Mε μια μεγάλη σε διάρκεια συνέντευξη ο βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, ακαδημαϊκός και υπεύθυνος κοινοβουλευτικών δράσεων του νομού Χανίων κ. Θεόδωρος Φορτσάκης αναφέρθηκε σε όλα τα ζητήματα που αφορούν την αξιοποίηση των κτιρίων του Πολυτεχνείου Κρήτης και της ανοιχτής συζήτησης που πραγματοποιείται με την κοινωνία και φορείς του τόπου για αυτό το θέμα.
Ο κ. Φορτσάκης, παρουσία του επικεφαλή της ΝΟΔΕ Χανίων κ. Εμ. Κελαϊδή αφού αναφέρθηκε αρχικά στο ιστορικό της υπόθεσης είπε ότι με την παρέμβαση της Πολιτείας γίνεται προσπάθεια να ματαιωθεί η επένδυση που μεταφράζεται σε σημαντικούς πόρους που έχει ανάγκη το Πολυτεχνείο Κρήτης. Είπε ότι δε θέλει να κρίνει αν η απόφαση του Πολυτεχνείου είναι καλή ή κακή, αλλά σημείωσε ότι το καίριο είναι ότι “το Σύνταγμά μας αναγνωρίζει το αυτοδιοίκητο στα Πανεπιστήμιά μας, και αναγνωρίζει την εξουσία τους αλλά και την υποχρέωση τους την περιουσία τους να την προστατεύουν και να την εκμεταλλεύονται κατάλληλα ώστε να εξυπηρετείται και ο ακαδημαϊκος χαρακτήρας τους αλλά και οι οικονομικές ανάγκες οι οποίες πάντοτε είναι ανάγκες που εξυπηρετούν το συμφέρον των φοιτητών τους”, και αυτό είναι που σήμερα αμφισβητείται.
Παραδέχτηκε ότι πλέον η κατάσταση έχει περιπλακεί και αναρωτήθηκε γιατί θα πρέπει να προκαλεί τόσες αντιδράσεις μια επένδυση που θα συντελέσει στην επισκευή των κτιρίων αποφέροντας μάλιστα σημαντικά οφέλη μία εποχή όπου η Πολιτεία, κακώς, έχει τα παρατήσει τα Πανεπιστήμια δίχως επαρκή χρηματοδότηση.
Όλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Φορτσάκη “αντιβαίνουν την κοινή λογική η οποία λέει ότι σε μία εποχή οικονομικής δυσπραγίας πρέπει να κάνουμε κάθε τι που μπορούμε για να επιτρέψουμε στα πνευματικά μας ιδρύματα να επιβιώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο”.
Για να σημειώσει ότι:
“Δε μπορούν τα πανεπιστήμια και τα Πολυτεχνεία να περιμένουν σα τα πουλάκια στη φωλιά να έρθει η μάνα, δηλαδή το κράτος, να τα ταϊσει στο στόμα. Το κράτος έδειξε ότι δεν έχει χρήματα και ότι εν πάσει περιπτώσει από αυτά που έχει δε διαθέτει αυτά που πρέπει για τα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία. Τι πρέπει να κάνουμε, να τα κλείσουμε; Να αφεθούμε στο να πηγαίνουν τα παιδιά μας σε ιδιωτικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό; Όχι! Να στηρίξουμε τα δικά μας πανεπιστήμια εδώ τα οποία ακριβώς για να διατηρήσουν το δημόσιο χαρακτήρα τους και την αποτελεσματικότητα τους πρέπει ν αφεθούν να εκμεταλλευθούν την περιουσία τους με τον καλύτερο τρόπο που θεωρούν αυτά ότι μπορούν να το κάνουν.”
Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το καθεστώς υποχρηματοδότησης που είναι ιδιαίτερα έντονο διαχρονικά στην Ελλάδα και ακόμα πιο πολύ τα χρόνια της κρίσης ο κ. Φορτσάκης είπε ότι εξαρχής, ακόμα και πριν ασχοληθεί με την πολιτική υποστήριζε την αναγκαιότητα να δίνεται μεγαλύτερο κομμάτι του κρατικού προϋπολογισμού στην παιδεία “γιατί νομίζω ότι πραγματικά είναι ένα από τα πιο βασικά σημεία που θα πρέπει να στηρίξουμε στην πολιτεία μας”.
Παραδέχτηκε ότι “υπάρχει πρόβλημα υποχρηματοδότησης, υπάρχει ζήτημα αύξησης των ποσών που δίνονται, πρέπει οπωσδήποτε να αυξηθούν τα κονδύλια αυτά ακόμα και μέσα στο περιορισμένο σημερινό οικονομικό πλαίσιο και είναι γεγονός ότι κανένα πανεπιστήμιο δε μπορεί να επιβιώσει χωρίς να υπάρχει κρατική επιχορήγηση”.
