Ιστορικές αναφορές – ΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ 14-8-1954 – 14-8-2024: 70 χρόνια από την εκτέλεσή του

Του Σπύρου Δαράκη *

Με μια μαζική και μαχητική συγκέντρωση στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Λαγκάδια Γορτυνίας, η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, εκατοντάδες μέλη και φίλοι του Κόμματος και της ΚΝΕ απ’την Πελοπόνησσο, την Αττική, τη Στερεά, απότισαν την Κυριακή 28/07  φόρο τιμής στη μνήμη του Νίκου Πλουμπίδη. Η συγκέντρωση με κεντρικό ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ Δ.Κουτσούμπα εκτυλίχτηκε σε κλίμα συγκίνησης και πλαισίωσε τα αποκαλυπτήρια της προτομής του, στον κεντρικό δρόμο του χωριού, στο άπλωμα πάνω από το πατρικό του σπίτι.

Παραβρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ, ο συνονόματος εγγονός του Νίκος μαζί με άλλους συγγενείς του, αντιπροσωπεία της δημοτικής αρχής με επικεφαλής τον δήμαρχο Στ.Κούλη, ο οποίος έκανε μια σύντομη παρέμβαση, αλλά και ο γλύπτης που φιλοτέχνησε την προτομή, Μεμάς Καλογηράτος.

Ο σύντροφός Νίκος Πλουμπίδης έδωσε μια μάχη για το Κόμμα του, που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε βαθιά παρανομία. Για το Κόμμα του, που εκείνες τις τραγικές στιγμές μέσα σε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες στεκόταν απέναντί του με την πιο βαριά για έναν κομμουνιστή ηγέτη κατηγορία. Μια κατηγορία που χαρακτηρίστηκε μεγάλο, τραγικό λάθος. Ακριβώς εκείνες τις στιγμές αναδείχθηκε η μεγάλη φυσιογνωμία, η μεγάλη ηγετική προσωπικότητα ενός πραγματικού κομμουνιστή ηγέτη. Αντιμετώπισε με νηφαλιότητα και με αποφασιστικότητα τους στρατοδίκες και όταν αυτοί προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την μελανή και άδικη κατηγορία που του είχε αποδοθεί από το Κόμμα, ατάραχος και αταλάντευτος απαντούσε: ‘’Εκείνοι που με αγαπούν και με σέβονται οφείλουν να πειθαρχήσουν στο Κόμμα, να διαφυλάξουν την ενότητα του Κόμματος και να έχουν εμπιστοσύνη στην ηγεσία του. Τιμή μου εγώ πάνω απ’ όλα έχω την τιμή του Κόμματος. Ήμουν πιστός στο Κόμμα τότε που με περιέβαλε με στοργή και με ανέβαζε στα ανώτατα αξιώματα, είμαι πιστός και τώρα που καλά ή κακά, δίκαια ή άδικα με κατηγορεί και με στιγματίζει. Θα παραμείνω για πάντα πιστός και θα πεθάνω κομμουνιστής’’.

«ΕΔΩ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΕ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ Ν. ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ» όπως αναγράφεται στο μνημείο που έχει ανεγερθεί στον τόπο τις εκτέλεσής του στο Δήμο Χαϊδαρίου. Γιατί δεν υπήρξε μόνο δάσκαλος των παιδιών του δημοτικού σχολείου στη Βούρμπα της Ελάσσωνας, που ακόμα τον θυμούνται με απέραντη αγάπη, αλλά δίδαξε και τους γονείς να στέλνουνε στο σχολείο, όχι μόνο τ’ αγόρια όπως ήταν συνήθεια, αλλά και τα κορίτσια. Εδίδαξε στους αγρότες πως να καλλιεργήσουνε καλύτερα τη γη τους για να έχουν καλύτερη ζωή. Εδίδαξε στους ανθρώπους που τον γνώρισαν το ήθος, την ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια. Εδίδαξε στους συντρόφους του το θάρρος, την τόλμη, την αποφασιστικότητα και τη βαθιά πίστη στα ανθρώπινα ιδανικά. Όταν ο αστικός τύπος και το ραδιόφωνο οργιάζουν για την διαγραφή του, αυτός νηφάλιος απαντάει: ’’Η απόφαση του Κόμματός μου είναι για μένα σεβαστή. Ήμουνα, είμαι κα θα είμαι πάντα πιστός στο Κόμμα μου’’.

