Σημαντική αύξηση και στην Κρήτη σημείωσαν τα έσοδα του κλάδου της βραχυχρόνιας μίσθωσης το 2022, με την Πάρο, το Αργοστόλι, την Περαία (Θεσσαλονίκη), τη Γλυφάδα, το Πευκοχώρι Χαλκιδικής και την Αθήνα να καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η εταιρεία ερευνών Transparent στο συνέδριο ShortStay Conference 2023, που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο στον χώρο του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, η μεγαλύτερη αύξηση σε ετήσια βάση εντοπίζεται στην Πάρο με 50%. Στο νησί των Κυκλάδων το μεικτό ετήσιο εισόδημα από την εκμετάλλευση ενός ακινήτου δύο υπνοδωματίων διαμορφώθηκε σε 34.255 ευρώ – πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό μετά τη Μύκονο, όπου επίσης σημειώθηκε σημαντική αύξηση με 38% σε 60.779 ευρώ.
Στην Αθήνα, η αύξηση το 2022 σε σχέση με το 2021 άγγιξε το 37% σε 22.302 ευρώ, ενώ από τις υπόλοιπες περιοχές του λεκανοπεδίου ξεχωρίζει η Γλυφάδα με αύξηση κατά 45% σε 30.592 ευρώ, ο Αλιμος με αύξηση 31% σε 24.078 ευρώ και το Παλαιό Φάληρο με αύξηση 11% σε 19.924 ευρώ. Οπως γίνεται αντιληπτό, τα νότια προάστια και το κέντρο της Αθήνας αποτελούν τις περιοχές υψηλής ζήτησης για βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Αττική.
Σε έτερη παρουσίαση στο πλαίσιο του συνεδρίου, η εταιρεία Key Data σημείωσε ότι το 2022 το συνολικό ύψος των εσόδων διαμονής από τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ανήλθε σε 3,46 δισ. ευρώ. Ο αριθμός των καταλυμάτων υπολογίζεται σε 144.000 πανελλαδικά, ενώ οι διανυκτερεύσεις ανήλθαν σε 20,87 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η μέση τιμή ανά διανυκτέρευση σημείωσε άνοδο σε 139 ευρώ από 113 ευρώ το 2021, γεγονός που αποδίδεται αφενός μεν στην εκτόξευση της ζήτησης έναντι του 2021, αφετέρου δε στην προσαρμογή των τιμών από τους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές ακινήτων, προκειμένου να αντισταθμίσουν το υψηλότερο κόστος λειτουργίας των καταλυμάτων λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους.
Το ετήσιο μεικτό εισόδημα από την εκμετάλλευση μιας κατοικίας δύο υπνοδωματίων στη Μύκονο φθάνει σε 60.779 ευρώ.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Transparent, εκτός από την αύξηση των εσόδων των καταλυμάτων, αύξηση κατά 16% έχει σημειωθεί και σε ό,τι αφορά τον αριθμό των καταλυμάτων. Ειδικότερα, τον φετινό Ιανουάριο λειτουργούσαν 164.868 καταλύματα. Εξ αυτών, 10.938 βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, μια αύξηση κατά 18% από τον περυσινό Ιανουάριο. Μεγάλη αύξηση κατά 27% εντοπίζεται και στη Θεσσαλονίκη, όπου ο αριθμός των καταλυμάτων αγγίζει τα 3.090. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται πάντως στο Ηράκλειο Κρήτης, καθώς τα καταλύματα ανέρχονται σε 1.307, 35% περισσότερα από το 2022 και 61% περισσότερα από το 2021.
Ανοδικά οι κρατήσεις
Θετική είναι η εικόνα και όσον αφορά τη φετινή ζήτηση, καθώς, σύμφωνα με την Key Data, τον φετινό Ιανουάριο καταγράφηκε αύξηση των κρατήσεων κατά 43% σε 334.218 διανυκτερεύσεις, με τα συνολικά έσοδα να αυξάνονται σε 370 εκατ. ευρώ, από 254,6 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Οσον αφορά τις τιμές φαίνεται πως παρατηρείται μια αποκλιμάκωση, με δεδομένο ότι οι κρατήσεις έχουν γίνει νωρίς στο έτος, επομένως υπάρχει κι ένα σχετικό όφελος. Ετσι, οι κρατήσεις για το τρίτο τρίμηνο έχουν γίνει με μέση τιμή 271 ευρώ/διανυκτέρευση, από 302 ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, όταν όμως ο μεγαλύτερος όγκος των κρατήσεων έγινε σε μεταγενέστερο χρόνο.