Όμως τόνισε ότι η αναγκαία αύξηση της χρηματοδότησης πρέπει να συμπληρωθεί από την προσπάθεια των πανεπιστημίων να εκμεταλλευθούν σωστά την περιουσία τους.
“Αυτό το οποίο λέω είναι αυτό που ανταποκρίνονται στην κοινή λογική. Ναι στην αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, ναι στη διατήρηση του βασικού ρόλου της κρατικής στήριξης των δημοσίων πανεπιστημίων αλλά ναι και στη δυνατότητα των πανεπιστημίων να μπορούν την περιουσία τους να την εκμεταλλεύονται κατά τρόπο ο οποίος συνάδει με τον ακαδημαϊκό τους χαρακτήρα. Και αυτή η ελευθερία, αν θέλετε, πρέπει να αφεθεί στα ίδια τα πανεπιστήμια.”
Σχετικά με τις αντιδράσεις φορέων και την εκφρασμένη πλέον αντίθεση εκ μέρους του Δημάρχου Χανίων στη μετατροπή των κτιρίων σε ξενοδοχεία ο κ. Φορτσάκης είπε ότι “δεν είναι δουλειά κανενός δήμου να υποδείξει σε κανένα πανεπιστήμιο ποιος είναι ο χαρακτήρας των κτιρίων τα οποία το πανεπιστήμιο θα έχει” και κάλεσε τον δήμαρχο να ασχοληθεί με τα πολλά προβλήματα του Δήμου και να αφήσει το Πολυτεχνείο να κάνει τη δουλειά του.
Εξέφρασε την άποψη ότι οι φοιτητές και πρέπει να έχουν γνώμη και να συμμετέχουν στη διοίκηση των πανεπιστημίων. Όμως, όταν ληφθεί πια η απόφαση, πρέπει μετά αυτή η απόφαση να είναι σεβαστή από όλους “υπό τον όρο ότι είναι νόμιμη”.
Και συμπλήρωσε: “Αν δεν υπάρχει παρανομία στην απόφαση που έχει πάρει το Πολυτεχνείο δε νομίζω ότι υπάρχει λόγος να έχουμε αντιπαράθεση. Το Πολυτεχνείο έκρινε ότι αυτή είναι η καλύτερη εκμετάλλευση της περιουσίας του.”
Τάχθηκε υπέρ του διαλόγου του Πολυτεχνείου Κρήτης με τους φορείς αλλά επισήμανε ότι “τις αποφάσεις του όμως θα τις πάρει μόνο του μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας και θα τις εκτελέσει μόνο του ”
Είπε ότι η θέση του σε αυτά τα ζητήματα είναι ότι η λύση πρέπει να προκύπτει μέσω της συζήτησης και τη συναίνεση “γιατί τα πνευματικά ιδρύματα έχουν ανάγκη από μία βάση συναίνεσης” ενώ τάχθηκε ενάντια στην πολιτικοποίηση, με την έννοια της κομματικοποίησης των προβλημάτων των πνευματικών ιδρυμάτων.
Τέλος ξεκάθαρισε ότι σε κανένα σημείο της συνέντευξής του δεν υπαινίχθηκε ότι η κυβέρνηση στηρίζει την κατάληψη, ούτε ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί βία για την εκκένωση του κτιρίου.
Είπε χαρακτηριστικά:
“Ότι είναι να γίνει πρέπει να γίνει είναι με συναίνεση και πειθώ. Πρέπει να εξηγηθεί σε όλους ποια είναι η κατάσταση και πρέπει να ασκηθεί το μεγιστο της ειρηνικής πίεσης για να αποδοθούν τα κτίρια σε αυτούς που τους ανήκουν.”
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης του βουλευτή Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, ακαδημαϊκού και υπεύθυνου κοινοβουλευτικών δράσεων του νομού Χανίων κ. Θεόδωρου Φορτσάκη:
Θα ήθελα πρώτ’ απ’ όλα να εξηγήσω γιατί δίνουμε σήμερα εδώ τόσο μεγάλη σημασία, ποια είναι η αιτία της παρουσία μου εδώ, για ένα θέμα το οποίο θα μπορούσαν ορισμένοι να νομίζουν ότι είναι ένα θέμα τοπικό το οποίο δε χρειάζεται ευρύτερη συζήτηση ή ανάλυση.
Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στα Χανιά με το Πολυτεχνείο είναι ένα πολύ απτό και συγκεκριμένο δείγμα του τρόπου με τον οποίον η σημερινή κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τα ζητήματα της παιδείας. Και θεωρώ ότι είναι ένα ζήτημα το οποίο εντάσσεται σε μία ευρύτερη κυβερνητική πολιτική η οποία αυτή την ώρα έχει εκδηλωθεί και με την προετοιμασία ενός νομοσχεδίου το οποίο θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή το οποίο ανακοινώθηκε ήδη και το οποίο αποτελεί μία θλιβερή επιστροφή σε μία σκοτεινή εποχή την οποία γνώρισαν τα πανεπιστήμια μας και την οποία εποχή νομίζαμε ότι είχαμε ξεπεράσει.
