Του Μάνου Χωριανόπουλου
Ένα “ως πότε” πλανιέται στην ατμόσφαιρα, κάθε φορά, που μια φυσική καταστροφή, όπως αυτή στην Εύβοια αφήνει πίσω της οκτώ νεκρούς και ανυπολόγιστες ζημιές.
Ένα “ως πότε” και μια απορία για το πώς συμβαίνουν αυτά “στην Ελλάδα του 2020”, “στην Ελλάδα του 2018”, “στην Ελλάδα του 2007”, “στην Ελλάδα του…”. Πάντα υπάρχει μια ημερομηνία.
Μετά από την ημερομηνία, ακολουθεί η συζήτηση για δρόμους που δεν άνοιξαν, για αντιπλημμυρικά που δεν έγιναν εγκαίρως, για κορμούς που δεν μαζεύτηκαν, για αυθαίρετα, για μπαζώματα, για ρέματα.
Κάθε κυβέρνηση, που αιφνιδιάζεται από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως και αν έχει παρουσιάσει το “νέο κράτος”, που θα μας προσφέρει, καταφεύγει στη σύγκριση με το παρελθόν.
“Μα γι’αυτό καταψηφίστηκαν οι άλλοι και τώρα έχετε εσείς την ευθύνη”, σκέφτεται ο άμοιρος πολίτης, αλλά το θέμα είναι η επικοινωνιακή διαχείριση και όχι οι πραγματικές απαντήσεις.
Έτσι και τώρα, συνέβη η τραγωδία στην Εύβοια με 8 νεκρούς, “στην Ελλάδα του 2020”, στις μέρες του “επιτελικού κράτους”, με την ΕΜΥ να έχει προβλέψει έντονα φαινόμενα και το 112 να μην χρησιμοποιείται.
Δεν είναι βέβαιο ότι σε περιπτώσεις ακραίων καιρικών φαινομένων, δεν θα υπάρξουν θύματα, ακόμα και αν όλα τα κάνεις σωστά. Αλλά αυτή ειναι μια συζήτηση, που μπορεί να γίνει αφού η οργανωμένη Πολιτεία, έχει κάνει ό,τι είναι δυνατόν να γίνει και όχι τα φαινόμενα να αποτελούν απλώς δικαιολογία.
Ένα οργανωμένο κράτος, θα έπαιρνε μέτρα πριν, έστω και με την πιθανότητα να μη χρειαστούν, ειδικά αν αυτό το κράτος έχει ένα πολυδιαφημισμένο όπλο στη φαρέτρα του, τον αριθμό 112.
Το 112 δεν λειτούργησε. Στην αρχή ήταν απλώς καταγγελία, ότι δεν ειδοποιήθηκε κανείς και δεν βρήκαν και ανταποκριση όσοι επιχείρησαν να καλέσουν.
Στη συνέχεια ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, κ. Νίκος Χαρδαλιάς, επιβεβαίωσε ότι το 112 δεν λειτούργησε με αυτό το επιχείρημα: “Αν λειτουργούσε το 112 θα είχαμε εκατόμβη, έχουμε 5 νεκρούς (σ.σ. ο αριθμός των θυμάτων την ώρα που έγιναν οι δηλώσεις) τρεις πνίγηκαν στην προσπάθεια τους να διαφύγουν. Είχαμε ετοιμάσει το 112. Είναι επιχειρησιακό εργαλείο, δεν είναι πανάκεια”.
O κ. Χαρδαλιάς υποστήριξε ότι μία σαφής εντολή εκκένωσης θα έβαζε σε κίνδυνο πολλές ζωές. Ενώ η εντολή να μείνουν στα σπίτια τους με βάση την κατάσταση των περισσότερων κατοικιών στην περιοχή (ημιυπόγεια και ισόγεια, αλλά και μονοκατοικίες με δώματα 1 και 2 μέτρα κάτω από το ύψος του δρόμου), μπορεί να οδηγούσε σε περισσότερους πνιγμούς.
Σύμφωνα με αυτούς τους ισχυρισμούς, το 112, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εντολή εκκένωσης ή για εντολή να μείνουν στα σπίτια τους.
