Η Συνδιάσκεψη του Βάνζεε και η «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος» από τους Ναζί

Επιμέλεια: Ειρηναίος Μαράκης

Στις 20 Γενάρη του 1942 μια ολιγομελής σύσκεψη στο προάστιο Βάνζεε του Βερολίνου αποφάσισε να βρει λύση στο πρόβλημα του συντονισμού της πολυδαίδαλης γραφειοκρατίας του κράτους και του ναζιστικού κόμματος για την ολοκλήρωση της «Τελικής Λύσης του Εβραϊκού Ζητήματος», την εξόντωση όχι μόνο των Εβραίων της Γερμανίας ή της Ανατολής αλλά όλων των χωρών της Ευρώπης. Όταν γίνεται η σύσκεψη στο Βάνζεε, ήδη από τον Οκτώβρη του 1941 έχει ξεκινήσει η συστηματική εξόντωση των Εβραίων μέσα σε αεροστεγώς κλειστά φορτηγά των οποίων τα καυσαέρια κατέληγαν στο εσωτερικό τους ενώ ήδη διαμορφώνονταν τα πρώτα στρατόπεδα με αποκλειστικό στόχο την εξόντωση.

Το μεγαλύτερο, το Άουσβιτς, ήταν ένα συγκρότημα στρατοπέδων. Ένα από αυτά το Άουσβιτς ΙΙΙ παρείχε σκλάβους-εργάτες στην IG Farben, τη μεγαλύτερη γερμανική επιχείρηση, ενώ αλλού η Siemens και η Krupp είχαν τα δικά τους «παραρτήματα». Όμως στο Άουσβιτς διαμορφώθηκε μια οργανωμένη βιομηχανική γραμμή που παρήγαγε αποκλειστικά θάνατο που τελειοποιήθηκε με τη χρήση του δηλητήριου Zycklon B και εξαφάνιση με καύση των νεκρών σε τεράστιους κλίβανους. Τα στρατόπεδα στη Τρεμπλίνκα, το Μπέλζετς και το Σόμπιμπορ χτίστηκαν ειδικά για το σκοπό της εξόντωσης των Εβραίων, στα πλαίσια της λεγόμενης «Επιχείρησης Ράϊνχαρντ».

Το Κέλλμνο και το Μαϊντάνεκ, στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, επιστρατεύτηκαν επίσης για τις ανάγκες της εξόντωσης. Στις 31 Δεκέμβρη 1942, σχεδόν 2 εκατομμύρια Εβραίοι είχαν ήδη εξοντωθεί, όμως οι ελπίδες των ναζί για ένα γρήγορο τέλος του πολέμου (που είχε ενθαρρύνει η εύκολη καλοκαιρινή προέλαση προς το Στάλινγκραντ) είχαν αρχίσει να διαλύονται. Το 1943 ο γερμανικός στρατός γνώρισε την συντριβή και τη μαζική αιχμαλωσία στο Στάλινγκραντ, αποχώρησε ηττημένος από την Β. Αφρική, έχασε τη μάχη του Κουρσκ, ενώ οι Σύμμαχοι αποβιβάστηκαν στη Σικελία και το καθεστώς του Μουσολίνι κατέρρευσε. Στη Γερμανία ξεκινούσε ένα κύμα συμμαχικών βομβαρδισμών που ισοπέδωνε τη μια πόλη μετά την άλλη.

