Το ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων για την περίοδο της ναζιστικής κατοχής στη χώρα επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο η κυβέρνηση, με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να κάνει λόγο για οριστικό πόρισμα σχετικά με τις διεκδικήσεις που θα συζητηθεί στη Βουλή έως το τέλος του 2018, προσθέτοντας άλλο ένα κομμάτι στο παζλ της προεκλογικής περιόδου.
Ωστόσο, το «ξαναζέσταμα» της διαδικασίας –τουλάχιστον σε κοινοβουλευτικό επίπεδο– φαίνεται ότι έχει «παρενέργειες», καθώς η πρώην πρόεδρος της Βουλής και επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου παρενέβη δυναμικά στις εξελίξεις με εξώδικο προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Τσίπρας: Ιστορικό χρέος
Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων επανέφερε με τον πλέον επίσημο τρόπο ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας από τη μαρτυρική Κάνδανο της Κρήτης, απ’ όπου σημείωσε ότι «η χώρα μας έχει πολύ μεγάλη ιστορία, πρωτοστάτησε στη μάχη κατά του ναζισμού και αυτή η μάχη γράφτηκε με αίμα, ας μην το ξεχνάμε εδώ. Και μιας και βρίσκομαι εδώ, να σας ενημερώσω ότι για εμάς το ζήτημα των αποζημιώσεων παραμένει ένα ιστορικό χρέος. Δεν έχει να κάνει τόσο με το τι τελικώς θα προσδιοριστεί ως το τίμημα του χρέους, είναι ιστορικό χρέος απέναντι σε αυτούς που έφυγαν αλλά και απέναντι στις επόμενες γενιές». Ο πρωθυπουργός εξήγησε ότι «η Βουλή των Ελλήνων ανέλαβε πριν δύο χρόνια την πρωτοβουλία, διακομματικά, να συντάξει το σχετικό πόρισμα. Έχει τελειώσει αυτή η διαδικασία και θέλω να σας ανακοινώσω ότι, σε συνεννόηση με τον πρόεδρο της Βουλής, μέχρι το τέλος του έτους θα έρθει στην Ολομέλεια το πόρισμα για τις διεκδικήσεις», προσθέτοντας: «Νομίζω με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων, η Ολομέλεια της Βουλής θα αποφασίσει για τις περαιτέρω κινήσεις, είτε αυτές αφορούν τη διακρατική συνεννόηση είτε αυτές μπορούν να αφορούν τη διεκδίκηση σε διεθνές νομικό επίπεδο. Αλλά είναι ένα ιστορικό χρέος».
Βούτσης: Καθυστέρησε η χώρα
Τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού επιβεβαίωσε από τη Νίκαια, όπου βρέθηκε για να καταθέσει στεφάνι εις μνήμην των θυμάτων του μπλόκου της Κοκκινιάς, και ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, ο οποίος, αφού επισήμανε ότι «η χώρα έχει καθυστερήσει πάρα πολύ, σε διεθνή και σε ευρωπαϊκή κλίμακα, να διεκδικήσει την αλήθεια και τη μνήμη σε σχέση με την αποκατάσταση, τις επανορθώσεις, τις αποζημιώσεις, αλλά ακόμα και με τη λεηλασία των αρχαίων θησαυρών της», έσπευσε να τονίσει ότι «αυτή η καθυστέρηση δεκαετιών λήγει μέχρι το τέλος του έτους», καθώς, όπως είπε, «τους δύο ερχόμενους μήνες στην Ολομέλεια της Βουλής θα έρθει προς ψήφιση το αναλυτικό και επίσημο πόρισμα, με τη βοήθεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που αφορά το σύνολο αυτών των απαιτήσεων από την πλευρά της Ελλάδας». Μάλιστα, ο κ. Βούτσης υπογράμμισε ότι «θα χαράξουμε και θα υλοποιήσουμε την πολιτική και τη στρατηγική της διεκδίκησης, σε διεθνές διακοινοβουλευτικό, διακρατικό και νομικό επίπεδο, έτσι ώστε να υπάρξει η αποκατάσταση, έστω και μετά από τόσα χρόνια».
Παυλόπουλος: Εθνική θέση
Αξιοσημείωτη της σημασίας που η κυβέρνηση δίνει στην υπόθεση των γερμανικών αποζημιώσεων ήταν και η παρέμβαση στο θέμα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, ο οποίος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το «ολοκαύτωμα του Χορτιάτη» υπογράμμισε ότι στο πλαίσιο της «ιερής μνήμης» των θυμάτων του ναζισμού και μακριά από κάθε λογική αντεκδίκησης, αλλά και της ανάγκης μη επανάληψης ανάλογων θηριωδιών στο μέλλον, εντάσσονται και οι «νόμιμες αξιώσεις» της χώρας μας έναντι της Γερμανίας «για το κατοχικό δάνειο και τις εν γένει αποζημιώσεις της γερμανικής ναζιστικής κατοχής», που είναι «πάντα νομικώς ενεργές» και «δικαστικώς επιδιώξιμες», χαρακτηρίζοντας μάλιστα τη συγκεκριμένη θέση «κυριολεκτικώς εθνική και κατά συνέπεια αδιαπραγμάτευτη».