Τι συμβαίνει σήμερα εδώ στα Χανιά με το Πολυτεχνείο; Έχουμε ένα σύμπλεγμα κτιρίων το οποίο έχει αγοράσει το Πολυτεχνείο εδώ και πολλές δεκαετίες – από το 1986 αν δεν κάνω λάθος – το οποίο από ένα σημείο και πέρα ενώ είχε προγραμματισθεί για να λειτουργήσει και να στεγάσει ένα τμήμα του Πολυτεχνείου αφέθηκε και ένα κτίριό του τελεί υπό κατάληψη εδώ και πάρα πολλά χρόνια – 14 χρόνια – χωρίς κανένας να έχει ενδιαφερθεί να αποκαταστήσει αυτή την ανωμαλία.
Έρχεται λοιπόν μετά από τόσα χρόνια το Πολυτεχνείο και αποφασίζει τα κτίρια αυτά να τα εκμεταλλευθεί και να στηρίξει την περιουσία του. Κάνει ένα διαγωνισμό, υπάρχει ένας ανάδοχος ο οποίος αναλαμβάνει να πληρώσει ένα σημαντικό ποσό για την αναστήλωση των κτιρίων – 18 εατομμύρια αν δεν κάνω λάθος – που σηματοδοτεί μια σημαντική αναβάθμιση της περιουσίας του Πολυτεχνείου.
Συγχρόνως, αναλαμβάνει να δίνει 9 εκατομμύρια ευρώ για 25 χρόνια – δηλαδή 365.000 ευρώ τον χρόνο – που αντιστοιχεί στο 30% της κρατικής επιχορήγησης του Πολυτεχνείου.
Αυτή την ώρα που το Πολυτεχνείο τα εχει καταφέρει όλα αυτά, έρχεται η Πολιτεία και προσπαθεί να ματαιώσει την επένδυση του Πολυτεχνείου και να ματαιώσει τον πόρο που διασφαλίζει το Πολυτεχνείο για τον εαυτό του. Εγώ δε θέλω να κρίνω την απόφαση του Πολυτεχνείου αν είναι καλή ή κακή, αν έκανε καλά που άφησε τόσα χρόνια το κτίριο του σε εγκατάλειψη, εγώ θέλω να επιμείνω ότι το Σύνταγμά μας αναγνωρίζει το αυτοδιοίκητο στα Πανεπιστήμιά μας, και αναγνωρίζει την εξουσία τους αλλά και την υποχρέωση τους την περιουσία τους να την προστατεύουν και να την εκμεταλλεύονται κατάλληλα ώστε να εξυπηρετείται και ο ακαδημαϊκπος χαρακτήρας τους αλλά και οι οικονομικές ανάγκες οι οποίες πάντοτε είναι ανάγκες που εξυπγρετούν το συμφέρον των φοιτητών τους.
Υπό μία έννοια λοιπόν ακόμα και αν η στέγαση η οποία είχε προβλεφθεί για τα κτίρια αυτά των Χανίων δεν είναι στέγαση άμεσα ακαδημαϊκή είναι ωστόσο μία στέγαση που θα φέρει στο Πολυτεχνείο χρήματα τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη των φοιτητών.
Θεωρώ ότι πραγματικά είναι άκρως εντυπωσιακό ότι η Πολιτεία μετά από πολλά χρόνια αδιαφορίας για την τύχη των κτιρίων αυτών έρχεται τώρα και προσπαθεί από τη μία πλευρά να κηρύξει ένα από τα τρία κτίρια διατηρητέο ενώ ξέρουμε ότι διατηρητέα είναι όλα τα κτήρια και όλος ο Λόφος Καστέλι. Εφόσον είναι κυρηγμένα διατηρητέα εδώ και πολλά χρόνια η ατομική κήρυξη δεν προσφέρει κάτι παραπάνω. Και το κάνει αυτό ενώ γνωρίζουνε ότι όχι μόνο όλη η περιοχή είναι διατηρητέα, αλλά ξέρουν ότι από τα τρία κτίρια μόνο αυτό είναι υπό κατάληψη. Καλά, τα άλλα δύο κτίρια δε θα έπρεπε να είναι και αυτά διατηρητέα κατά την ίδια λογική;
Έπειτα, τα κτίρια αυτά έχουν χαρακτηριστεί επικίνδυνα, ιδίως αυτό εδώ που γίνεται η συζήτηση ως κτίρια τα οποία μπορούν ανά πάσα στιγμή, και σε περίπτωση σεισμού, να καταρρεύσουν και να προκαλέσουν πολλές ζημιές. Και σε αυτούς που είναι μέσα και σε αυτούς που ενεδεχομένως θα τα επισκεφτούν. Άρα έχουμε και ένα δεύτερο μεγάλο πρόβλημα.