Ήταν φανερό ότι ο πόλεμος χάνεται. Και όμως ακόμα και μέσα σε αυτές τις συνθήκες της επερχόμενης συντριβής, τρένα, μηχανές και ανθρώπινο δυναμικό, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται για τις πολεμικές ανάγκες, συνέχιζαν να χρησιμοποιούνται προκειμένου τα στρατόπεδα εξόντωσης να γεμίζουν με νέες αφίξεις Εβραίων, πλέον από όλη την κατεχόμενη Ευρώπη. Τον Μάρτιο-Αύγουστο του 1943 εκτοπίστηκαν οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Μισό εκατομμύριο Εβραίοι της Ουγγαρίας οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς το καλοκαίρι του 1944, ένα χρόνο αργότερα. Στόχος πλέον του ναζιστικού καθεστώτος δεν ήταν η εξόντωση όλων των Εβραίων μέχρι τη νίκη, αλλά η εξόντωση και το σβήσιμο του εγκλήματος πριν την τελική συντριβή. Ούτε οι πολεμικές ανάγκες, ούτε το άμεσο κέρδος μπορεί να εξηγήσει το Ολοκαύτωμα. Ο εκτοπισμός εκατομμυρίων Εβραίων και η ιδιοποίηση των περιουσιών τους από το ναζιστικό και τα συμμαχικά προς αυτό καθεστώτα προσέφερε ένα τεράστιο οικονομικό όφελος. –όμως η εξόντωση; Κάποιες εταιρίες που σχετίζονταν με την εξόντωση των Εβραίων σίγουρα είχαν τεράστια κέρδη. Αλλά για το σύνολο του γερμανικού καπιταλισμού (σε συνθήκες που επιστράτευε εργάτες από όλη την Ευρώπη για να δουλεύουν στα εργοστάσια που συντηρήσουν την πολεμική μηχανή που αγκομαχούσε), η έστω καταναγκαστική εργασία εκατομμυρίων ειδικευμένων και μη Εβραίων εργατών, θα ήταν χιλιάδες φορές πιο επικερδής από τη βιομηχανία θανάτου του Άουσβιτς που παρήγαγε, μαλλιά, χρυσά δόντια και ανθρώπινη στάχτη-λίπασμα για τις καλλιέργειες των ναζί.

Το Ολοκαύτωμα ήταν προϊόν ενός αντιδραστικού κινήματος, του ακραίου φασισμού, του ναζισμού και των παρανοϊκών ρατσιστικών, ψευδοεπαναστατικών «οραμάτων» του, που συνεχίστηκε μέχρι και την τελική τους διάψευση. Όμως, ο ναζισμός έγινε μαζικό κίνημα στη διάρκεια της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης που γνώρισε ποτέ ο καπιταλισμός. Για να εξουδετερώσει την απειλή μιας νέας εργατικής επανάστασης, αλλά και για να λύσει τις διαφορές του με τους άλλους μεγάλους ιμπεριαλισμούς της εποχής, που είχε αφήσει ανοιχτές ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, το γερμανικό κεφάλαιο συμμάχησε με τον ναζισμό που κατάφερε να πάρει σχεδόν εξ ολοκλήρου τον έλεγχο του αστικού κράτους, και του οποίου η ρατσιστική, αντισημιτική και ψευδοεπαναστατική ιδεολογία οδήγησε, μέσα σε συνθήκες άγριου ιμπεριαλιστικού πολέμου, στο Ολοκαύτωμα.

Με απλά λόγια, ο γερμανικός καπιταλισμός δεν χρειαζόταν το Ολοκαύτωμα, χρειαζόταν τους ναζί.

Αλλά οι ναζί χρειάζονταν το Ολοκαύτωμα. Κι ο Τρότσκι ήταν αυτός που πρώτος συνέλαβε τη δύναμη του φασισμού σαν ένα μαζικό αντιδραστικό κίνημα αυτών που βρίσκονται ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργατική τάξη. Αυτό το αντιδραστικό κίνημα για να υπάρξει χρειαζόταν μια ψευδο-επαναστατική ιδεολογία. Η σύμμειξη του φυλετικού ρατσισμού με μια ψευδο-επαναστατική ρητορική αποτέλεσε το τσιμέντο για που έδεσε τον σκληρό πυρήνα των ναζί σε οργανωμένη δύναμη. Οι ναζί διακατέχονταν από φυλετικό ρατσισμό στο στόχαστρο του οποίου στη διαβάθμιση κάτω-κάτω ήταν οι Εβραίοι, οι «υπεύθυνοι για τις αδικίες», τη φτώχεια και τις ταξικές αντιθέσεις που διαιρούσαν το «Γερμανικό Έθνος». Έλεγε χαρακτηριστικά ο Χίτλερ: «Πόσο υπέροχα συνεργάζονται ο Εβραίος χρηματιστής και ο Εβραίος ηγέτης των εργατών. Ο Μωυσής Κουν, από τη μια ενθαρρύνει τους όμοιους του να αρνηθούν τα αιτήματα των εργατών, ενώ ο αδελφός του Ισαάκ στο εργοστάσιο χειραγωγεί τους εργάτες». Οι «Γερμανοί νοικοκυραίοι» μπορούσαν, αν ενωθούν, να βάλουν ένα τέλος σε όλα αυτά, βγάζοντας από τη μέση τη «γενεσιουργό αιτία», τους Εβραίους.

