Κρήτη: Πράσινο φως για τη δημιουργία αποτεφρωτηρίου – Η θέση της Εκκλησίας

«Σήμα» επανεκκίνησης για το πολυσυζητημένο εγχείρημα δημιουργίας Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών στο Ηράκλειο, μια υποδομή που θα εξυπηρετεί υπερτοπικά τις ανάγκες όλης της Κρήτης και της Νοτίου Ελλάδος, έστειλε τη Δευτέρα 20 Ιουνίου, το Δημοτικό Συμβούλιο, εγκρίνοντας κατά πλειοψηφία τον φάκελο και τη διαδικασία εκ νέου ανάθεσης των αναγκαίων μελετών, μετά την αποτυχημένη πρώτη απόπειρα με τον διαγωνισμό του 2019 που τελικά κατέστη άγονος.

Το «πράσινο φως» του Δημοτικού Συμβουλίου, το οποίο ουσιαστικά ανανεώνει πέραν της νέας προσπάθειας για τις μελέτες και τη συνολική πολιτική έγκριση για το εγχείρημα, ήρθε με ευρεία μεν πλειοψηφία αλλά συνοδεία επιφυλάξεων. Οι επιφυλάξεις επικεντρώθηκαν στο ζήτημα του κόστους, της βιωσιμότητας μιας τέτοιας υποδομής όπως είναι το Κέντρο Καύσης Νεκρών, και στο κατά πόσον αποτελεί προτεραιότητα ένα τέτοιο έργο, ενώ σε μία περίπτωση, αυτή του Γρηγόρη Μακαρώνα, εκφράστηκε ρητή αντίθεση για θρησκευτικούς λόγους.

Κατά ψήφισαν στην ψηφοφορία ο Γρηγόρης Μακαρώνας και ο Δημήτρης Γιαουρτάς από την παράταξη «Ηράκλειο 3.7.5» με επικεφαλής τον Γιάννη Κουράκη, ενώ η υπόλοιπη παράταξη ψήφισε λευκό, καταψήφισε επίσης ο επικεφαλής της παράταξης «Σύμπραξη Δημοτών» Πέτρος Ινιωτάκης, ενώ λευκό ψήφισε ο ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος Νίκος Αγγελάκης.

Την ίδια ώρα, δεν έλειψαν από πλευράς αντιπολίτευσης οι φωνές κριτικής και οι αιχμές κατά της δημοτικής Αρχής, για αξιοσημείωτη καθυστέρηση που δεν εξηγείται απόλυτα από την αποτυχημένη έκβαση με τον άγονο διαγωνισμό του 2019. Μια τέτοια χαρακτηριστική τοποθέτηση έκανε, μάλιστα, ο επικεφαλής των «Ενεργών Πολιτών» Ηλίας Λυγερός, τοποθέτηση προφανώς που οδήγησε τον δήμαρχο Ηρακλείου, Βασίλη Λαμπρινό, να προχωρήσει σε παρέμβαση, στην οποία θέλησε να διευκρινίσει-διαβεβαιώσει από μεριάς του ότι η δημοτική Αρχή δεν ευθύνεται για τις καθυστερήσεις στη δρομολόγηση του αποτεφρωτηρίου και πως έχει την πρόθεση να το «τρέξει». Κι αυτό, όπως τόνισε, για κοινωνικούς λόγους, για το ότι δηλαδή έτσι θα ικανοποιείται μερίδα πολιτών που επιλέγουν αυτόν τον τρόπο διάθεσης του σώματός τους μετά θάνατον, ως συνταγματικά έχουν το δικαίωμα.

Διότι, από οικονομικής αμιγώς σκοπιάς, ο δήμαρχος αναγνώρισε ανοιχτά, απαντώντας στους προβληματισμούς μιας μερίδας δημοτικών συμβούλων, ότι δεν είναι ένα έργο που συμφέρει τον Δήμο. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για τα πρώτα μόνο βήματα μιας μακράς πορείας. Σε διαδικαστικό επίπεδο υπάρχει, κατά το κοινώς λεγόμενο, «πολύ ψωμί».

Αυτή τη στιγμή είμαστε στα αρχικά διαδικαστικά στάδια και θα περάσουν χρόνια μέχρι να δούμε (αν θα δούμε) το Κέντρο Αποτέφρωσης να λειτουργεί, δίνοντας τη δυνατότητα της καύσης των νεκρών σε όσους πολίτες το επιθυμούν.