Μάλιστα, με εκτενές άρθρο του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο κ. Παυλόπουλος ανέλυσε διεξοδικά τι περιλαμβάνουν οι αξιώσεις της Ελλάδας (κατοχικό δάνειο προς τη Γερμανία, το οποίο συνήφθη υποχρεωτικά, και αποζημιώσεις λόγω ανθρώπινων θυμάτων και υλικών καταστροφών στη χώρα από τις δυνάμεις κατοχής), επισημαίνοντας παράλληλα ότι «το 1953, με τη Συμφωνία του Λονδίνου, δεν “χαρίστηκαν” στη Γερμανία οι οφειλές της λόγω πολεμικών αποζημιώσεων, όπως η γερμανική πλευρά “τεχνηέντως” φαίνεται να διατείνεται. Η Συμφωνία αυτή απλώς έθεσε “σε αδράνεια” τις οφειλές της Γερμανίας ως την υπογραφή, κατά το Διεθνές Δίκαιο (Δίκαιο του Πολέμου), “Συμφώνου Ειρήνης” μεταξύ της τελευταίας και των Δυνάμεων που νίκησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Πλησιάζει η ώρα
Είναι προφανές ότι ως τμήμα της διπλωματικής στρατηγικής είχε επιλεγεί να ολοκληρωθούν πρώτα τα μνημόνια και μετά να υπάρξει το επόμενο- και νομικό- βήμα: «Δεν θέλαμε σε όλη τη διάρκεια που συζητούνταν τα ελληνικά μνημόνια να θεωρηθεί ότι συμψηφίζουμε αυτό το ιερό θέμα, για την ιστορική μνήμη του ελληνικού λαού, με ενδεχόμενες απαιτήσεις- χρηματικές, υλικές- εκείνων των προγραμμάτων», είπε ο κ. Βούτσης.
Εξώδικο από την Κωνσταντοπούλου
Στη συζήτηση παρενέβη δυναμικά, όπως προαναφέρθηκε, και η κ. Κωνσταντοπούλου, η οποία με εξώδικό της προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του ζητούσε να προβεί «πάραυτα και μέχρι τις 3/10/2018 σε δημόσια διακοίνωση διεκδίκησης του συνόλου των ελληνικών αξιώσεων έναντι της Γερμανίας για τα διεθνή εγκλήματα που διαπράχθηκαν εναντίον της χώρας μας στον Β΄ και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», υποστηρίζοντας παράλληλα ότι οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα για τις θηριωδίες του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, φτάνουν τα 341 δισ. ευρώ. Σε σχετική ανακοίνωση της Πλεύσης Ελευθερίας γνωστοποιείται ότι «θα ακολουθήσουν εξώδικα προς τον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Οικονομικών, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας» και προστίθεται ότι «οι υπαίτιες πράξεις και παραλείψεις που υποσκάπτουν τα δικαιώματα των Ελλήνων και το μέλλον της χώρας έχουν συνέπειες. Και οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν».
Στο «παιχνίδι» και η Πολωνία
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο «γαϊτανάκι» των απαιτήσεων για επανορθώσεις από τη Γερμανία μπήκε πριν από μερικούς μήνες και η Πολωνία, η οποία διά στόματος του ισχυρού άνδρα της χώρας Γιάροσλαβ Κατζίνσκι ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει αποζημιώσεις. Ο ηγέτης του υπερσυντηρητικού PiS, του κυβερνώντος κόμματος της χώρας, ανέφερε ότι πρόκειται για «πολωνογερμανικό ζήτημα. Εννοώ ότι η Γερμανία ήταν αυτή που εισέβαλε στην Πολωνία δολοφονώντας εκατομμύρια ανθρώπους, καταστρέφοντας υλικά αγαθά, και πρέπει να αποζημιωθούμε γι’ αυτό», ενώ στις αρχές Μαρτίου ο επικεφαλής της πολωνικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τις αποζημιώσεις είχε υπολογίσει το ύψος των καταστροφών και απωλειών που προκάλεσε το Γ΄ Ράιχ στη χώρα στα 850 δισ. δολάρια.
Από την άλλη πλευρά, πάντως, ο πρόεδρος της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν στη διάρκεια συνάντησής του με τον Γερμανό ομόλογό του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ δήλωσε ότι δεν θέλει να ανοίξει εκ νέου ζήτημα για το εάν η Γερμανία οφείλει στη χώρα του πολεμικές επανορθώσεις, λέγοντας ότι η Ιστορία είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αφεθεί στους ιστορικούς.