Όταν ο στρατός των Ίνκας βρισκόταν στη μάχη για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι πολεμιστές ανακάτευαν σπόρους κουινόας και λίπος και έφτιαχναν τις «μπάλες πολέμου», μια «βόμβα» θρεπτικών συστατικών για να αντέξουν στις κακουχίες. Το θαυματουργό ψευδοσιτηρό κουινόα αποτελεί σημαντικό συστατικό της διατροφής στη Λατινική Αμερική εδώ και αιώνες. Τα τελευταία χρόνια όμως έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές και στην Ευρώπη, καθώς πρόκειται για τρόφιμο υψηλής διατροφικής αξίας, ενώ παράλληλα από κουινόα παράγεται αλεύρι χωρίς γλουτένη. Υπολογίζεται ότι ποσοστό 0,1% – 0,5% του πληθυσμού στην Ελλάδα παρουσιάζει δυσανεξία στη γλουτένη -βασικό συστατικό σχεδόν όλων των δημητριακών- με αποτέλεσμα να πρέπει να αποκλείσει πλήρως από τη διατροφή του ψωμί και ζυμαρικά. Το φυτό, σύμφωνα με τα συμπεράσματα που προέκυψαν από πειραματικές καλλιέργειες που πραγματοποιούν τα Γεωπονικά Πανεπιστήμια Αθηνών και Αγρινίου εδώ και μια τριετία, προσαρμόζεται πολύ καλά στις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας, προσφέροντας μάλιστα μεγαλύτερη παραγωγή. Ταυτόχρονα η κουινόα είναι ένα οικολογικό φυτό, καθώς αγαπά την ξηρασία, δεν έχει ανάγκη ιδιαίτερης φροντίδας και φυτοπροστασίας, ενώ έχει την ιδιότητα να απορροφά τα νιτρικά (υπολείμματα λιπασμάτων) από το έδαφος βοηθώντας στην αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης.
«Η ανάγκη παραγωγής αλεύρου χωρίς γλουτένη, καθώς το ποσοστό των ανθρώπων που παρουσιάζει δυσανεξία αυξάνεται διαρκώς, μας οδήγησε στο να ξεκινήσουμε πριν από τρία χρόνια την καλλιέργεια του φυτού πειραματικά» λέει ο κ. Δημήτρης Μπιλάλης, επίκουρος καθηγητής βιολογικής γεωργίας στο Εργαστήριο Γεωργίας και Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας του Γεωπονικού.
Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά, τονίζει ο κ. Μπιλάλης, καθώς το φυτό ευδοκιμεί εύκολα στις ελληνικές εδαφοκλιματικές συνθήκες. «Είναι μονοετές, με ύψος έως το 1,8 μ., ανθεκτικό στην ξηρασία και την αλατότητα και εκτός από ένα σκάλισμα στα πρώτα στάδια δεν χρειάζεται άλλη φροντίδα για να αποφύγει τα αγριόχορτα. Το ίδιο το φυτό εκκρίνει κάποιες ουσίες κοντά στη ρίζα που εμποδίζουν την ανάπτυξη ζιζανίων» τονίζει. Σύμφωνα με έρευνα της αναπληρώτριας καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Αγρινίου κ. Δήμητρας Χελά, η κουινόα εξυγιαίνει το έδαφος από τα νιτρικά καθώς διαθέτει βαθύ ριζικό σύστημα που τα απορροφά πριν φτάσουν στα υπόγεια νερά.
Φυτεύεται τον Απρίλιο και η συγκομιδή γίνεται τον Αύγουστο. Ο σπόρος που συγκομίζεται είναι κλεισμένος σε ένα περίβλημα που για να προστατεύεται από τα πουλιά έχει πικρή γεύση. «Αν τον βάλουμε για λίγες ώρες σε μια δεξαμενή με νερό η πικρίλα φεύγει, ενώ παράλληλα το νερό που περιέχει σαπωνίνες (στις οποίες οφείλεται η πικρή γεύση) μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανία καλλυντικών.
Το προϊόν της συγκομιδής μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς άλλη επεξεργασία για πρωινό ή να μαγειρευτεί όπως τα όσπρια. Μπορεί όμως και να αλεστεί και να χρησιμοποιηθεί στη ζαχαροπλαστική ή στην παρασκευή ζυμαρικών. Πρόκειται για ένα προϊόνμε πολύ μεγάλη διατροφική αξία – πολλοί το κατατάσσουν στην κατηγορία των υπερτροφών. Περιέχει πρωτεΐνες, λιπαρά οξέα, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, και ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, κάλιο, νάτριο, ψευδάργυρο), μάλιστα σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι το σιτάρι, το κριθάρι, το καλαμπόκι και το ρύζι. Περιέχει ακόμα βιταμίνες Α και Ε.
Όσον αφορά την καλλιέργεια, ο κ. Μπιλάλης τονίζει ότι η απόδοση είναι 200 κιλά το στρέμμα. Υπολογίζοντας ως τιμή τα 3 – 4 ευρώ το κιλό (αυτή τη στιγμή η τιμή εισαγωγής στην Ευρώπη είναι 10 – 12 ευρώ το κιλό ) το εισόδημα για τον παραγωγό θα είναι περίπου 600 ευρώ το στρέμμα. «Κανένα προϊόν μεγάλης καλλιέργειας αυτή τη στιγμή δεν δίνει τόσο υψηλό εισόδημα», συμπληρώνει.
kathimerini.gr