Η θέση της Εκκλησίας της Κρήτης

Την ίδια στιγμή, διαλλακτικότερη φαίνεται να είναι η στάση της Εκκλησίας της Κρήτης σε σχέση με προηγούμενα χρόνια όσον αφορά στο ζήτημα του αποτεφρωτηρίου στον δήμο Ηρακλείου, καθώς υποστηρίζει πως η δημοτική Αρχή Ηρακλείου μπορεί να κάνει ό,τι θέλει στο συγκεκριμένο θάμα, με την ίδια ωστόσο να ευθυγραμμίζεται με την παράδοση της Ορθοδοξίας. Το συγκεκριμένο ζήτημα έχει έντονες θεολογικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προεκτάσεις και αναμένεται να δώσει τροφή στον δημόσιο διάλογο, ενώ τίθενται εύλογα ερωτήματα που η ίδια η δημοτική Αρχή δεν έχει απαντήσει, και πιο συγκεκριμένα εάν μετά την καύση του νεκρού θα τελείται νεκρώσιμη ακολουθία.

Τα προηγούμενα χρόνια είχε παραχθεί έντονη συζήτηση «εντός των τειχών» του Δήμου Ηρακλείου για το ζήτημα της καύσης των νεκρών. Ο δήμαρχος Ηρακλείου, Βασίλης Λαμπρινός, είχε ανοίξει τη συζήτηση περί μελλοντικής ύπαρξης αποτεφρωτηρίου. Όπως είχαν επισημάνει οι αρμόδιοι φορείς του Δήμου Ηρακλείου και τα σχετικά ρεπορτάζ τότε, το όλο θέμα αφορά στο δικαίωμα ανθρώπων που δε θέλουν να ταφούν και αναγκάζονται οι οικείοι τους να μεταφέρουν τα νεκρά σώματά τους σε άλλες χώρες, όπως η Βουλγαρία. Σε άλλες χώρες, το ζήτημα της καύσης των νεκρών δεν είναι εξόχως σημαντικό.

Η Εκκλησία της Κρήτης είχε αντιδράσει έντονα τότε. O τέως Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος είχε παρευρεθεί στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Ηρακλείου, όπου υποστήριξε με έντονο ύφος πως πρέπει να σεβαστούμε τις παραδόσεις της ορθόδοξης πίστης μας, ενώ ο ίδιος σε πολλές συνεντεύξεις είχε υποστηρίξει πως είναι ανήκουστο να γίνεται καύση νεκρών.

Ενδεικτική ήταν η συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο πλατό του «Κρήτη Σήμερα» τον Νοέμβριο του 2018, όπου χαρακτήρισε αδιανόητο το γεγονός της καύσης των νεκρών. «Δεν κρίνω ούτε κατακρίνω τον δήμαρχο, αλλά ούτε και το Δημοτικό Συμβούλιο. Μίλησα στο Δημοτικό Συμβούλιο και είπα ότι είναι αδιανόητο να καίμε τους δικούς μας ανθρώπους. Είναι αδιανόητο. Πρέπει να σεβόμαστε την παράδοσή μας», ανέφερε ο τότε Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος, ενώ συνέχισε: «Πρέπει οι άνθρωποι να τιμούν τους νεκρούς, να τους ευλογούν. Εγώ το είπα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Η Εκκλησία δε θέλει ποτέ τέτοια πράγματα. Δε ζήτησα να μου δώσουν απάντηση. Η Εκκλησία είναι ξεκάθαρη. Να καίμε τη μητέρα μας; Να καίμε τον πατέρα μας; Να καίμε τον αδερφό μας; Για ποιο λόγο; Μέχρι σήμερα τους σεβόμασταν και τώρα τους καίμε; Για ποιο λόγο;».

Η δημοτική Αρχή Ηρακλείου αποφάσισε να ανοίξει εκ νέου το συγκεκριμένο ζήτημα και, όπως έχει αναδείξει μέσα από τα ρεπορτάζ της η «ΝΚ», η δημιουργία αποτεφρωτηρίου εισέρχεται στην τελική ευθεία, αφού ο Δήμος βάζει μπρος τώρα μια νέα απόπειρα δρομολόγησης του έργου ανέγερσης αποτεφρωτηρίου στην έκταση των 45 στρεμμάτων νοτιοανατολικά της Νέας Αλικαρνασσού, που έχει επιλεγεί εδώ και χρόνια για τον σκοπό αυτό.

