Κρήτη: Μετά τις μωβ μέδουσες έρχονται και τα μπλε καβούρια

Και ενώ όλοι το τελευταίο διάστημα μιλάμε για τις μωβ και τις γαλάζιες μέδουσες, τώρα στις θάλασσές μας έρχονται να προστεθούν τροπικοί «μετανάστες», που δεν είναι άλλοι από τα λεγόμενα «μπλε καβούρια», τα οποία έχουν κάνει για τα καλά την εμφάνισή τους στις παραλίες μας.

Το εντυπωσιακό φαινόμενο παρατηρείται τα τελευταία δύο χρόνια στην Ελούντα. Πρόκειται για θαλάσσια είδη που μπορεί να ψαρεύουν ελεύθερα οι αλιείς και μάλιστα αποτελούν και έναν άκρως εκλεκτό μεζέ, καθώς, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ακριβά αλλά τόσο γευστικά… στη λογική του αστακού!

Σύμφωνα, όμως, με το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, όλα τα είδη-εισβολείς, όπως οι λαγοκέφαλοι, χρειάζονται παρακολούθηση, καθώς ενδέχεται να πολλαπλασιαστούν χωρίς όριο, με την εμφάνισή τους να παρατηρείται σε έξαρση ανά περιόδους.

Το μπλε καβούρι μπορεί να είναι ένα είδος που μπορεί να ήρθε ως ξένο, αλλά όπως φαίνεται αποκτά την… ελληνική υπηκοότητα. Ονομάζεται Callinectes sapidus, αλλά οι περισσότεροι το γνωρίζουν ως μπλε καβούρι. Προέρχεται από τον Ατλαντικό και συναντάται συχνά στην Αμερική. Είναι πολυταξιδεμένο, καθώς βρέθηκε στις ακτές της Ιαπωνίας, της Βαλτικής και της Ευρώπης, ενώ κατάφερε να έρθει και στη Μεσόγειο.

Στην Ελλάδα άρχισε να κάνει την εμφάνισή του στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Μετά από αρκετά χρόνια, αφού εξαφανίστηκε από τις ελληνικές θάλασσες, έκανε την επανεμφάνισή του και πλέον δε λέει να φύγει… Συχνάζει στις θάλασσες της κεντρικής και της βόρειας Ελλάδας, από τον Θερμαϊκό και πάνω δηλαδή, όμως παρατηρήθηκε ακόμα και στο Ιόνιο και την Κρήτη.

Λέγεται πως αποτελεί εχθρό ενδημικών ειδών (τρώει καβούρια, όστρακα και μικρά ψάρια), αλλά και πως καταστρέφει τα δίχτυα των ψαράδων. Οι τελευταίοι, μάλιστα, προσπαθούν να αποφύγουν τα μπλε καβούρια, αλλά αν τα πιάσουν τότε το εκμεταλλεύονται με την πώλησή τους. Στο δέλτα του Πηνειού ποταμού κάθε χρόνο τέτοια περίοδο (κυρίως όμως στις αρχές μέχρι τα μέσα του Ιουνίου) παρατηρείται μεγάλος αριθμός τέτοιων καβουριών. Το κρέας του μπλε καβουριού έχει ήπια, γλυκιά γεύση και είναι μεγάλης θρεπτικής αξίας.

Το φαινόμενο της μετανάστευσης του λαγοκέφαλου, του λεοντόψαρου και άλλων ειδών ψαριών προς τη χώρα μας λόγω κλιματικής αλλαγής παρακολουθείται με προσοχή από τους επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ, καθώς τα είδη- “εισβολείς” έχουν την τάση να κυριαρχούν έναντι των άλλων ειδών.

Πού συχνάζουν οι μωβ μέδουσες

Την ίδια στιγμή, ως πραγματική απειλή για τους λουόμενους στις παραλίες της χώρας εξελίσσονται φέτος οι μωβ μέδουσες. Όπως ξεκαθαρίζουν οι ειδικοί, όμως, η αύξηση του πληθυσμού τους είναι μονάχα το αποτέλεσμα, καθώς τα βαθύτερα αίτια της πληθυσμιακής τους “έξαρσης” είναι πολλά και δυστυχώς συνδέονται άμεσα με τον ανθρώπινο παράγοντα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι αρχικά οι μωβ μέδουσες έκαναν πρώτα την εμφάνισή τους στις περιοχές του Ιονίου, αλλά πλέον δε λείπουν ούτε από τις θάλασσες της Κρήτης.

