Ιρλανδία: Ανατρέποντας το Status Quo

«Τέλος στο Δικομματισμό!», και όχι μόνον. Η καθαρή πρωτιά του Σιν Φέιν στις Ιρλανδικές εκλογές του Σαββάτου αποτελεί μοναδική στιγμή στην Ιστορία τόσο της Δημοκρατίας όσο και του Ιρλανδικού αγώνα για μία ενωμένη Ιρλανδία. Το κόστος των λιγότερων υποψηφίων και η πιθανότητα αριστερής κυβέρνησης.
Οι πανηγυρισμοί και οι γιορτές στα γραφεία του Σιν Φέιν σε όλη την Ιρλανδία κράτησαν μέχρι το πρωί – και τα τραγούδια για τους αγώνες του IRA έδιναν τον τόνο, αν και προκάλεσαν παρεμβάσεις. Το αποτέλεσμα των εκλογών του Σαββάτου στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας αποτελεί μεγάλη ανατροπή στην πολιτική σκηνή της χώρας, όπως είχε διαμορφωθεί από τη μέρα που τμήμα της απελευθερώθηκε από το Βρετανικό ζυγό, με τα δύο κεντροδεξιά κόμματα, μιας πολύ πιο χαμηλών τόνων πολιτικής ατζέντας στο Ιρλανδικό ζήτημα, να διαδέχονται το ένα το άλλο στην εξουσία. Αλλάζει, επίσης, τη δυναμική στη σχέση βρετανικού Βορρά και ελεύθερου Νότου: ακόμη και αν δεν γίνει κυβέρνηση με τη συμμετοχή του Σιν Φέιν η αλλαγή στην κοινή γνώμη αποτελεί  μιά σημαντική προειδοποίηση για το τι μέλλει γενέσθαι σε περίπτωση δημοψηφίσματος για την ενότητα του νησιού. Τέλος, αλλάζει το πολιτικό προσωπικό: μια σειρά «κλασσικοί» πολιτικοί πάνε σπίτι τους και η επόμενη βουλή, που συνέρχεται στις 20 Φεβρουαρίου, θα είναι γεμάτη νέα πρόσωπα. Η ανανέωση είναι γενική: μέχρι κι ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Λίο Βαράντκαρ, κινδύνευσε να μην επανακλεγεί, και τελικά εκλέχθηκε με την πέμπτη καταμέτρηση.

Όταν ανακοινώθηκαν οι νέες εκλογές, αυτές του περασμένου Σαββάτου, η πρόθεση του Λίο Βαραντκαρ, ήταν να κερδίσει μια νέα πενταετίας «εξοφλώντας» την επιτυχή διαχείρηση του Μπρέξιτ από πλευράς του, δηλαδή την αποφυγή του κλεισίματος των συνόρων με το βορρά του νησιού. Οι αναλυτές είδαν την απόφαση ως λογική και ανέμεναν νίκη του, αλλά το εκλογικό σώμα δεν είχε την ίδια γνώμη. Στη δημοσκόπηση κάλπης (exit poll) μόλις 1% του δείγματος δήλωσε ότι ψήφισε με βάση το Μπρέξιτ.  Το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφισε με βάση την κατάσταση του συστήματος υγείας (32%) και του οικιστικού ζητήματος (26%).

Αριστερά με τη δεύτερη φορά;

Σήμερα, μπορεί το Σιν Φέιν να μην έχει τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης. Όσο και αν η Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ δηλώνει ότι ήδη έχει ξεκινήσει συνομιλίες με τα λοιπά κόμματα της Αριστεράς, οι αριθμοί δε βγαίνουν. Όμως, όλα δείχνουν ότι σε κανέναν δε βγαίνουν οι αριθμοί, ειδικά καθώς τα δύο κόμματα που ως χτες εναλλάσσονταν στην εξουσία έχουν καταδικάσει και αρνηθεί ως κάτι βδελυρό πολλές φορές την περίπτωση συνεργασίας με την πατριωτική Αριστερά της χώρας. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η Ιρλανδία θα πάει πολύ σύντομα ξανά σε εκλογές, κάτι που, λογικά, θα ενδυναμώσει επιπλέον το Σιν Φέιν, το οποίο δε θα κάνει τα λάθη αυτής της εκλογικης αναμέτρησης. Και, κυρίως, θα κατεβάσει περισσότερους υποψήφιους, αφού σε αυτές τις εκλογές κατέβασε μόλις 42 – το Ιρλανδικό κοινοβούλιο έχει 160 έδρες.