Τελικά, η κατάσταση αυτήν την ώρα έχει περιπλακεί.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης πρέπει να μπορέσει να προχωρήσει στην επενδυση την οποία έχει επιλέξει και θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι ο ρόλος του Πολυτεχνείου στα Χανιά είναι ένας λόγος εξαιρετικά σημαντικός διότι είναι ένας ρόλος ο οποίος πολλές φορές έχει αναδείξει τους ισχυρούς δεσμούς με τα Χανιά.
Χαρακτηριστικό είναι ότι και τα κτίρια τα οποία ανήκουν επίσης στο Πολυτεχνείου, στην παλιά Γαλλική Σχολή στη Χαλέπα, το πανεπιστήμιο έχει πολλές φορές προτείνει να τα διαθέσει για να στεγαστεί εκεί ένα λαογραφικό μουσείο το οποίο η πόλη των Χανίων το έχει άμεση ανάγκη.
Το Πολυτεχνείο έχει και τις συλλογές, τη συλλογή Φραντζεσκάκη, οι οποίες χρειάζονται επειγόντως να εκτεθούν για να μην καταστραφούν, όντας κλεισμένες σε χώρους οι οποίοι δεν επιτρέπουν τη σωστή διατήρησή τους. Δε βλέπω λοιπόν γιατί να υπάρχει αντίρρηση το Πολυτεχνείο να αφεθεί να εκμεταλλευθεί τα κτίριά του όπως νομίζει. Γιατί να μην έχουμε εκεί ένα ωραίο σύμπλεγμα, γιατί να μην επισκευαστούν τα κτίρια διατηρώντας το διατηρητέο χαρακτήρα τους; Και γιατί πρέπει να θεωρούμε ότι τα κτίρια αυτά ενώ θα αποφέρουν ένα τόσο σημαντικό έσοδο στο Πολυτεχνείο σε μία εποχή όπου δυστυχώς, η Πολιτεία μας έχει αφήσει τα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία και δεν τα ενισχύει όπως πρέπει, γιατί θα πρέπει να διαμαρτυρηθούμε αντί να στηρίξουμε τη σημαντική αυτή προσπάθεια του Πολυτεχνείου;
Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό αντιβαίνει την αναγνωριιση της συνταγματικής νομιμότητας για τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα των Πανεπιστημίων, αντιβαίνει στην υποχρέωση της Πολιτείας να τα στηρτίζει και αντιβαίνει και την κοινή λογική η οποία λέει ότι σε μία εποχή οικονομικής δυσπραγίας πρέπει να κάνουμε κάθε τι που μπορούμε για να επιτρέψουμε στα πνευματικά μας ιδρύματα να επιβιώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ήθελα να υπενθυμίσω ότι αυτά τα χρήματα που θα εισπράξει το Πολυτεχνείο από την εκμετάλλευση των κτιρίων του Καστέλλου είναι χρήματα τα οποία θα διατεθούνε για να ενισχυθούνε οι φοιτητές μας.
Θα είναι άσχημα να έχουμε υποτροφίες ή να έχουμε στήριξη της σίτισης ή της στέγασης των φοιτητών από χρήματα τα οποία θα προέλθουν από κάποια οικονομικά έσοδα που διασφαλίζει το Πολυτεχνείο για τον εαυτό του;
Η δυσπραγία των ανώτατων ιδρυμάτων στην Ελλάδα σήμερα οφείλεται βεβαίως σε μεγάλο βαθμό και στο ότι η Πολιτεία δεν τα στηρίζει αρκετά γιατί η γνώμη μου είναι ότι παρά την κρίση θα έπρεπε να τα στηρίξει περισσότερο αλλά οφείλεται και στο γεγονός ότι τα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία μας έχουν αφεθεί χωρίς να προσπαθούν και τα ίδια να διασφαλίσουν ένα μέρος των εσόδων τους. Τώρα που το κάνει το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι η στιγμή καλή να έρθουμε σε αντιπαράθεση μαζί του και να το εμποδίσουμε; Νομίζω ότι πρέπει να συμβάλλουμε όλοι στην πραγμάτωση αυτού του σχεδίου του Πολυτεχνείου και να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό θα δώσει ένα θετικό στίγμα όχι μόνο για το Πολυτεχνείο Κρήτης αλλά γενικότερα για τα Πανεπιστήμια της χώρας και τα πνευματικά μας ιδρύματα που είναι ώρα τώρα να συνειδητοποιήσουν ότι αν δεν πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους δε θα έχουν καλό τέλος. Και τώρα μιλάω περισσότερο ως ακαδημαϊκός παρά ως πολιτικός.