Ρυθμίσεις στον κλάδο μετά τις εκλογές
Για το τέλος του 2023 φαίνεται πως θα μετατεθούν τυχόν εξελίξεις και αλλαγές στο καθεστώς λειτουργίας των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η επικείμενη εκλογική περίοδος έχει βάλει στον «πάγο» κάθε κίνηση για περαιτέρω ρύθμιση της εν λόγω αγοράς, ενώ στη συνέχεια ακολουθεί η θερινή περίοδος, κατά την οποία, όπως εκτιμούν οι φορείς του κλάδου, δεν προβλέπονται αλλαγές για ευνόητους λόγους. Στη συνέχεια όμως φαίνεται πως θα ξεκινήσει μια διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης για το πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί ο τρόπος λειτουργίας του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, όπως ανέφερε η δικηγόρος Δάφνη Μπατσαρά στο πλαίσιο του συνεδρίου Short Stay Conference, «δεν θα πρέπει να περιμένουμε εμείς από το κράτος να έρθει και να νομοθετήσει. Αντιθέτως, θα πρέπει να επεξεργαστούμε εμείς οι ίδιοι, ως κλάδος, νομοθετικές προτάσεις για τη βελτίωση του καθεστώτος λειτουργίας της αγοράς».
Μία από τις αλλαγές που φαίνεται πως θα θεσπιστούν αφορά την επιβολή ΦΠΑ, ακολουθώντας και τη σχετική οδηγία της Ε.Ε. Αν και φαίνεται πως κάτι τέτοιο δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν από τον Ιανουάριο του 2025, η αγορά ήδη προετοιμάζεται για κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει σταδιακά να υιοθετήσουν την οδηγία αυτή. Στην πράξη, σύμφωνα με τα στελέχη του STAMA που συμμετείχαν στο συνέδριο, η επιβολή ΦΠΑ θα ωθήσει τους περισσότερους μεμονωμένους ιδιοκτήτες είτε στο να γίνουν επιτηδευματίες είτε στην ανάθεση της διαχείρισης του ακινήτου τους σε επαγγελματίες διαχειριστές. Σύμφωνα με τον Νάσο Γαβαλά, πρόεδρο του STAMA, «οι εταιρείες θα βρούμε τον τρόπο να αντισταθμίσουμε την επιβολή ΦΠΑ μέσω των εξόδων μας, ενώ θα έχουμε και δικαιώματα, όπως πρόσβαση σε κονδύλια του ΕΣΠΑ. Αλλά οι ιδιώτες ίσως θα χρειαστεί να γίνουν επιτηδευματίες, ακόμη κι αν, όπως φαίνεται, τον ΦΠΑ θα τον αποδίδουν οι ίδιες οι πλατφόρμες, μέσω των οποίων θα νοικιάζονται τα ακίνητα». Η επιβολή ΦΠΑ θα πρέπει να γίνει με τον ίδιο συντελεστή που ισχύει και για τα ξενοδοχεία (13%), ενώ θα αφορά οποιαδήποτε μίσθωση είναι μικρότερη των 45 ημερών.
Με τη σειρά του ο Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, σημείωσε ότι η ΠΟΜΙΔΑ συνεργάστηκε με τον STAMA (Σύνδεσμος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων) προκειμένου να εκφράσουν από κοινού μια σειρά «αληθειών» και επιχειρημάτων για τον κλάδο, που «ορισμένοι αποσιωπούν τεχνηέντως», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει το ίδιο το κράτος να φροντίσει να υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά ακινήτων προς εκμίσθωση σε μόνιμους κατοίκους, π.χ. παρέχοντας φορολογικά κίνητρα, όπως η μείωση των συντελεστών φορολόγησης εφόσον πρόκειται για μακροχρόνιες μισθώσεις. Επίσης, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η βραχυχρόνια μίσθωση δεν αφαίρεσε ακίνητα από την αγορά, αλλά αντιθέτως πρόσθεσε, διότι πολλά καταλύματα ήταν κλειστά επί χρόνια, ή πρόκειται για παλιά γραφεία και βιομηχανικά ακίνητα που μεταμορφώθηκαν σε κατοικίες για τον σκοπό αυτό.