Πρωτοσύγκελος Μεθόδιος Βερνιδάκης: «Η θέση μας δεν αλλάζει αλλά…»

Σε αυτό το πλαίσιο, ερωτηθείς για το θέμα, ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος κ.κ. Ευγένιος Β’, λόγω αρχιερατικών και θεολογικών υποχρεώσεών του, μας παρέπεμψε στον Πρωτοσύγκελο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, Μεθόδιο Βερνιδάκη. Ο πατήρ Μεθόδιος εμφανίστηκε πιο διαλλακτικός και συνεννοήσιμος ως προς τη δημιουργία του αποτεφρωτηρίου. Όπως διεμήνυσε, «ο Δήμος Ηρακλείου μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί, αφήνοντας να εννοηθεί πως δε θα αντιδράσει έντονα σε αυτό το ζήτημα. Ωστόσο η Εκκλησία της Κρήτης δεν αλλάζει στάση και αυτό συνεπάγεται πως το ποίμνιο και όποιος αισθάνεται χριστιανός θα πρέπει να προτιμάει για τον νεκρό συγγενή του την ταφή και όχι την καύση», υπογράμμισε.

«Η θέση της Εκκλησίας της Κρήτης δεν αλλάζει… Όπως η Πολιτεία νομοθέτησε τον πολιτικό γάμο, κι εμείς δεν καταργήσαμε το μυστήριο του γάμου. Ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν πρέπει κάποιος να ισχυριστεί πως, εφόσον ο Δήμος έχει πάρει τη συγκεκριμένη θέση περί αποτεφρωτηρίου, πρόκειται να αλλάξουμε θέση. Δε γνωρίζω εάν η Εκκλησία της Κρήτης θα αποφασίσει σχετικά με το εάν θα τελείται νεκρώσιμη ακολουθία ή όχι. Αυτό δεν μπορώ να το προβλέψω. Ο Δήμος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Δεν μπορούμε να τον περιορίσουμε. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποδεχόμαστε την πρακτική της καύσης, καθώς είναι αντίθετη με την παράδοση και την πίστη μας», υποστήριξε ο πατήρ Μεθόδιος Βερνιδάκης.

Μεταξύ άλλων, ο πρωτοσύγκελος είπε: «Το αποτεφρωτήριο δεν έχει να κάνει με την Εκκλησία και την πίστη μας. Δεν τιμάμε τον νεκρό μέσω της καύσης. Αλλά οφείλουμε να τον ενταφιάσουμε. Αυτή είναι η αγιασμένη παράδοση χιλιάδων ετών. Αυτό έγινε και με τον Χριστό μας. Τους ανθρώπους δεν τους καίμε. Δεν είναι αναλώσιμοι».

Στις 27 Ιουνίου θα συγκληθεί η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης, αλλά είναι άγνωστο εάν το συγκεκριμένο ζήτημα ενσωματωθεί στην ημερήσια ατζέντα.

Οι τοποθετήσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο

«Η απόφαση της δημοτικής Αρχής να δρομολογηθεί το αποτεφρωτήριο προσφέρει μια λύση σε ανθρώπους που το επιθυμούν, όμως υπάρχει το σοβαρό ζήτημα του κόστους. Και βεβαίως θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την επιλογή της χωροθέτησης της έκτασης, στην οποία σχεδιάζεται το αποτεφρωτήριο, δε λήφθηκαν υπόψη κάποιες αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής», ανέφερε ο Δημήτρης Γιαουρτάς από την παράταξη Κουράκη.

