Ακόμα μία παράταση, την τρίτη κατά σειράν, έλαβε ο διαγωνισμός για την κατασκευή και εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου Κρήτης, γνωστού ως «Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης» (ΒΟΑΚ). Πλέον, τα υποψήφια σχήματα θα κληθούν να υποβάλουν το αρχικό τους ενδιαφέρον στις 18 Οκτωβρίου, αντί για τις 8 Οκτωβρίου, όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο, έπειτα από την προηγούμενη παράταση που είχε δοθεί από το υπ. Υποδομών κι ενώ η διαδικασία ξεκίνησε με αρχική ημερομηνία εκδήλωσης ενδιαφέροντος τις 6 Αυγούστου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, βασική αιτία των καθυστερήσεων είναι ο χρόνος που έχουν ζητήσει οι ενδιαφερόμενοι όμιλοι ώστε να προετοιμαστούν κατάλληλα, καθώς ο συγκεκριμένος διαγωνισμός είναι ιδιαίτερα σύνθετος και θα απαιτήσει σειρά ετών έως ότου ολοκληρωθεί. Αιτία είναι το γεγονός ότι έχει επιλεγεί το μοντέλο του ανταγωνιστικού διαλόγου, δηλαδή οι ιδιώτες θα συνδιαμορφώσουν, από κοινού με το υπουργείο, τις τεχνικές προδιαγραφές ενός έργου για το οποίο δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες μελέτες, ούτε καν η ακριβής χάραξή του. Σημειωτέον ότι πέραν των πρόσφατων παρατάσεων, αλλαγές έγιναν και για τα δύο δικαιώματα προαίρεσης που διατηρεί το υπουργείο, ώστε να αναθέσει στον παραχωρησιούχο την εκμετάλλευση πρόσθετων τμημάτων, συνολικού μέγιστου μήκους 36 χιλιομέτρων.
Σε κάθε περίπτωση, το ενδιαφέρον των εγχώριων αλλά και διεθνών κατασκευαστικών ομίλων είναι σημαντικό, λόγω και του ύψους του έργου, που αναμένεται να προσεγγίσει το 1,35 δισ. ευρώ συνολικά. Στην «αφετηρία» για τη διεκδίκηση των σχετικών συμβάσεων αναμένεται να βρεθούν όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι, δηλαδή η «Ελλάκτωρ», η ΤΕΡΝΑ, η J&P Αβαξ και η Intrakat, όπως επίσης και η ΜΕΤΚΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πιθανή μια σύμπραξη μεταξύ των δύο τελευταίων σε ένα κοινό σχήμα. Από τις υπόλοιπες, αυτό που θεωρείται βέβαιο είναι ότι θα υπάρχουν συμμαχίες, είτε μεταξύ τους είτε με ξένους ομίλους, που εκτιμάται ότι θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους, με πιο κινητικούς, επί του παρόντος, τους γνωστούς στην Ελλάδα Hochtief από τη Γερμανία και Vinci από τη Γαλλία.
Με βάση την πρότερη εμπειρία με αντίστοιχους διαγωνισμούς (π.χ. με τους μεγάλους οδικούς άξονες που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα), το χρονικό διάστημα που απαιτείται από την έναρξη της διαδικασίας μέχρι την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων είναι τουλάχιστον πέντε χρόνια κι ακόμα περισσότερα μέχρι την ολοκλήρωση του έργου. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι εργασίες δύσκολα θα ξεκινήσουν πριν από το 2022-2023, εφόσον βέβαια η επόμενη κυβέρνηση διατηρήσει τον υφιστάμενο σχεδιασμό για τον τρόπο υλοποίησης του έργου.
Υπενθυμίζεται ότι έπειτα από πολύμηνες διαβουλεύσεις, ο ΒΟΑΚ έχει «σπάσει» σε τρία τμήματα, εκ των οποίων τα δύο αποτελούν το υφιστάμενο αντικείμενο της δημοπράτησης, που οδεύει από παράταση σε παράταση. Πρόκειται για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, ύψους άνω του 1,1 δισ. ευρώ, το οποίο θα υλοποιηθεί με σύμβαση παραχώρησης, όπως επίσης και το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη, το οποίο θα κατασκευαστεί με ΣΔΙΤ, το ύψος της οποίας προσδιορίζεται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο μάλιστα τμήμα παρουσιάζει πρόσθετο ενδιαφέρον, καθώς θα εφαρμοστούν οι λεγόμενες πληρωμές διαθεσιμότητας βάσει των οποίων το Δημόσιο θα αποδίδει, σε μηνιαία βάση, ένα προκαθορισμένο ποσόν στον εργολάβο, βάσει συγκεκριμένων όρων που θα τεθούν στο πλαίσιο του διαγωνισμού. Το ποσό αυτό θα χορηγείται κατά τη διάρκεια της περιόδου εκμετάλλευσης του έργου από τον ιδιώτη, δηλαδή αφότου κατασκευαστεί ο δρόμος και τεθεί σε λειτουργία. Οσον αφορά, τέλος, το τρίτο τμήμα του οδικού άξονα, τη σύνδεση δηλαδή από τη Νεάπολη μέχρι τον Αγιο Νικόλαο, αυτό αναμένεται να γίνει ως ένα τυπικό δημόσιο έργο, χωρίς επί του παρόντος να έχει προκηρυχθεί κάποιος διαγωνισμός.