Όλη η ζωή του ήταν μια προσφορά. Χωρίς να ζητήσει κάποιο αντάλλαγμα, πρόσφερε τις πολλές και πολύτιμες γνώσεις του στους νέους ανθρώπους. Πρόσφερε την συμπαράστασή του στους ανθρώπους του μόχθου, στους εργαζόμενους στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Πρόσφερε στο Κόμμα του την αφοσίωσή του και την πίστη του. Πρόσφερε την υγεία του, αρνούμενος να νοσηλευτεί σε σανατόριο για να μη λείψει ούτε μια στιγμή από τον αγώνα. Τέλος πρόσφερε το πολυτιμότερο ανθρώπινο αγαθό, την ίδια τη ζωή του. Κι έφυγε ικανοποιημένος, γιατί το πέρασμά του απ’ τη ζωή έπιασε τόπο, όπως ο ξωμάχος που έσπειρε καλά το χωράφι του και είναι σίγουρος ότι θα έχει καλή σοδιά.

Η ζωή του ήταν σύντομη. Έζησε μόνο 52 χρόνια. Από το 1902 που γεννήθηκε στα Λαγκάδια της Γορτυνίας, ως τις 14 Αυγούστου του 1954 που εκτελέστηκε, ύστερα από θανατική καταδίκη από το Στρατοδικείο της Αθήνας.

Από το 1925 που εντάσσεται στο ΚΚΕ, πρωτοστατεί στους αγώνες των αγροτών, των δασκάλων και των δημοσίων υπαλλήλων. Πολλές φορές συλλαμβάνεται και άγρια ξυλοκοπείται από αστυνομικούς. Βασανίζεται στην ασφάλεια. Φυλακίζεται επανειλημμένα και εκτοπίζεται αρνούμενος να κάνει οποιαδήποτε υποχώρηση ή συμβιβασμό. Ακόμα αρνήθηκε να υποσχεθεί ότι δεν θα προσπαθήσει να δραπετεύσει.

Στη διάρκεια της Δικτατορίας του Μεταξά, κάτω από συνθήκες βαθιάς παρανομίας, καθοδηγεί κομματικές οργανώσεις στο Βόλο, στην περιοχή Μακεδονίας, Θράκης και μετά στην Αθήνα. Το Μάη του 1939 συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται. Το Φλεβάρη του 1942 δραπετεύει από το σανατόριο της Τρίπολης και φτάνει στην Αθήνα.

Από τον Ιούνιο του 1942 ως μέλος του Π. Γραφείου του ΚΚΕ καθοδηγεί την ΚΟΑ, το ΕΕΑΜ, την ΟΚΝΕ και από το Φλεβάρη του ’43, μετά την αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ, καθοδηγεί και την ΕΠΟΝ. Οργανώνει τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις του λαού της Αθήνας εναντίον των κατακτητών που συγκλονίσανε όλη την Ευρώπη (σε αυτά τα συλλαλητήρια έχει αφιερώσει ο Γιάννης Ρίτσος το ποίημά του ‘’Οι γειτονιές του κόσμου’’) και οργανώνει τις απεργίες των εργατών, των δημοσίων υπαλλήλων, ακόμα και των αστυνομικών…

Σπουδαίο κεφάλαιο, βέβαια, στη δράση του Νίκου Πλουμπίδη ήταν η καθοδήγηση της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκού Αγωνιστή(η ΟΠΛΑ), που συγκροτήθηκε το 1943, προκειμένου να περιφρουρήσει αγωνιστές από τα χτυπήματα των αρχών κατοχής, των Ταγμάτων Ασφαλείας και άλλων ένοπλων αστικών οργανώσεων εναντίον του ΕΑΜ και του ΚΚΕ.

Κατά την διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου, από το 1947 ως μέλος του Π. Γραφείου του ΚΚΕ καθοδηγεί την κομματική οργάνωση της Αθήνας. Μέσα στο 1949 συλλαμβάνονται και εκτελούνται οι άμεσοι συνεργάτες του, Βασίλης Μαρκεζίνης, μέλος της ΚΕ και ο Στέργιος Αναστασιάδης, μέλος του ΠΓ του κόμματος.