Εδώ χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε ότι ο ρατσισμός δεν ήταν χαρακτηριστικό ούτε της γερμανικής κοινωνίας ούτε της «φύσης» των Γερμανών. Πρόκειται για «εξηγήσεις» που πέρα από το ότι αποδέχονται τον φυλετικό ρατσισμό από την ανάποδη επιπλέον δεν αποδεικνύονται και ιστορικά: Οι χώρες οι οποίες στις αρχές του 20ου αιώνα «φημίζονταν» για αντισημιτισμό ήταν η Γαλλία και η Ρωσία, όπου υπό την καθοδήγηση του Τσάρου και της εκκλησίας είχαν οργανωθεί πογκρόμ εναντίον των Εβραίων με αποτέλεσμα χιλιάδες Πολωνοί και Ρώσοι Εβραίοι να διαφεύγουν στη Γερμανία για να γλυτώσουν από το τσαρικό καθεστώς. Όσον αφορά στη γερμανική εργατική τάξη, χιλιάδες μέλη καθώς και ηγέτες, των Αριστερών κομμάτων ήταν Εβραίοι – ο ίδιος ο Μαρξ είχε εβραϊκή καταγωγή. Ο αντισημιτισμός των ναζί (και όχι μόνο των Γερμανών ναζί) ήταν ο δηλητηριώδης καρπός όλων των εκφάνσεων της κυρίαρχης ιδεολογίας του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Οι Εβραίοι δεν διώκονταν για να αλλάξουν θρησκεία, αλλά γιατί ήταν μια βλαβερή για την ανθρωπότητα «ράτσα». Ο βιολογικός ρατσισμός των ναζί πατούσε σε ψευδο-«επιστήμες», όπως η «Ευγονική» και ο «Κοινωνικός Δαρβινισμός» που ανθούσαν το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Πατούσε στην ιμπεριαλιστική «ανωτερότητα» των δυτικοευρωπαίων, που στην περίπτωση της Γερμανίας αφορούσε τους Εβραίους και τους Σλάβους της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης με τους οποίους σύμφωνα με τον Χίτλερ οι Γερμανοί θα ανταγωνίζονταν για τον έλεγχο των παραγωγικών πηγών της Ανατολής. Πατούσε πάνω στο φόβο ενάντια στις κατώτερες «επικίνδυνες τάξεις» που απειλούσαν τα θεμέλια της κοινωνίας. Όλα αυτά μαζί οι ναζί τα πλάσαραν κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των τρομοκρατημένων και εξοργισμένων από την κρίση μεσαίων στρωμάτων.

Ταυτόχρονα, η ναζιστική ιδεολογία πλασαριζόταν σαν «επαναστατική» με την περιορισμένη έννοια ότι θεωρούσε το «εβραϊκό τραπεζιτικό κεφάλαιο» υπεύθυνο για όλα τα προβλήματα της γερμανικής κοινωνίας». Απέναντι στην καπιταλιστική κρίση και τις ταξικές συγκρούσεις της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης προέτασσε την ουτοπία της Volksgemeinschaft, μιας φυλετικά καθαρής κοινότητας όπου το γερμανικό κεφάλαιο και η εργατική τάξη έχουν συμβιβαστεί έχοντας επιτέλους στο τιμόνι τον μπακάλη, τον μικροπαραγωγό. Η υποτιθέμενη κοινή βιολογική «ράτσα» ένωνε τους γερμανούς όλων των τάξεων ενάντια στους εβραίους και άλλες «κατώτερες ράτσες».

Πηγές:

1) ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ – Σύντομο ιστορικό // http://www.kis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=369:2009-06-05-10-49-42&catid=99:2009-06-04-07-06-01&Itemid=76

2) Το Ολοκαύτωμα // http://socialismfrombelow.gr/article.php?id=786

"google ad"