Σύμφωνα με τον χάρτη της inaturalist, η εμφάνισή τους στην Κρήτη έχει γίνει το τελευταίο διάστημα σε διάφορα τμήματα από τη δυτική έως και την ανατολική ακτή. Συγκεκριμένα, έχουν παρατηρηθεί στις εξής περιοχές: στην πόλη των Χανίων, στους Αγίους Αποστόλους, στο Μαράθι, στα Κουνουπιδιανά του νομού Χανίων, στο Ελαφονήσι του νομού Χανίων, στον Πλακιά και στον Άγιο Παύλο Ρεθύμνου, στην Αγία Πελαγία του νομού Ηρακλείου, στην πόλη του Ηρακλείου, στις Κάτω Γούβες του νομού Ηρακλείου, στην Ιεράπετρα, στο Κουτσουνάρι Λασιθίου, στη Σητεία, στο Κυριαμάδι Λασιθίου, στον Ξηρόκαμπο και τη Ζάκρο Λασιθίου, αλλά και στον Άγιο Νικόλαο.

Δείτε ΕΔΩ

Απειλή ή “σημάδι” προειδοποίησης;

Η διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος”, Αναστασία Μήλιου, τόνισε πως όντως παρατηρείται αυξητική τάση στους πληθυσμούς των μοβ μεδουσών. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι «αυτή η υπερβολή και υπερ-προβολή του όλο θέματος δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Τα πράγματα δεν είναι πολύ χειρότερα σε σχέση με πέρυσι ή πρόπερσι». Επιπλέον, σύμφωνα με την κ. Μήλιου, αυτή η πληθυσμιακή αύξηση οφείλεται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα υπερ-αλιεύουμε, με αποτέλεσμα να διαταράσσουμε τα θαλάσσια οικοσυστήματα.

«Χρειάζονται άμεσα μέτρα»

«Η Πολιτεία αρνείται να εφαρμόσει ένα πλαίσιο για την προστασία των θαλασσών… Δεν υπάρχει κανένα μέτρο ουσιαστικής αντιμετώπισης της υπεραλίευσης. Χρειαζόμαστε άμεσες λύσεις και άμεσα μέτρα χωρίς γραφειοκρατίες», τονίζει η διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου και συνεχίζει: «Για αυτή την κατάσταση έχουμε όλοι μερίδιο ευθύνης, και εμείς ως καταναλωτές, και η Πολιτεία και οι ψαράδες. Γιατί μας κάνει εντύπωση, λοιπόν, που υπάρχουν αυξητικές τάσεις σε ορισμένα είδη; Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην Κρήτη με τον λαγοκέφαλο».

Σύμφωνα με την Αναστασία Μήλιου, το φαινόμενο είναι εποχικό, όμως αυτό δε θα πρέπει να μας εφησυχάζει. «Αυτή η αύξηση είναι εποχική… το φαινόμενο θα κοπάσει. Αλλά, εάν δε λάβουμε κάποια μέτρα, θα είναι ένα φαινόμενο που θα αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο. Το ερώτημα που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει είναι: τι μέτρα θα πρέπει να λάβουμε σήμερα για να μην έχουμε έξαρση αύριο; Εμείς είμαστε αυτοί που επηρεάζουμε τις θάλασσές μας. Πρόκειται για μια αντίδραση στη δράση τη δική μας».

Η αύξηση των μεδουσών – «Αν είχαμε υγιείς θάλασσες με υγιείς πληθυσμούς ντόπιων ειδών, δε θα είχαμε αυτή τη κατάσταση»

Η πληθυσμιακή έξαρση των μεδουσών είναι αποτέλεσμα του ανθρώπινου στοιχείου, σύμφωνα με την κ. Μήλιου. «Οι αυξήσεις του πληθυσμού των μοβ μεδουσών είναι ένα από τα πολλά αποτελέσματα λόγω αυτών που προκαλούμε στις θάλασσές μας. Αν είχαμε υγιείς θάλασσες με υγιείς πληθυσμούς των ντόπιων ειδών, δε θα είχαμε αυτή τη κατάσταση. Στόχος είναι να δούμε την αιτία, όχι το αποτέλεσμα. Ας δούμε το θέμα πιο σοβαρά και λιγότερο ανθρωποκεντρικά», υπογραμμίζει, κλείνοντας, η διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου “Αρχιπέλαγος”.

neakriti.gr