Μετά την ήττα του Δημοκρ. Στρατού Ελλάδας, αναλαμβάνει μέσα στην Αθήνα να συμμαζέψει, να δραστηριοποιήσει και να καθοδηγήσει ό,τι είχε απομείνει από τις σκορπισμένες παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ.

Το 1950 συμβάλλει στην ίδρυση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ που παίρνει μέρος στις εκλογές της 5^ης Μάρτη. Το 1951 ιδρύεται με την καθοδήγησή του η ΕΔΑ από την οποία στις εκλογές της 9^ης Σεπτέμβρη, μεταξύ των άλλων, εκλέγονται 10 βουλευτές φυλακισμένοι ή εξόριστοι κομμουνιστές.

Το Νοέμβρη του 1952 συλλαμβάνεται.

Το 1953 από 24 Ιούλη ως 4 Αυγούστου δικάζεται από το έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών.

Όταν το στρατοδικείο τον καταδικάζει δυο φορές σε θάνατο ακούει την απόφαση ψύχραιμα και δηλώνει στους δημοσιογράφους ‘’Θα αντιμετωπίσω το θάνατο σαν Έλληνας κομμουνιστής, όπως αντιμετώπισα και την κατηγορία στην ακροαματική διαδικασία. Θα πεθάνω ήσυχος και γιατί έσπειρα αρκετό σπόρο και γιατί χιλιάδες νέοι Έλληνες θα πάρουν τη θέση μου, στον αγώνα και στην τελική νίκη του λαού’’.

Το Σάββατο 14 Αυγούστου 1954 στις 4:00 τη νύχτα ο Ν. Πλουμπίδης οδηγείται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Τα τελευταία του λόγια: ‘’Δεν έχω κανένα βάρος στη συνείδησή μου και πιστεύω πως φεύγοντας αφήνω στο παιδί μου ένα όνομα τίμιο. Θέλω ακόμα να πω στο παιδί μου πως ο πατέρας του ήταν ένας τίμιος αγωνιστής’’.

Μια ζωή αφιερωμένη στην υπόθεση της εργατικής τάξης και του ελληνικού λαού. Πριν ακουστεί το ΠΥΡ ακούστηκε η κραυγή του Νίκου: ‘’ΖΗΤΩ ΤΟ ΚΚΕ’’.

Ο Νίκος πέφτει νεκρός, ενώ ακόμα τα χέρια του είναι δεμένα με χειροπέδες, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες που έχουν περισωθεί. Ακόμα, δείχνουν οι φωτογραφίες έναν στρατιώτη του εκτελεστικού αποσπάσματος να κάνει εμετό, προφανώς αηδιασμένος από το έγκλημα που τον υποχρεώσανε να κάνει.

Ενάμιση χρόνο ακριβώς μετά την εκτέλεσή του, το Μάρτη του 1956, η 6^η πλατειά Ολομέλεια της ΚΕ αποκατέστησε τον Ν. Πλουμπίδη σαν πρότυπο αγωνιστή, κομμουνιστή που έδωσε τη ζωή στην υπεράσπιση της εργατικής τάξης, της ειρήνης, της δημοκρατίας και της προόδου.

Στο 8^ο Συνέδριο τον Αύγουστο του 1961, το όνομά του μνημονεύτηκε ανάμεσα στα 21 μέλη της ΚΕ που έδωσαν τη ζωή τους για την υπόθεση του λαού.

Στις δύσκολες μέρες που περνάει σήμερα ο λαός μας, που όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται, και ιδανικά και συνειδήσεις και ιδεολογίες, η ζωή και η αγωνιστική δράση του Πλουμπίδη αποτελεί πηγή έμπνευσης και παρόρμησης.

Όλοι μας τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά και ,ιδιαίτερα, οι νέοι, έχουν ανάγκη από τέτοια φωτεινά παραδείγματα.

 

* Πρώην πρόεδρος μαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ

Πρώην Δήμαρχος Μηθύμνης και μέλος του Δ.Σ.

του Δικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄

(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)

"google ad"