Δε μπορούν τα πανεπιστήμια και τα Πολυτεχνεία να περιμένουν σα τα πουλάκια στη φωλιά να έρθει η μάνα, δηλαδή το κράτος, να τα ταϊσει στο στόμα. Το κράτος έδειξε ότι δεν έχει χρήματα και ότι εν πάσει περιπτώσει από αυτά που έχει δε διαθέτει αυτά που πρέπει για τα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία. Τι πρέπει να κάνουμε, να τα κλείσουμε; Να αφεθούμε στο να πηγαίνουν τα παιδιά μας σε ιδιωτικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό; Όχι! Να στηρίξουμε τα δικά μας πανεπιστήμια εδώ τα οποία ακριβώς για να διατηρήσουν το δημόσιο χαρακτήρα τους και την αποτελεσματικότητα τους πρέπει ν αφεθούν να εκμεταλλευθούν την περιουσία τους με τον καλύτερο τρόπο που θεωρούν αυτά ότι μπορούν να το κάνουν.
Μετά την αρχική τοποθέτηση του κ. Φορτσάκη ακολούθησαν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους.
Δημοσιογράφος έθετε το ζήτημα της υποχρηματοδότησης, τονίζοντας ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τη χαμηλότερη κρατική χρηματοδότηση στην Ευρώπη τη στιγμή μάλιστα που παγκοσμίως η κρατική χρηματοδότηση στην Παιδεία αυξάνεται τα τελευταία χρόνια. Όμως, στην Ελλάδα μειώνεται περαιτέρω. Επισημάνθηκε επίσης ότι σύμφωνα με το άρθρο του Κυριάκου Μητσοτάκη στην “Καθημερινή της Κυριακής” φαίνεται ότι υπάρχει η επιθυμία το Πολυτεχνείο Κρήτης να καταστεί ένα παράδειγμα – η απόφασή του να προχωρήσει στην εκμίσθωση κτιρίων του – ώστε να ακολουθήσουν και άλλα πανεπιστήμια το δρόμο της εύρεσης λύσης στο πρόβλημα της υποχρηματοδότησης μέσω της μεταβίβασης σε ιδιώτες του ελέγχου ή της λειτουργίας κτιρίων τους και της περιουσίας τους. Σε ένα δεύτερο ερώτημα αναφέρθηκε ότι αν και η συζήτηση επικεντρώνεται πολύ στη σύγκρουση πολυτεχνείου – κατάληψης, ή ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ, στα Χανιά την αντίθεσή τους έχουν εκφράσει πολλοί φορείς μεταξύ άλλων και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων αλλά και ο Δήμαρχος Χανίων που ζητούν διαφορετικές χρήσεις για τα κτίρια.
Ο κ. Φορτσάκης απάντησε τα εξής:
Πρώτ’ απ’ όλα θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Η κατάσταση της υποχρηματοδότησης είναι μία κατάσταση η οποία πρέπει οπωσδήποτε να ανατραπεί.
Είπατε ότι η Ελλάδα είναι στον πάτο σχετικά με τη χρηματοδότηση του εκπαιδευτικού συστήματος γενικότερα. Πρέπει να σας πω όμως ότι αυτό δεν είναι πλέον ακριβές, αφού σήμερα είναι πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Δυστυχώς όμως τα περισσότερα χρήματα που διαθέτει η Ελλάδα για την Παιδεία είναι χρήματα τα οποία εξυπηρετούν αναάγκες μισθολογικές και δεν εξυπηρετούν ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος, όπως για τη δημιουργία ή λειτουργία υποδομών. Γι’ αυτό λοιπόν είναι πολύ σημαντικό η Ελλάδα να αυξήσει τη χρηματοδότηση του εκπαιδευτικού της συστήματος.
Από παλιά, από πολύ πριν μπω στην πολιτική, από τότε που ξέσπασε η κρίση έλεγα ότι ακόμα και με την κρίση την οποία βιώνουμε θα έπρεπε να στηρίξουμε περισσότερο την παιδεία μας. Θα έπρεπε – από τα λιγότερα έστω χρήματα που διαθέτουμε στον κρατικό προϋπολογισμό – μεγαλύτερο κομμάτι να δώσουμε στην παιδεία γιατί νομίζω ότι πραγματικά είναι ένα από τα πιο βασικά σημεία που θα πρέπει να στηρίξουμε στην πολιτεία μας. Άρα είμαι ξεκάθαρος, υπάρχει πρόβλημα υποχρηματοδότησης, υπάρχει ζήτημα αύξησης των ποσών που δίνονται, πρέπει οπωσδήποτε να αυξηθούν τα κονδύλια αυτά ακόμα και μέσα στο περιορισμένο σημερινό οικονομικό πλαίσιο και είναι γεγονός ότι κανένα πανεπιστήμιο δε μπορεί να επιβιώσει χωρίς να υπάρχει κρατική επιχορήγηση. Γι’ αυτό λοιπόν είμαι ολοκάθαρος.
