Κινηματογράφος: «Κάθε ψέμα κρύβει μια αλήθεια»

Μια παραγωγή του Τσέχικου κινηματογράφου

Σινέ Κήπος, Τετάρτη 13 Ιουλίου

Γράφει ο Μανούσος Γ. Δασκαλάκης

Πριν λίγα χρόνια είχε προβληθεί στην πόλη μας η Γερμανική ταινία «Οι ζωές των Άλλων», όπου  ασκούσε  μέσα από προσωπικές ιστορίες, κριτική  στο  απολυταρχικό Σταλινικό καθεστώς, της Ανατολικής Γερμανίας, και τον ρόλο των μυστικών υπηρεσιών όπως η «Στάζι».

Μια αντίστοιχη ταινία είναι η Τσέχικη με τίτλο «Κάθε ψέμα κρύβει μια αλήθεια».

Η Τσεχία  μέσα κι από την ταινία αυτή, προσπαθεί με μια συγχωρητική ματιά να συμφιλιωθεί με τον εαυτόν της,  να συμβιώσει με την ιστορία της επουλώνοντας τα ιστορικά της τραύματα. Ο Σκηνοθέτης συνθέτει την ιστορία του σεναρίου με φλάς μπακ και με εξωτερικά γυρίσματα στην Σουηδία όπου είχε καταφύγει διωκόμενος ένας από τους ήρωες του έργου. Ο  Πάβελ Γιόσεκ είναι ένας ηλικιωμένος  πια, διακεκριμένος καθηγητής ψυχιατρικής, όπου δρέπει δάφνες για την αντιστασιακή του ιστορία, απέναντι στο κομμουνιστικό {απολυταρχικό} καθεστώς και για την προσφορά του στην ψυχιατρική. . Εκεί που το τηλεοπτικό  συνεργείο γυρίζει σε βίντεο τη ζωή του καθηγητή, και συμβουλεύεται  ένα φάκελο των μυστικών υπηρεσιών, ανακαλύπτει μια μαύρη κηλίδα στην ιστορία του βιογραφικού του. Όταν ο καθηγητής υπηρετούσε ως ψυχίατρος, σε νοσοκομείο της Πράγας έδινε  πλαστές ψυχιατρικές γνωματεύσεις, σε νέους για να γλυτώνουν το στρατιωτικό τους.  Οι μυστικές υπηρεσίες σαν μακρύ χέρι του καθεστώτος, το γνώριζαν, και τον εκβίασαν. Φοβούμενος ο ψυχίατρος, ότι θα πήγαινε στην φυλακή για τις παράνομες γνωματεύσεις, ενέδωσε στις πιέσεις και έδωσε  σε 7 περιπτώσεις πληροφορίες τις οποίες εκμαίευε με κατάλληλες ερωτήσεις, για την δράση  των αντικαθεστωτικών. Ένας από αυτούς ήταν και ο νεαρός ζωγράφος που είχε παντρευτεί η πρώην ερωμένη του. Ο ζωγράφος αναγκάστηκε να φύγει  κυνηγημένος στην Σουηδία και ο καθηγητής παντρεύτηκε την γυναίκα του, η οποία ήταν έγκυος  με τον καλλιτέχνη. Ο καθηγητής ήταν ένας έντιμος άνθρωπος και δεν άντεξε τις τύψεις της συνείδησης του για τις πράξεις του . Για ένα διάστημα παράτησε την ιατρική, και άρχισε να πλύνει τζάμια για να επιβιώσει. Βεβαίως μαζί με άλλους διανοουμένους ανέπτυξε και αντιστασιακή δράση ξεπλύνοντας την ντροπή του. Στο τέλος της ταινίας σε δημόσια τελετή προς τιμή του καθηγητή,  και παρόντος του εξόριστου καλλιτέχνη , του ζήτησε δημόσια συγνώμη, και παραδέχτηκε την μαύρη κηλίδα στην προσωπική του ιστορία. Ο ζωγράφος έχοντας ακόμη στα χέρι τα σημάδια από τα καψίματα των τσιγάρων των βασανιστών του ,κατάπιε την πίκρα και τον θυμό του ,και τον συγχώρησε.