Ο ιστορικός ηγέτης του Σιν Φέιν, ο Τζέρρυ Άνταμς, ο οποίος παρέδωσε το 2018 στη Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ, παραδέχθηκε στις χθεσινές του δηλώσεις ότι το αποτέλεσμα έπιασε και το κόμμα εξ απήνης.

Η εκλογική αναμέτρηση του Σαββάτου είδε το Σιν Φέιν να προσθέτει στο ποσοστό του +10,7%, σχεδόν να διπλασιάζει την εκλογική του δύναμη – είχε λάβει 13,8% στις προηγούμενες εθνικές εκλογές-, και να αγγίζει στο σύνολο το 24,1%. Και επίσης, είδε ένα νέο κόμμα, που αποτελεί πρόσφατο παρακλάδι του Σιν Φέιν, το Αόντου (Ενότητα) να κερδίζει 1,9%, δύναμη που εύκολα μπορεί να απορροφήσει.

Το Αόντου απόκτησε όνομα μόλις το Γενάρη του  2019 και φτιάχτηκε από μέλη του Σιν Φέιν που διαφώνησαν με τη θέση του μητρικού κόμματος υπέρ των αμβλώσεων. Πέραν τούτου, όχι μόνον όλη η λοιπή ατζέντα του είναι ακριβώς ίδια με του Σιν Φέιν, αλλά ήδη έχει ακολουθήσει και την πολιτική του «ένα κόμμα και στις δύο Ιρλανδίες, ώσπου να γίνουν μία». Γι αυτό «ονομάστηκε Ενότητα, γιατί ο κύριος λόγος ύπαρξής του είναι η ενότητα του Ιρλανδικού λαού σε βορρά και νότο», όπως είχε ανακοινωθεί τότε, άλλωστε. Το Αόντου έχει, μεταξύ των θέσεών του, και την διεξαγωγή δημοψηφίσματος και στις δύο πλευρές των συνόρων για την ενότητα της Ιρλανδίας, όπως και το Σιν Φέιν, και ο πατριωτικός του χαρακτήρας είναι βέβαιο πως θα το οδηγήσει να στηρίξει μια κυβέρνηση με κυρίαρχο αίτημα ακριβώς αυτό το δημοψήφισμα, που το Σιν Φέιν «βλέπει» το 2025.

Δεν είναι μόνο το Αόντου πιθανός σύμμαχος του Σιν Φέιν. Οι Πράσσινοι, που επίσης διπλασίασαν τα ποσοστά τους, προσθέτοντας  +4,4% σε αυτά της προηγούμενης αναμέτρησης και πλησιάζοντας το 7,5%, είναι επίσης πολύ πιθανό να συνεργαστούν, αλλά και να δουν νέα αύξηση σε ερχόμενες εκλογές. Και έχουν και αυτοί, όπως το Σιν Φέιν, το ρεύμα να τους σπρώχνει προς τα πάνω: Ο τίτλος των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς που μιλούν για «αντικαθεστωτική» στάση του εκλογικού κόμματος είναι ο επιτυχέστερος της επόμενης μέρας. Άλλωστε, μια τέτοια ανατροπή, σαν αυτή που επιτελείται στην Ιρλανδία, είναι βέβαιο πως δεν έχει κορυφωθεί σε αυτήν την αναμέτρηση και είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι τα αποτελέσματα θα επηρεάσουν επιπλέον, και θετικά προς το Σιν Φέιν, το εκλογικό σώμα. Ειδικά καθώς, η ηγέτις του, Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ, τόνιζε χτες, σε κάθε ευκαιρία, ότι «το ιδεατό είναι να αποκλειστούν πλήρως τα παλαιά κόμματα από μια νέα κυβέρνηση».