«Επανερχόμαστε σήμερα σε ένα θέμα που συζητάμε εδώ και χρόνια. Θυμίζω ότι στις 16/2/2016 πήραμε ως Δημοτικό Συμβούλιο την πρώτη απόφαση. Και νιώθω ότι, τόσα χρόνια μετά, βρισκόμαστε ακόμα σε ένα στάδιο καταγραφής των αναγκών και των προδιαγραφών για να γίνει η μελέτη. Εξαρχής ήταν γνωστό ότι είναι δύσκολο το θέμα. Δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, όμως, αυτή η καθυστέρηση. Φοβάμαι ότι τα 6 χρόνια θα γίνουν 8 ή 9 χρόνια και το αποτεφρωτήριο δε θα έχει μπει ακόμα στις “ράγες” της υλοποίησης. Προσωπικά, επιρρίπτω ευθύνες στη δημοτική Αρχή που δεν καλύπτονται από το ότι βγήκε άγονος ο διαγωνισμός. Εξάλλου, υπάρχουν και άλλες μορφές διαγωνιστικών διαδικασιών. Υπήρχαν πολλών ειδών παρεμβάσεις. Και σήμερα άλλωστε ακούγονται διάφορα, ότι δεν είναι προτεραιότητα. Θα το ψηφίσουμε, αλλά βλέπουμε πολύ επιφυλακτικά τα περί πραγματικής πρόθεσης της δημοτικής Αρχής να φτιαχτεί το αποτεφρωτήριο», επισήμανε ο επικεφαλής των “Ενεργών Πολιτών” Ηλίας Λυγερός.

«Και στην πρώτη συζήτηση για το θέμα είχαμε θέσει προβληματισμούς και σε τεχνικά ζητήματα, και στο οικονομικό σκέλος. Προφανώς υπάρχει το προσωπικό δικαίωμα διάθεσης του σώματος. Αλλά υπάρχουν κι άλλες παράμετροι. Η Ελλάδα πρέπει να σχεδιάσει ολιστικά πόσες τέτοιες υποδομές χρειάζεται ή αντέχει η χώρα για αποτέφρωση. Πιθανώς να υπάρξει ένα τέτοιο πανελλαδικό σχέδιο και να συνοδευτεί από χρηματοδότηση. Άλλο αυτό, κι άλλο να παίρνουμε εμείς, μεμονωμένα, ως Δήμος Ηρακλείου, μια τέτοια πρωτοβουλία. Άρα τίθεται θέμα προτεραιοτήτων και κόστους», τόνισε ο Νίκος Γιαλιτάκης από την παράταξη Κουράκη.

«Καλόπιστα να δεχτώ ότι είναι δύσκολο θέμα, δύσκολη και η μελέτη. Βλέπω όμως τα οικονομοτεχνικά δεδομένα και συνειδητοποιώ ότι η υποδομή αυτή θα βάζει τον Δήμο μέσα από οικονομικής σκοπιάς. Πόσες υποδομές αντέχει ο Δήμος; Με ένα Πολιτιστικό Κέντρο που τον βάζει κι αυτό μέσα; Διαφωνώ λοιπόν με τον Ηλία τον Λυγερό. Λέω το αντίθετο. Μη βιάζεστε… Καλώς και δεν προχωρά γρήγορα η υπόθεση του αποτεφρωτηρίου γιατί θα το βρούμε μπροστά μας. Εκτός, κύριε δήμαρχε, αν θέλετε να σπαταλάτε χρήματα», σημείωσε ο επικεφαλής της “Σύμπραξης Δημοτών” Πέτρος Ινιωτάκης.

«Πολιτική υποκρισία βλέπω. Τώρα ανακαλύπτουν ξαφνικά κάποιοι τα περί προτεραιοτήτων και χρηματοδότησης από το κεντρικό κράτος. Μπείτε στην ουσία, κύριοι. Θέλετε να γίνει μια τέτοια δομή για την κοινωνία, ναι ή όχι; Απλά, καθαρά. Μη βάζετε το άλογο μπροστά από το κάρο», είπε ο επικεφαλής της “Λαϊκής Συσπείρωσης” Δημήτρης Βρύσαλης.

Η απάντηση Λαμπρινού

«Επειδή τέθηκαν οικονομοτεχνικά ζητήματα, σας το λέω, ως δήμαρχος: Ο Δήμος δε θα έχει οικονομικό όφελος από το Κέντρο Αποτέφρωσης Νεκρών. Είναι όμως δικαίωμα του κάθε πολίτη να διαθέτει όπως θέλει το σώμα του και οφείλουμε να του το παρέχουμε. Σας διαβεβαιώ ότι η όποια καθυστέρηση δεν οφείλεται στη δημοτική Αρχή. Έχουμε καθαρή βούληση. Είναι μια σοβαρή υπόθεση για την πόλη, να το προχωρήσουμε χωρίς καθυστερήσεις, αντιδήμαρχε», υπογράμμισε στην τοποθέτηση-απάντησή του ο δήμαρχος Βασίλης Λαμπρινός.

neakriti.gr