέρυσι και μετά που ολοκλήρωσε την ελαιοπαραγωγή της η Μεσαρά δεν είχαμε από κάπου αλλού λάδι να περιμένουμε».
Στο ερώτημά μας σχετικά με τα στοιχεία και τις εκτιμήσεις του γύρω από τα αποθηκευμένα και απούλητα λάδια, ο κ. Αλμπαντάκης μάς λέει ότι σίγουρα υπάρχουν απούλητα λάδια μιας συνολικής ποσότητας που ξεπερνάει τους 25.000 τόνους και το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται στα χέρια των παραγωγών ή «άκοπο» στις δεξαμενές των εμπόρων σε επίπεδο νομού Ηρακλείου.
Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, ο ίδιος εκτιμά ότι «τα λάδια φτάνουν ώστε να καλυφθούμε μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Αυτό που παρατηρώ όμως από ταξίδια που κάνω στο εξωτερικό είναι ότι υπάρχει μεγάλη μείωση στην κατανάλωση του λαδιού. Οι καταναλωτές δεν τρώνε λάδι. Τρώνε σπορέλαια, ηλιέλαια, σογιέλαια κ.λπ., επειδή το ελαιόλαδο είναι πάρα πολύ ακριβό και δεν μπορεί μια γυναίκα να δώσει, ας πούμε, 60 ευρώ για να αγοράσει ένα πεντόλιτρο λάδι, που αυτή είναι τιμή που ισχύει τώρα στο εξωτερικό»…
Στο σημείο αυτό, ο Μιχάλης Αλμπαντάκης μάς μεταφέρει ένα παράδειγμα: «Ήμουν στη Θεσσαλονίκη και είδα γυναίκα να αγοράζει ένα δεκάλιτρο ηλιέλαιο και ένα μπουκάλι λάδι του λίτρου. Και όταν τη ρώτησα «τι θα το κάνεις το λάδι;», η γυναίκα μου απάντησε: «Θα το βάλω μέσα στο ηλιέλαιο και από αυτό θα τρώγω»»…
Παρόμοιες για τα αποθηκευμένα λάδια είναι οι πληροφορίες του αντιπροέδρου της ΕΑΣΗ Μύρου Χιλετζάκη, που μιλάει για ποσότητα όχι κάτω των 20.000 τόνων, από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη.
Βεντέμα αλλά και μεγάλη κάθοδος
Στο μεταξύ, του χρόνου, όπως εξελίσσεται ο καιρός, αναμένεται στην Κρήτη να έχουμε μεγάλη βεντέμα στην παραγωγή του ελαιολάδου και να έχουμε πολύ χαμηλές τιμές, που παρόμοιες είδαμε να τις περιόδους του 2012-2014. Αυτό λέει στη «Νέα Κρήτη» ο επιχειρηματίας Μιχάλης Αλμπαντάκης.
«Θα υπάρχει προσφορά, αλλά δε θα υπάρχει ζήτηση. Άρα αποδεικνύεται ότι η υψηλή τιμή δεν κάνει καλό. Μπορεί, δηλαδή, φέτος να έχουμε υψηλή τιμή, αλλά του χρόνου από τη φετινή υψηλή τιμή θα έχουμε τόσο χαμηλή τιμή, που είναι σαν να χάνουμε για δύο χρονιές. Μη σας φανεί παράξενο, δηλαδή, του χρόνου το λάδι να είναι στα 2 ευρώ».
Οι τιμές παραγωγού
Κοντά στα 4 ευρώ το κιλό έχουν φτάσει φέτος οι τιμές παραγωγού από δημοπρασίες. Έτσι έχουμε τιμές από 3,75 μέχρι και 3,97 ευρώ το κιλό, από δημοπρασίες που έκαναν από την αρχή του χρόνου συνεταιριστικές οργανώσεις από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη.
Σε ό,τι αφορά τις ΕΑΣ, αυτές αγοράζουν από τον παραγωγό μετρητοίς: η ΕΑΣΗ στα 3,50, η ΕΑΣ Πεζών στα 3,60 και η ΕΑΣ Ρεθύμνου στα 3,40 ευρώ το κιλό. Από τους ιδιώτες, ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι ο Μιχάλης Αλμπαντάκης αγοράζει στα 3,50 ευρώ το κιλό, η εταιρεία «Αγγελιδάκης Α.Ε.» στα 3,65 ευρώ το κιλό κ.ά.