Η σιωπή ΔΕΝ είναι χρυσός

Η ελληνική κοινωνία επί χρόνια έχει μάθει να σιωπεί.

Επιλέγουν να σιωπήσουν αυτοί που έχουν χάσει την πίστη τους ότι θα βρουν δικαίωση. Απέχουν αυτοί που έχουν αποδεχτεί ότι αυτοί που έχουν μια θέση εξουσίας έχουν το δικαίωμα στη βία. Η σεξουαλική βία είναι μία βία που ασκείται από ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας. Τα θύματα συνήθως βρίσκονται σε σχέσεις εξάρτησης.

Σεξουαλικη βία ασκεί ο προπονητής ή το στέλεχος της ομοσπονδίας πάνω στον αθλητή, όπως στην περίπτωση της Μπεκατσώρου, όμως την ασκεί και ο καθηγητής πάνω στη φοιτήτρια η οποία θα πρέπει να ενδώσει στις πιέσεις του αν θέλει να περάσει κάποιο μάθημα. Δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Τέτοιες ιστορίες έχουμε ακούσει πολλές στο πέρασμα των δεκαετιών όσοι έχουμε περάσει από πανεπιστήμια. Το εύκολο θα ήταν να κατηγορηθούν οι γυναίκες που ενδώσανε και να μετατραπούν σε άγιες αυτές που αντιστάθηκαν και υπέστησαν τις συνέπειες, όμως δεν αποτελούν παρά τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Το νόμισμα έχει το πρόσωπο του εκβιασμού και η αποδοχή του αναπόφευκτου δε σημαίνει ότι υπάρχει συναίνεση.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο βιασμός ή η σεξουαλική κακοποίηση, το προβλημα θα ήταν ακόμα και αν δεν υπήρχε εμφανώς, κι αν ολες οι γυναίκες και τα αγόρια ενδίδανε. Είναι η διαφθορά που γεννά η βία. Πώς καλεί όσους είναι αποδέκτες της να ενδώσουν.

Και βεβαίως, αυτή είναι μία πραγματικότητα που δεν περιορίζεται στους χώρους άθλησης ή στα πανεπιστήμια. Ρωτήστε να μάθετε τι γίνετε σε χώρους εργασίας με τις πιέσεις που ασκούν εργοδότες; Προς θέου, δε λέμε ότι όλοι οι εργοδότες εκμεταλλεύονται την εργασιακή πραγματικότητα στην Ελλάδα με τη μεγάλη ανεργία στους νέους και τους πενιχρούς μισθούς για να τους κακοποιούν σεξουαλικά, όμως υπάρχει μια μικρή μειοψηφία που εν μέσω των συνθηκών που έχει διαμορφώσει η πολυετής οικονομική κρίση, το κάνει με μεγαλύτερη συχνότητα και αυτο. Και δεν είναι ασήμαντη. Επισκεφθειτε τη σελίδα “Thank you , Next (για εργοδότες)” και θα διαβάσετε πολλές ιστορίες όπου η ανάγκη κάποιου για εργασία καταλήγει στη σεξουαλική κακοποίηση του εργαζόμενου ο οποίος καλείται είτε να ενδώσει είτε να μείνει χωρίς δουλειά.

Βία ασκείται με πολλούς τρόπους, και η σιωπή τη νομιμοποιεί. Βία ασκεί ο τραμπούκος στο χωριό που εγκληματει με την ανοχή της αστυνομίας και την προστασία πολιτικών. Βία ασκεί αυτός που καταπατά μια παραλία για να φτιάξει ένα ξενοδοχείο, παρακάμπτωντας τον νόμο. Ενίοτε νόμοι διαμορφώνονται από τις κυβερνήσεις σύμφωνα με τις επιθυμίες ισχυρών ανθρώπων ενάντια σε αυτό που προστάζει η προστασία του δημόσιου συμφέροντος.

Κι όταν κάποιος “τρελός” πολίτης τα βάλει μαζί τους, τότε συμβαίνει συχνά να βρίσκει απέναντί του μια στρατιά δικηγόρων κι ένα ολόκληρο σύστημα έτοιμο να τον κατασπαράξει. Ο βιασμός τότε είναι θεσμικος. Η σιωπή επιβάλλεται από το ίδιο το κράτος. Όμως κυρίως επιβάλλεται από την αποδοχή των πολιτών ότι είναι “τρελός”. Από την σιωπή τους.

Δεν είναι εικασιες αυτά. Είναι η πραγματικότητα που έχουμε δει να επαναλαμβάνεται πολλές φορές μπροστά στα μάτια μας. Πολλές φορές όσοι αγωνίζονται για το δίκαιο και το σωστό, μπλέκουν. Κι όσο μπλέκουν και τιμωρούνται επειδή μιλούν, όσο οι θύτες βγαίνουν θριαμβευτές και τα θύματα υπόκεινται τις συνέπειες, τόσο οι πολίτες μαθαίνουν τον φοβο, μαθαίνουν οτι το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να σιωπούν. Μαθαίνουν ότι όσοι μιλούν είναι “τρελοί”.

Οι μέρες παιρνούν και οι ιστορίες σεξουαλικής κακοποίησης που έρχονται στη δημοσιότητα πληθαίνουν. Όμως, θεωρούμε, ότι ακόμα είμαστε στην αρχή. Και οι πολλές αποκαλύψεις θα έρθουν όταν πλέον το κλίμα θα ειναι τέτοιο που θα ευνοεί να ανοίξουν τα στόματα. Γιατί αυτή τη στιγμή, τίποτα δε μοιάζει βέβαιο.

Αν σε δυο – τρεις μήνες η υποθεση ξεχαστεί, αν η Μπετατσώρου και η καθεμία και ο καθένας που προχώρησε σε καταγγελία αφεθούν μόνοι τους, αν τελικώς από θύματα κάποιοι βρεθούν στη θέση του κατηγορούμενου, αν τελικώς οι πολίτες αναγνωρίσουν ότι η Σοφία Μπεκατσώρου δεν ήταν παρά μία “τρελή” – ανεξαρτήτως αν έχει δίκιο ή άδικο – αν τελικώς επαληθευτούν όλα αυτα που τόσα χρόνια γνωρίζουν, ότι “τα πολλά λόγια είναι φτώχια” κι ότι “καλυτερα να μη μιλάς για να μην μπλέξεις”, τότε η ήττα δε θα είναι της Μπεκατσώρου, αλλά ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

H σιωπή δεν είναι χρυσός, όπως τα στάσιμα νερά, ποτέ δε μπορούν να γίνουν καταρράκτης. Βαλτώνουν, και στο βάλτο της σιωπής ανθίζει η αδικία.