Πιστεύω ότι η προσπάθεια των πανεπιστημίων να εκμεταλλευθούν την περιουσία τους πρέπει να έρθει να συμπλήρωσει της προσπάθεια της πολιτείας και της υποχρέωσής της να τα χρηματοδοτεί και μάλιστα αυξημένα. Όμως αυτή την ώρα πρέπει να διαπιστώσουμε ότι δεν έχει γίνει αρκετή προσπάθεια και από τα πανεπιστήμια για να αυξήσουν την περιουσία τους, για να την εκμεταλλευθούνε σωστά δηλαδή. Και μάλιστα μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει και αρκετή προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων.
Εγώ θα σας μιλήσω για το πανεπιστήμιο Αθηνών, όχι για το Πολυτεχνείο Κρήτης. Τα τελευταία χρόνια – όχι μόνο επί πρυτανείας δικής μου αλλά και προηγούμενης και της σημερινής – γίνονται τεράστιες προσπάθειες εξοικονόμησης. Πολλά από τα κονδύλια που εξοικονομούνται έπρεπε να είχαν εξοικονομηθεί από πολλά χρόνια. Εμείς, στη Νομική Αχολή Αθήνων, δίναμε 1.000.000 ευρώ το χρόνο για να νοικιάζουμε κτίριο το οποίο μας ήταν απαραίτητο. Όμως θα μπορούσαμε να έχουμε βρει κτίρια από αυτά που είχε το Πανεπιστήμιο Αθηνών και ήταν εγκατελειμμένα. Τώρα το κάναμε. Δε θα έπρεπε να το είχαμε κάνει 20 χρόνια πριν; Θα είχαμε 20 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα.
Αυτό λοιπόν το οποίο λέω είναι αυτό που ανταποκρίνονται στην κοινή λογική. Ναι στην αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, ναι στη διατήρηση του βασικού ρόλου της κρατικής στήριξης των δημοσίων πανεπιστημίων αλλά ναι και στη δυνατότητα των πανεπιστημίων να μπορούν την περιουσία τους να την εκμεταλλεύονται κατά τρόπο ο οποίος συνάδει με τον ακαδημαϊκό τους χαρακτήρα. Και αυτή η ελευθερία, αν θέλετε, πρέπει να αφεθεί στα ίδια τα πανεπιστήμια.
Και αυτό με οδηγεί στο δεύτερο ερώτημά σας: Σέβομαι απολύτως τον κ. Δήμαρχο και τις απόψεις του. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι εκφράζει αυτό το οποίο πιστεύει, όμως νομίζω ότι δεν είναι δουλειά κανενός δήμου να υποδείξει σε κανένα πανεπιστήμιο ποιος είναι ο χαρακτήρας των κτιρίων τα οποία το πανεπιστήμιο θα έχει. Για να σας το πω και διαφορετικά, αν ήμουν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μας έλεγε ο Δήμαρχος Αθηνών κάντε αυτό, ή κάντε εκείνο θα έλεγα του Δημάρχου Αθηναίων, σε παρακάλω ασχολήσου με τον δήμο σου που έχει πολλά προβλήματα και άφησε το Πολυτεχνείο να κάνει τη δική του τη δουλειά.
Ξαναλέω ότι, χωρίς να μπω στην κρίση το αν κάνει το Πολυτεχνείο της Κρήτης τη σωστή επιλογή, γιατί αυτή είναι δουλειά δική του – εγώ πιστεύω ότι κάνει σωστή επιλογή – να θυμήσω ότι έχει δεσμό με τα Χανιά γιατί αποτελεί έναν φορέα που είναι δεμένος και με την Περιφέρεια και την πόλη και οι προτάσεις που έχει κάνει για το Λαογραφικό Μουσείο στη Χαλέπα είναι και αυτές σημαντικές.
Ο Δήμος θα έχει μία πολύ μεγάλη ευκαιρία να κάνει άλλες πνευματικές δράσεις, με τη σύμπραξη του Πολυτεχνείου. Με στενοχωρεί το γεγονός ότι ο δήμος 14 χρόνια δεν έβγαλε τσιμουδιά για το που βρίσκονται τα κτίρια του Πολυτεχνείου και άφησε αυτά στην τύχη τους χωρίς να ενδιαφερθεί γι’ αυτά. Νομίζω ότι δεν είναι καλή στιγμή για παρέμβαση στα ζητήματα του Πολυτεχνείου. Αναμένω και είμαι βέβαιος ότι η πόλη πρέπει να στηρίξει το Πολυτεχνείο στις επιλογές του.