Η μόνη πιθανότητα να μην πάμε σύντομα σε νέες εκλογές, όπως τουλάχιστον διαμορφώνεται ως τώρα το τοπίο, είναι η συνεργασία των δύο κεντροδεξιών κομμάτων εξουσίας. Μπορεί οι χθεσινές δηλώσεις και από τις δύο πλευρές να αφήνουν ανοικτή την πόρτα σε κάτι τέτοιο, όμως και τα δύο γνωρίζουν πως σε αυτή την περίπτωση κινδυνεύουν με πολύ μεγαλύτερη ήττα στις όποιες επόμενες εκλογές: το δικομματικό παιγνίδι μόνο όταν παίζεται με θρησκευτική ευλάβεια μπορεί να αποδίδει, όπως έχουν αποδείξει πλείστα όσα παραδείγματα – αλλοιώς τα περιμένει η μοίρα του ΠΑΣΟΚ.

Τα κοινωνικά ζητήματα

Η ψήφος του Ιρλανδικού λαού δε συνδέεται μόνο με την ενότητα – η ποιότητα της ζωής και η κοινωνική πολιτική είναι προφανή ζητούμενα. Γι’ αυτό και η Μαίρη Λου ΜακΝτόναλντ έκανε λόγο για «Επανάσταση» – δεν πρόκειται μόνο για το τέλος του δικομματισμού αλλά και για την αρχή μιας δικαιότερης κοινωνικής πολιτικής, που θα βοηθά τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα.

Η λαϊκή δυσαρέσκεια για την κατάσταση της δημόσιας υγείας, τις αρνητικές για τους εργαζόμενους αλλαγές στο συνταξιοδοτικό, το χρονίζον ζήτημα του πολύ υψηλού κόστους της κατοικίας, δεν είναι καθόλου αμεληταία και είναι βέβαιο πως σε αυτή οφείλεται ένα μεγάλο ποσοστό των νέων ψηφοφόρων του Σιν Φέιν, οι οποίοι είναι και νέοι ηλικιακά και το ψήφισαν κυρίως για το οικονομικό και κοινωνικό του πρόγραμμα. Όπως έγραψε ο Φίνταν Ο’Τουλ στους Ιρλανδικούς Καιρούς (The Irish Times), οι νέοι ψηφοφόροι «παρά την σύνδεση με τον IRA, προτίμησαν τον παρία» και «πήγαν εκεί που όλοι τους έλεγαν να μη πάνε, ξαναμοιράζοντας με αυτό τον τρόπο την τράπουλα της Ιρλανδικής πολιτικής σκηνής και βάζοντας πάλι στο χάρτη της περιοχές στις οποίες αναγράφονταν ‘Προσοχή, Εδώ Ζουν Δράκοι!’».

Το θέμα της ενότητας – και των Δράκων- δεν μπήκε ξεκάθαρα σε αυτές τις εκλογές, παρά την επιδίωξη των δύο κεντροδεξιών κομμάτων να το χρησιμοποιήσουν – ως συνήθως- κατά του Σιν Φέιν. Μπήκε πλαγίως, όμως, με το αίτημα για δημοψήφισμα και στις δύο πλευρές των συνόρων το 2025, κάτι που δεν αντιμετωπίστηκε, ως σήμερα, σοβαρά από τους ηγέτες των προτεσταντών της βόρειας Ιρλανδίας. Ήταν εμφανής χτες η αμηχανία τους, όταν αρνούνταν, ο ένας μετά τον άλλο, να κάνουν δηλώσεις στα Μέσα για το πως το συγκεκριμένο αποτέλεσμα στο Νότο επηρεάζει το Βορρά. Προφανώς, το εκλογικό αποτέλεσμα άνοιξε ένα ολοκαίνουριο κεφάλαιο στην Ιστορία της Ιρλανδίας, ένα κεφάλαιο χωρίς σύνορα.

thepressproject.gr

"google ad"