Το 1% των πλουσιότερων του πλανήτη εκπέμπει ποσότητα αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου ίση με αυτή που εκπέμπουν τα δυο τρίτα του φτωχότερου πληθυσμού, ήτοι πέντε δισεκατομμύρια άνθρωποι και πλέον, σύμφωνα με έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Oxfam που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες Κυριακή.
Αν και ο αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής είναι κοινή πρόκληση, κάποιοι ευθύνονται πολύ περισσότερο από άλλους και οι κυβερνητικές πολιτικές πρέπει να προσαρμοστούν σε αυτό το γεγονός, τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μαξ Λόσον, εκ των συγγραφέων του κειμένου που δημοσιοποίησε η οργάνωση κατά της φτώχειας.
«Όσο πλουσιότερος είσαι, τόσο πιο εύκολο είναι να μειώσεις τις προσωπικές εκπομπές σου κι αυτές που συνδέονται με τις επενδύσεις σου», εξήγησε.
«Δεν έχεις ανάγκη τρίτο αυτοκίνητο, τέταρτες διακοπές, ούτε (…) να επενδύεις στη βιομηχανία τσιμέντου».
Η έκθεση, με τίτλο «Κλιματική Ισότητα: Ένας πλανήτης για το 99%», βασίζεται σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν και αναλύθηκαν από το Ινστιτούτο της Στοκχόλμης για το Περιβάλλον (Stockholm Environment Institute, SEI) όσον αφορά τις εκπομπές που συνδέονται με την κατανάλωση ανά εισοδηματική κατηγορία ως το 2019.
Τους τελευταίους έξι μήνες, ο Guardian συνεργάστηκε με την Oxfam , το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης και άλλους εμπειρογνώμονες σε αποκλειστική βάση για τη διεξαγωγή μιας ειδικής έρευνας, The Great Carbon Divide. Διερευνά τις αιτίες και τις συνέπειες της ανισότητας του άνθρακα και τον δυσανάλογο αντίκτυπο των υπερπλούσιων ατόμων, που έχουν χαρακτηριστεί «η ελίτ των ρυπαίνων». Η κλιματική δικαιοσύνη θα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα Cop28 αυτού του μήνα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Τα ευρήματα της έκθεσης
Ανάμεσα στα βασικά ευρήματα της: το 1% των πλουσιότερων του κόσμου (δηλαδή 77 εκατομμύρια άνθρωποι) ευθύνεται για το 16% των παγκόσμιων εκπομπών, εξαιτίας της κατανάλωσής του.
Πρόκειται για ποσότητα ίση με αυτή που εκπέμπεται από το 66% των φτωχότερων, ή 5,11 δισεκ. ανθρώπους.
Το εισοδηματικό όριο για να συμπεριληφθεί κάποιος στο 1% των πλουσιότερων αναπροσαρμόζεται κατά χώρα, ανάλογα με την αγοραστική δύναμη: για παράδειγμα, στις ΗΠΑ το όριο είναι τα 140.000 δολάρια (128.000 ευρώ), ενώ στην Κένυα τα 40.000 δολάρια.
Χρησιμοποιώντας μια φόρμουλα «κόστους θνησιμότητας» – που χρησιμοποιείται από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων – 226 υπερβολικών θανάτων παγκοσμίως για κάθε εκατομμύριο τόνους άνθρακα, η έκθεση υπολογίζει ότι οι εκπομπές από το 1% και μόνο θα ήταν αρκετές για να προκαλέσουν τη ζέστη. σχετικοί θάνατοι 1,3 εκατομμυρίων ανθρώπων τις επόμενες δεκαετίες.
Κατά την περίοδο από το 1990 έως το 2019, οι συσσωρευμένες εκπομπές του 1% ισοδυναμούσαν με την εξάλειψη της περσινής συγκομιδής καλαμποκιού της ΕΕ, σιταριού στις ΗΠΑ, ρυζιού Μπαγκλαντές και σόγιας κινεζικής σόγιας.
Στη Γαλλία, σε 10 χρόνια, το 1% των πλουσιότερων έκανε ετήσιες εκπομπές ίσες με αυτές του 50% των φτωχότερων.
Ακόμα κι αν εξαιρεθούν αυτές που οφείλονται στις επενδύσεις του, ο Μπερνάρ Αρνό, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ειδών πολυτελείας LVMH και πλουσιότερος άνθρωπος στη Γαλλία, έχει αποτύπωμα ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα 1.270 φορές υψηλότερο από αυτό του μέσου Γάλλου.
Η έκθεση αναφέρει ότι αυτά είναι κακά νέα για το κλίμα σε πολλά επίπεδα. Το υπερβολικό αποτύπωμα άνθρακα του 0,1% – από σούπερ γιοτ, ιδιωτικά τζετ και επαύλεις μέχρι διαστημικές πτήσεις και καταφύγια της ημέρας της κρίσης – είναι 77 φορές υψηλότερο από το ανώτερο επίπεδο που απαιτείται για να κορυφωθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Οι εταιρικές μετοχές πολλών υπερπλούσιων είναι εξαιρετικά ρυπογόνες . Αυτή η ελίτ κατέχει επίσης τεράστια και αυξανόμενη πολιτική δύναμη κατέχοντας οργανώσεις μέσων ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα, προσλαμβάνοντας διαφημιστικά γραφεία και PR και λομπίστες και ανακατεύοντας κοινωνικά με ανώτερους πολιτικούς, οι οποίοι είναι επίσης συχνά μέλη του πλουσιότερου 1%, σύμφωνα με την έκθεση.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ένα στα τέσσερα μέλη του Κογκρέσου φέρεται να έχει μετοχές σε εταιρείες ορυκτών καυσίμων, συνολικής αξίας μεταξύ 33 και 93 εκατομμυρίων δολαρίων . Η έκθεση λέει ότι αυτό βοηθά να εξηγηθεί γιατί οι παγκόσμιες εκπομπές συνεχίζουν να αυξάνονται και γιατί οι κυβερνήσεις στον παγκόσμιο βορρά παρείχαν 1,8 τρις δολάρια για να επιδοτήσουν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων το 2020, σε αντίθεση με τις διεθνείς δεσμεύσεις τους για σταδιακή κατάργηση των εκπομπών άνθρακα.
Η Oxfam ζητά να θεσπιστεί ένας φόρος περιουσίας στους υπερπλούσιους και απροσδόκητους φόρους στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων για να υποστηρίξει τις χειρότερες πληγείσες, να μειώσει την ανισότητα και να χρηματοδοτήσει τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Λέει ότι ένας φόρος 60% στα εισοδήματα του πλουσιότερου 1% θα συγκέντρωνε 6,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως και θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές κατά 695 εκατομμύρια τόνους, που είναι περισσότερο από το αποτύπωμα του Ηνωμένου Βασιλείου το 2019.