Σε άλλη ερώτηση δημοσιογράφου επισημάνθηκε ότι υπάρχουν και άλλες προτάσεις για την χρήση του κτιρίου από φορείς που διαφέρουν πολύ από τις προτάσεις του Πολυτεχνείου Κρήτης. Ο δημοσιογράφος επισήμανε ότι τα συγκεκριμένα κτίρια δόθηκαν ως προίκα από την τοπική κοινωνία, αγοράστηκαν με χρήματα του Υπουργείου Παιδείας από το Υπουργείο Αμύνης με μια λογιστική πράξη. Για να καταλήξει στο ερώτημα αν έπρεπε να είχε προηγηθεί κάποια διαβούλευση με την τοπική κοινωνία ή συζήτηση προτού δημιουργηθούν τετελεσμένα.
Ο κ. Φορτσάκης είπε:
Συμμερίζομαι απόλυτα την άποψη ότι το Πολυτεχνείο Κρήτης όπως και γενικότερα τα πνευματικά ιδρύματα είναι ενταγμένα σε ένα συγκεκριμένο χώρο που είναι φυσικά πρώτα – πρώτα ο δήμος που τα φιλοξενεί και η ευρύτερη περιοχή, η Περιφέρεια στην οποία εντάσσονται. Σε αυτό δε θα με βρείτε να διαφωνώ. Είναι πολύ σωστή η άποψη ότι τα πανεπιστήμια και τα πνευματικά ιδρύματα πρέπει να έχουν αυτό τον δεσμό. Είπα όμως και πρωτύτερα και θα το ξαναπώ και εδώ, ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει συνδιαχείριση της περιουσίας των πνευματικών ιδρυμάτων. Και πιστεύω ότι βεβαίως υπήρχαν και άλλες δυνατότητες εκμετάλλευσης, αυτό όμως είναι κάτι το οποίο το Πολυτεχνείο πρέπει να το λύσει στο εσωτερικό του.
Οι φοιτητές μας πρέπει να έχουν γνώμη και πρέπει να συμμετέχουν και συμμετέχουν στην διοίκηση των πανεπιστημίων με τους εκπροσώπους τους. Πρέπει λοιπόν οι απόψεις και των φοιτητών να εξετάζονται με την ίδια βαρύτητα όπως και των άλλων μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, να μπαίνουν στη συζήτηση και η ακαδημαϊκή κοινότητα να τους λαμβάνει υπόψη στην απόφασή της. Όταν έρθει η ώρα της απόφασης όμως η απόφαση πρέπει να ισχύει για όλους, όποια απόφαση και να έχει ληφθεί, υπό τον όρο ότι είναι νόμιμη. Αν δεν υπάρχει παρανομία στην απόφαση που έχει πάρει το Πολυτεχνείο δε νομίζω ότι υπάρχει λόγος να έχουμε αντιπαράθεση. Το Πολυτεχνείο έρκινε ότι αυτή είναι η καλύτερη εκμετάλλευση της περιουσίας του.
Να σας πω και κάτι άλλο. Η πόλη των Χανίων και η περιφέρεια δεν ξέρω πόσο έχουν στηρίξει το Πολυτεχνείο Κρήτης και τι χρήματα έχουν δώσει στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Δεν έχω γνώση ότι η πόλη και η περιφέρεια έχουν συνεισφέρει οικονομικά στο Πανεπιστήμιο ή στο Πολυτεχνείο και αυτό είναι κάτι που με λυπεί ιδιαιτέρως.
Λυπάμαι ιδιαίτερως που η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα δεν έχει αγκαλιάσει όσο πρέπει τα ακαδημαϊκά της ιδρύματα και τα αφήνει στην τύχη του κράτους. Το κράτος έχει πληρώσει, όχι η πόλη, απ’ όσο ξέρω. Με μία επιφύλαξη μήπως κάνω λάθος. Αν κάνω λάθος να με διορθώσετε. Αν όμως η πόλη δεν έχει πληρώσει τίποτα τότε σας παρακαλώ πολύ να ξέρουμε ποιος έχει πληρώσει και να μην κάνουμε κουμάντο σε ένα σπίτι που δεν πληρώνουμε τίποτα.
Θα ήτανε καλό να υπάρχει στο μέλλον μία δράση των πνευματικών ιδρυμάτων που να συνδυάζει και τους πόρους της πόλης και της περιφέρειας, και τότε, όταν υπάρξει μια σημαντική συγχρηματοδότηση των δράσεων να μιλήσουμε για το πώς θα γίνουν οι δράσεις. Αλλά να θέλουμε να κάνουμε κουμάντο όπου δε συμμετέχουμε καθόλου οικονομικά, αυτό δε το βρίσκω σωστά.
