ΘΥΜΗΣΕΣ: Η άγνωστη ιστορία της πρώτης αντιστασιακής πράξης στις 21 Απριλίου 1967 στα Χανιά

21 Απριλίου 1967 στα Χανιά. Την προηγούμενη είχε πολύ δουλεία στην ΕΔΗΝ Χανίων. Είχα ξενυχτήσει και κοιμόμουνα μέχρι αργά, όταν ήλθε ο μακαρίτης ο Κώστας ο Μακαρώνας (κοινωνικός αγωνιστής καταγόμενος από τη Νερατζιά Κισάμου) που ασθμαίνοντας κτυπούσε τις πόρτες. Φώναξε «Νίκο, Νίκο ξύπνα έχομε δικτατορία». Με τις πολλές φωνές και τους χτύπους, ξύπνησα.

«Τι συμβαίνει Κώστα;»

«Έχομε δικτατορία στην Ελλάδα».

Ούτε καλά ξέραμε ποιοι βρίσκονταν πίσω από τα γεγονότα, αλλά και μόνο η είδηση περί δικτατορίας έφτανε να παγώσει το αίμα μας.

Ντύθηκα και κατέβηκα στα γραφεία της ΕΔΗΝ, ως Β’ Γραμματέας τότε, φρόντισα για να φυγαδευτούν οι καταστάσεις των μελών που κρύφτηκαν και δεν φανερώθηκαν ποτέ. Επίσης έγινε μια διανομή επίπλων και σκευών στα μέλη για να μην πέσουν στα χέρια των Χουντικών.

Εκεί, στα γραφεία της ΕΔΗΝ (πάνω από το καφέ ΙΛΙΟΝ, σήμερα Τράπεζα Πειραιώς), δίπλα ευρίσκονταν τα γραφεία του βουλευτή Γιάννη Βαλυράκη και της εφημερίδας «Ξαστεριά». Εκεί λοιπόν έγιναν συνεννοήσεις με τον βουλευτή Μανώλη Μπακλατζή, αντιπρόεδρο τότε της Βουλής, για τη διοργάνωση κάποιας κίνησης στα Χανιά.

Η προσπάθεια έπεσε στο κενό αφού ο μακαρίτης ο Μπακλατζής είχε, όπως είπε, πικρή ανάμνηση και εμπειρία από το Κίνημα του ’36 στα Χανιά κατά του Μεταξά, που όπως είπε διαλύθηκε με ένα αεροπλάνο και μερικές προκηρύξεις που έριξε πάνω από τα Χανιά. Με την άποψη αυτή συμφώνησε και ο μακαρίτης ο Βαλυρογιάννης. Θα δούμε είπε τι θα γίνει σε κεντρικό επίπεδο και θα ακολουθήσουμε.

Εμείς, οι νεολαίοι της Ένωσης Κέντρου, αγανακτήσαμε στο άκουσμα όλων αυτών και θέλαμε να αντιδράσουμε. Κάναμε μια συνωμοτική συνεννόηση ανταμώνοντας στους αμμόλοφους που υπήρχαν τότε στη Νέα Χώρα, στην παραλία προς το τέλος, λίγο πριν από τα βραχάκια.

Εκεί συναντηθήκαμε καμιά δεκαριά και αποφασίσαμε να οργανώσουμε ομάδες που θα γέμιζαν με συνθήματα την πόλη.

Το βράδυ, πράγματι, παρά την απαγόρευση της κυκλοφορίας, και παρά τις έντονες αντιδράσεις από τα σπίτια μας, κινήθηκαν δυό-τρεις ομάδες. Η μια ήταν η δική μου και η άλλη σίγουρα του αείμνηστου Παναγιώτη Κλάδου. Οι υπόλοιπες ομάδες, δυστυχώς, δεν τα κατάφεραν. Τελικά οι δυό ομάδες χρησιμοποιώντας κάρβουνο έγραψαν αρκετά συνθήματα όπως «Κάτω η δικτατορία», «Ζήτω η Δημοκρατία» και άλλα.

Ο κίνδυνος να συλληφθούμε ήταν μεγάλος γιατί η απαγόρευση της κυκλοφορίας που ίσχυε με τη δύση του ηλίου επιβάλετο και περιφρουρείτο με συνεχείς περιπολίες στρατιωτικών οχημάτων που εσάρωναν ασταμάτητα την πόλη και τα περίχωρα. Αυτός ήταν και ο λόγος που μόνο δυό ομάδες έδρασαν. Την επομένη είδα μετά λύπης μου να έχουν ασπριστεί ορισμένα των συνθημάτων σε μαντρότοιχους οικιών. Έτσι πέρασε η πρώτη νύχτα της μαύρης εφτάχρονης δικτατορίας στα Χανιά.

Τουλάχιστον κάτι έγινε… !

Η δράση βέβαια συνεχίστηκε με τη γνωστή κατάληξη της φυλάκισης ανάμεσα στους άλλους και αρκετών μελών της ΕΔΗΝ Χανίων, ως μέλη πλέον του ΠΑΜ (Πανελλήνιο Αντιδικτατορικό Μέτωπο) που είχε ιδρύσει ο Μίκης Θεοδωράκης.

Νίκος Αγγελάκης

Υ.Γ.: Μια σημαντική παράλειψη. Στη διάρκεια της ημέρας εκδηλώθηκε έντονη αντίδραση στην περιοχή της Νέας Χώρας όπου αρκετοί άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο “Πανελλήνιο” έντονα προβληματισμένοι και αποφασισμένοι να αντιδράσουν εφόσον τους εδίδετο κατεύθυνση από τη δημοκρατική ηγεσία του τόπου.

Τέλος, είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο των πρώτων ημερών της 7χρονης δικτατορίας στα Χανιά οι πολλές συλλήψεις, φυλακίσεις και εξορίες των αγωνιστών της Αριστεράς.

"google ad"