Πρωτοφανείς πρακτικές εις βάρος των προσφύγων που αιτούνται άσυλο στην Ελλάδα εφαρμόζουν οι τράπεζες, δεσμεύοντας τα ποσά που διαθέτουν στους λογαριασμούς τους, με πρόσχημα την ούτως ή άλλως προβληματική διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου από την ελληνική πολιτεία. Ενδεικτική είναι η περίπτωση πρόσφυγα που διαμένει στο Ηράκλειο, φιλοξενούμενος του προγράμματος ΕΣΤΙΑ της Υπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες, ο οποίος είδε τον τραπεζικό του λογαριασμό να δεσμεύεται όταν έληξε το δελτίο ασύλου του. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος, πατέρας δύο παιδιών (σ.σ. τα στοιχεία του στη διάθεση της «Εφ.Συν.») έχει καταφέρει να βρει δουλειά σε εργοστάσιο του Ηρακλείου καθώς, με βάση τη νομοθεσία, έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ΑΦΜ και έχει πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
Η περιπέτειά του με την τράπεζα ξεκίνησε στις αρχές Οκτωβρίου, όταν έληξε το Δελτίο Αιτούντος Διεθνή Προστασία που του είχε χορηγηθεί. Η αίτηση ασύλου του αρχικά επρόκειτο να εξεταστεί τον Σεπτέμβριο, ωστόσο, λόγω της πανδημίας, η διαδικασία πήρε παράταση και ο ίδιος και η οικογένειά του έλαβαν νέα ημερομηνία εξέτασης τον Ιανουάριο του 2021. Το ίδιο ασφαλώς συμβαίνει και με χιλιάδες ακόμα πρόσφυγες στην Ελλάδα, ενώ για τον σκοπό αυτό έχει ήδη εκδοθεί και απόφαση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής (18602/2020 – ΦΕΚ Β΄ 3881/11-09-2020) που παρατείνει μέχρι και τον Ιανουάριο τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και την ισχύ των σχετικών Δελτίων (τα γνωστά τρίπτυχα) που τους έχουν χορηγηθεί.
Ωστόσο, για την τράπεζα στο Ηράκλειο όλα αυτά δεν ισχύουν και, αμέσως μετά τη λήξη του Δελτίου του, δέσμευσε τον λογαριασμό μισθοδοσίας του (σ.σ. εκείνη τη στιγμή είχε μέσα περίπου 600 ευρώ) και αρνείται μέχρι και σήμερα να του παραδώσει τα χρήματά του. Ο πρόσφυγας απευθύνθηκε στους υπευθύνους του προγράμματος ΕΣΤΙΑ, οι οποίοι μετέβησαν οι ίδιοι στην τράπεζα, δείχνοντας τη σχετική απόφαση παράτασης που έχει εκδώσει ο κ. Μηταράκης. Ωστόσο, κάπου εκεί άρχισε να φαίνεται πως δεν πρόκειται για απλή γραφειοκρατική παρανόηση ενός υπαλλήλου, αλλά για συντονισμένη πρακτική των τραπεζών.
Η υπάλληλος επικαλέστηκε σχετική οδηγία «που έχει δοθεί κεντρικά από την τράπεζα», ενώ, όταν της ζητήθηκε να την παρουσιάσει, μίλησε για «εσωτερικό έγγραφο» που δεν δίνεται στο κοινό και αρνήθηκε να δώσει στοιχεία κάποιου υπευθύνου από τη διοίκηση της τράπεζας για να απευθυνθούν σε αυτόν οι υπάλληλοι του προγράμματος ΕΣΤΙΑ. Καμία απάντηση δεν πήραν επίσης στο αν μπορεί να πάρει ο πρόσφυγας τα χρήματα από τη μισθοδοσία του, τα οποία μέχρι και σήμερα παραμένουν δεσμευμένα.
Σε όλη την Ελλάδα
«Επικοινωνήσαμε με τη νομική υπηρεσία της Ύπατης Αρμοστείας και διαπιστώσαμε πως υπάρχουν αντίστοιχες καταγγελίες σε όλη την Ελλάδα, καθώς το πρόβλημα είναι γενικευμένο. Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να εργάζονται οι πρόσφυγες που έχουν τη δυνατότητα στο πλαίσιο της νομιμότητας και τέτοιες πρακτικές στην ουσία πάνε πίσω όλη αυτή την προσπάθεια» λέει στην «Εφ.Συν.» η Δήμητρα Καμπέλη, υπεύθυνη του προγράμματος ΕΣΤΙΑ εκ μέρους της Αναπτυξιακής Ηρακλείου Α.Ε.
Για κατάφωρη παραβίαση δικαιωμάτων μιλά στην «Εφ.Συν.» η δικηγόρος Αριάδνη Σπανάκη, που χειρίζεται την υπόθεση του συγκεκριμένου πρόσφυγα στο Ηράκλειο.
«Η πρακτική της συγκεκριμένης τράπεζας παραβιάζει τα άρθρα του Συντάγματος για το δικαίωμα στην ατομική ιδιοκτησία αλλά και τις αντίστοιχες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για Δικαιώματα του Ανθρώπου», αναφέρει η ίδια, ενώ αφήνει ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο ποινικών ευθυνών της τράπεζας, καθώς στην ουσία πρόκειται για υπεξαίρεση των χρημάτων του δικαιούχου τού λογαριασμού.
Το ερώτημα, πάντως, είναι τι θα γίνουν τα χρήματα των προσφύγων σε τραπεζικούς λογαριασμούς στη χώρα μας, σε περίπτωση που δεν εγκριθεί η αίτηση ασύλου τους. Σε πανελλαδική κλίμακα, το συνολικό ποσό στους δεσμευμένους λογαριασμούς μπορεί να φτάνει σε μεγάλα ύψη και για το θέμα απαιτείται να λάβει ξεκάθαρη θέση το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.