Λέω ότι, ναι, το Πολυτεχνείο Κρήτης πρέπει να συζητήσει με την πόλη, να συζητήσει με την Περιφέρεια, τις αποφάσεις του όμως θα τις πάρει μόνο του μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας και θα τις εκτελέσει μόνο του και η πόλη και η Περιφέρεια δεν πρέπει να αντιπαρατίθεται με το Πολυτεχνείο το οποίο αντίθετα θα πρέπει να αγκαλιάσουν και να υποστηρίξουν. Δε χρειάζεται σε αυτά να υπάρχει αντιπαράθεση.
Είμαι της γνώμης ότι θα έπρεπε να βρεθεί η λύση με τη συζήτηση και τη συναίνεση γιατί τα πνευματικά ιδρύματα έχουν ανάγκη από μία βάση συναίνεσης. Και τα προβλήματα αν θέλετε των πνευματικών ιδρυμάτων δεν πρέπει να πολιτικοποιούνται με την έννοια της κομματικοποίησης. Πολιτικά είναι γιατί στις βάσεις τους έχουν πολιτική διάσταση.
Και επαναλαμβάννω ότι αυτή την ώρα αυτό που με ανησυχεί στην υπόθεση του Πολυτεχνείου Κρήτης είναι ότι η βάση της δείχνει ότι αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα των πανεπιστημίων μας με ένα τρόπο ο οποίος δεν ταιριάζει ούτε στο Σύνταγμά μας, ούτε στις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν την πολιτεία μας, ούτε στην κοινή λογική.
Σε νέα ερώτηση δημοσιογράφου επισημάνθηκε ότι στην αρχικη τοποθέτησή του ο κ. Φορτσάκης είπε ότι η κυβέρνηση και το Υπουργείο Πολιτισμού με απόφασή του θέλει να μπλοκάρει την επένδυση κηρύσσοντας το κτίριο διαρηρητέο, μία απόφαση που αποδεικνύει ότι εμμέσως πλην σαφώς η κυβέρνηση στηρίζει την κατάληψη.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Φορτσάκης διέκοψε τον δημοσιογράφο και είπε:
“Εγώ δεν είπα ότι η κυβέρνηση στηρίζει την κατάληψη”
Ξαναπαίρνωντας τον λόγο ο δημοσιογράφος προσέθεσε ότι το ίδιο υπουργείο λίγες ημέρες μετά την απόφασή του να κηρυχθεί το κτίριο διατηρητέο, γνωστοποιεί ότι το κτίριο είναι ετοιμόρροπο και ότι πρέπει να εκκενωθεί. Λέει δηλαδή ότι πρέπει να φύγουν από μέσα, είπε ο δημοσιογράφος και ζήτησε την γνώμη του βουλευτή.
Ο κ. Φορτσάκης απάντησε:
Νομίζω ότι αρχικά το Υπουργείο Πολιτισμού στο Ηράκλειο ξεκίνησε να μελετά την προοπτική να γίνει διατηρητέο, στη συνέχεια όμως ανακάλυψε ότι είνα διατηρητέο αφού όλος ο Λόφος Καστέλι είναι διατηρητέος.
Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι το κτίριο αυτό έχει σοβαρά στατικά προβλήματα. Στα στατικά αυτά προβλλήματα στέκει η σημερινή στάση του Πολυτεχνείο και της Πολιτείας. Νομίζω ότι κανείς δεν αμφισβητεί ότι χρειάζονται αυτά τα κτίρια αναστήλωση και από ότι έχω διαβάσει στις εφημερίδες και από ότι πληροφορήθηκα προβλέπεται στη Σύμβαση που θα υπογραφεί και την οποία δεν έχω διαβάσει, ένα σημαντικό κονδύλι για τη στήριξη τη στατική του κτιρίου, πράγμα το οποίο θα είναι θετικό.
Επίσης να πω ότι εγώ δεν είπα ούτε υπαινίχθηκα ποτέ ότι η κυβέρνηση στηρίζει την κατάληψη, ούτε ποτέ είπα ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί βία για να φύγουν αυτοί που το έχουν καταλάβει. Μη μου αποδίδετε φράσεις που δεν έχω πει. Ότι είναι να γίνει πρέπει να γίνει είναι με συναίνεση και πειθώ. Πρέπει να εξηγηθεί σε όλους ποια είναι η κατάσταση και πρέπει να ασκηθεί το μεγιστο της ειρηνικής πίεσης για να αποδοθούν τα κτίρια σε αυτούς που τους ανήκουν. Εγώ δεν είμαι υπέρ της χρήσης βίας στα πανεπιστήμια ή στους χώρους τους ακαδημαϊκούς, ούτε πιστεύω ότι η βία λύνει το πρόβλημα. Πιστεύω αντίθετα ότι το πρόβλημα το λύνει η συναίνεση, η συζήτηση και η ανταλλαγή επιχειρημάτων.
