Ιστορικά χαμηλή χρονιά στην ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη – Ζητούν την παρέμβαση του Υπουργού

Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) απευθύνει κάλεσμα προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα και τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, ζητώντας την άμεση παρέμβασή του για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών που έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας και των καυσώνων.

Η φετινή ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη αναμένεται να είναι ιστορικά χαμηλή, με τις απώλειες να ξεπερνούν το 40% σε σχέση με τον μέσο όρο. Ο ΣΕΔΗΚ επισημαίνει ότι οι υπάρχουσες διατάξεις του ΕΛΓΑ δεν καλύπτουν τις ζημιές που προκαλούνται από την ξηρασία, με αποτέλεσμα οι ελαιοπαραγωγοί να μην μπορούν να αποζημιωθούν. Ο Σύνδεσμος ζητά την τροποποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να συμπεριληφθούν οι ζημιές από την ξηρασία στις αποζημιώσεις, καθώς και την άμεση καταβολή αποζημιώσεων στους πληγέντες παραγωγούς.

Η κατάσταση στην ελαιοκαλλιέργεια της Κρήτης είναι κρίσιμη, καθώς οι συνεχείς κλιματικές αλλαγές θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση ενός κλάδου που αποτελεί πυλώνα της τοπικής οικονομίας. Ο ΣΕΔΗΚ καλεί την Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της και να στηρίξει τους ελαιοπαραγωγούς σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.

Πιο αναλυτικά, σε επιστολή που υπογράφει ο πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ, Γιάννης Μαλανδράκης αναφέρονται τα εξής:

Κύριε υπουργέ,

Μετά το ιστορικό χαμηλό των 52.000 τόνων το όποιο σημείωσε η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης την περσινή χρονιά, δυστυχώς έρχεται και δεύτερο, πιθανότατα χαμηλότερο από περσινό, κατά την τρέχουσα περίοδο.

Βασική αιτία και των ζημιών αυτών είναι η ασυνήθιστη ανομβρία και οι παρατεταμένοι καύσωνες που έπληξαν φετος την Κρητη κατά τις περιόδους της Άνοιξης και του Φθινοπώρου οι οποίες συμπίπτουν με τις πλέον ευαίσθητες για την ελαιοκαλλιέργεια φάσεις της άνθησης- καρπόδεσης η πρώτη και της ελαίωσης του καρπού η δεύτερη.

Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) με το αρ.πρ. 53/24-7-2024 Υπόμνημα που έχει προ μηνών υποβάλλει στο Υπουργείο σας, σας εξέθεσε ήδη τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στην ελαιοπαραγωγή του νησιού από τις ζημιές στην άνθηση – καρπόδεση κατά την περασμένη Άνοιξη.

Ωστόσο, στην συνέχεια, λογω των θερινών καυσώνων και της παρατεταμένης ανομβρίας του φετινού Φθινόπωρου, προκλήθηκε και νεα δραματική καταστροφή της ήδη χαμηλής ηρτημένης ελαιοπαραγωγής, αλλα και μόνιμη μάρανση και ξήρανση των ιδίων των ελαιοδέντρων αρκετών ελαιώνων του νησιού η έκταση και ένταση των οποίων μπορεί να εκτιμηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ και του ΕΛΓΑ

Μετά από αυτά το Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ κατά την συνεδρίαση του της 1-11-2024 αποφάσισε ομόφωνα όπως επαναφέρει το θέμα των δραματικών καταστροφών της φετινής ελαιοπαραγωγής του νησιού με την παράκληση όπως αυτή την φορά το εξετάσετε με την δέουσα προσοχή λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:

1.H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελούσε διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, με τα αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα που δέχεται τελευταία από ακραίες καιρικές συνθήκες, οδεύει ήδη σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.

2. Οι απώλειες της τάξεως του 40% σε σχέση με τον μέσο όρο που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή αλλα και οι απώλειες παρόμοιου ύψους που ήδη δέχεται η ερχόμενη ελαιοπαραγωγή λογω συνθηκών ακραίας ανομβρίας και παρατεταμένων καυσώνων έχει φέρει σε δραματική κατάσταση μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγώντης Κρήτης

3. Οι ζημιές που προκλήθηκαν στην ελαιοπαραγωγή κατά την φετινή και περσινή Άνοιξη, όπως και οι παρόμοιες ζημίες του 2013/14 και 2016/17 για τις οποίες έγιναν σχετικά υπομνήματα, δεν αποζημιώθηκαν γιατί θεωρήθηκαν ως υπαγόμενες στις εξαιρέσεις του άρθρου 6, παρ.4. του Κανονισμού ΕΛΓΑ (Απ.157502/27-7-2011) σύμφωνα με το οποίο δεν αποζημιώνονται «ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια πριν από το δέσιμο του καρπού, εκτός του παγετού στα καρποφόρα δέντρα,»

4. Οι πρόσφατες καταστροφες που προκλήθηκαν κατά το τρεχον Φθινόπωρο και επομένως «μετά το δέσιμο του καρπού» από τους έντονους καύσωνες και την παρατεταμένη ανομβρία, από διαφορα δημοσιευματα, διαφαίνεται ότι και πάλι θα υπαχθουν στις εξαιρέσεις του άρθρου 6 του Καν. ΕΛΓΑ (Απ.157502/27-7-2011)και θα θεωρηθούν ως μη αποζημιώσιμες.

Κύριε Υπουργέ και κύριε Πρόεδρε του ΕΛΓΑ

Μετά από αυτά, όπως και με παλαιότερα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013, αρ.27/27-7-2020 και αρ. 53/24-7-2024) έχουμε τεκμηριώσει, οι προβλέψεις του Κανονισμού του ΕΛΓΑ για τις ελιές είναι φανερό ότι δεν έχουν ούτε επιστημονική, ούτε λογική, ούτε ηθική βάση.

Και δεν έχουν επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι, τα άνθη η και οι νεοδημιουργηθέντες μικροί καρποί, δεν αποτελούν μέρος και μάλιστα βασικό της ερχομένης παραγωγής και επομένως η καταστροφή τους από καιρικά αίτια ανομβρία η και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα αίτια!

Όμως δεν έχουν ούτε λογική βάση αφού ζημιές στα ίδια βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται από παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά! Επομένως υπάρχει λογική αντίφαση ως προς την αξιολόγηση των αιτίων.

Αλλά δεν έχουν ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές που αποτελούν το 38% των εκμεταλλεύσεων της χώρας και με τις εισφορές που καταβάλλουν καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων!

ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ

Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι φανερό ότι πρέπει επιτέλους να δρομολογηθούν τα έξης:

(α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν κατά φετινή ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από ακραίες συνθήκες ανομβρίας και υψηλών θερμοκρασιών είτε με άμεση τροποποίηση του Κανονισμού ΕΛΓΑ, είτε από πιστώσεις «de minimiς», η σε εσχατη περ’ιπτωση από Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ).

(β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που μπορούν να προκληθούν στην ελαιοπαραγωγή από ακραία και ασυνήθιστα καιρικά αίτια τα οποία δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν από τους παραγωγούς.

Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 και απαλειψη από το άρθρο 3, παρ.8 ε, του χαρακτηρισμού ως ζημιών από καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «από καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40ο». Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές από καύσωνες συμβαίνουν μόνο υπό θερμοκρασίες άνω των 40ο, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές από αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται από ξηρούς θερμούς ανέμους.

Με εκτίμηση,

Ο Πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ

Γιάννης Μαλανδράκης

Δήμαρχος Πλατανιά»