Η απάντηση σε αυτά τα επιχειρήματα, έρχεται από το πρόσφατο παρελθόν. Από την παρουσίαση της υπηρεσίας, παρουσία μάλιστα του ίδιου του πρωθυπουργού. Τότε το 112, είχε μια πολύ ευρύτερη γκάμα χρήσεων, σε περίπτωση που συνέβαινε κάποια καταστροφή.
Μεταξύ άλλων είχε αναφερθεί ότι:
- Ως προς το εισερχόμενο σκέλος, ο πολίτης μπορεί να καλέσει δωρεάν το 112 σε κάθε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, οπουδήποτε στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Ως προς το εξερχόμενο σκέλος, ο πολίτης μπορεί να λάβει προειδοποίηση σε περιπτώσεις φυσικών, τεχνολογικών και άλλων καταστροφών με την αποστολή μηνυμάτων μέσω διαφόρων τεχνολογιών και καναλιών επικοινωνίας.
- Ο πολίτης μπορεί να καλέσει το 112 όλο το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η κλήση προς το 112 είναι χωρίς χρέωση και μπορεί να γίνει από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο (ακόμη και χωρίς κάρτα SIM), καθώς και από δημόσιους τηλεφωνικούς θαλάμους χωρίς τηλεκάρτα.
- Ο πολίτης μπορεί να καλέσει το 112 σε οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη, η οποία θέτει σε κίνδυνο την περιουσία και την ζωή των πολιτών, καθώς και το φυσικό περιβάλλον.
- Τα μηνύματα που θα λαμβάνει ο πολίτης προσαρμόζονται κατά περίπτωση ανάλογα με το είδος του συμβάντος και τις απαιτούμενες ενέργειες. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με επαπειλούμενο ή εν εξελίξει καταστροφικό συμβάν ή επικίνδυνη κατάσταση που συνιστά άμεση απειλή για τη ζωή, την υγεία ή την ασφάλεια των πολιτών, και παρέχουν οδηγίες για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από πολίτες που επηρεάζονται ή μπορεί δυνητικά να επηρεαστούν από μια τέτοια κατάσταση. Πρέπει να γίνει απολύτως σαφές ότι η ειδοποίηση μέσω του 112 δεν αντικαθιστά, αλλά συμπληρώνει και λειτουργεί σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες μεθόδους και τεχνικές προειδοποίησης.
Γίνεται αντιληπτό, ότι το 112 δεν περιλαμβάνει μόνο εντολές εκκένωσης, αφού έχει συμβεί η θεομηνία, αλλά και πολύ πριν, αρκεί να έχει υπάρξει κάποια πρόβλεψη και αρκεί κάποιος να σκεφτεί ότι σε περιοχές με προβλήματα (μπαζωμένα ρέματα, αποψίλωση λόγω πυρκαγιάς), υπάρχει η πιθανότητα, αν πέσει μεγάλη ποσότητα βροχής να κινδυνέψουν άνθρωποι σε υπόγεια.
Ποιος θα σκεφτεί και ποιος θα ειδοποιήσει ΠΡΙΝ υπάρξει καταστροφή και όχι κατά τη διάρκεια; Ένα σοβαρό κράτος και μια υπηρεσία που λειτουργεί σωστά.
Στην Εύβοια χάθηκαν άδικα 8 άνθρωποι και μπορεί τα τηλεοπτικά κανάλια να μην διέκοψαν το πρόγραμμά τους για να ενημερώσουν, ωστόσο μάθαμε όταν ήρθε η ώρα των δελτίων ειδήσεων, ότι ήταν ενήμεροι από νωρίς ο πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι υπουργοί και κάποιοι είχαν ξαγρυπνήσει μάλιστα.
Θα ήταν πιο χρήσιμο να είχαν ενημερωθεί εγκαίρως, οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν για το τι έρχεται και κυρίως αυτοί που μένουν σε υπόγεια και ημιυπόγεια.
Γι’ αυτό δεν δημιουργήθηκε το 112 και παρουσιάστηκε μετά βαΐων και κλάδων;