Κρούγκμαν: Τέλος το πάρτι για την Τουρκία

Η κρίση και το ΔΝΤ που βρίσκεται προ των πυλών στην Τουρκία απασχολούν σε άρθρο του στους New York Times τον Πολ Κρούγκμαν.

Όπως τονίζει η Toυρκία είναι αντιμέτωπη με μια κρίση παρόμοια με αυτήν που έπληξε την Ινδονησία και άλλες χώρες της Ασίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Όπως υποστηρίζει ο νομπελίστας οικονομολόγος, το σενάριο των συγκεκριμένων κρίσεων είναι το εξής:

«Ξεκινάς με μια χώρα, που για οποιοδήποτε λόγο, έγινε η αγαπημένη των ξένων δανειστών και βίωσε μια μεγάλη εισροή ξένων κεφαλαίων για αρκετά χρόνια. Το κρίσιμο είναι πως το χρέος που προκύπτει με τον τρόπο αυτό αποτιμάται σε ξένο νόμισμα, όχι σε εγχώριο.

Σε κάποιο σημείο ωστόσο το πάρτι τελειώνει. Δεν έχει τόση σημασία τι προκαλεί την απότομη διακοπή στον ξένο δανεισμό: μπορεί να είναι γεγονότα στο εσωτερικό, όπως το να τοποθετείς το γαμπρό σου ως υπεύθυνο για την οικονομική πολιτική, μπορεί να είναι μια αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, μπορεί να είναι μια κρίση σε μια άλλη χώρα που οι δανειστές θεωρούν πως είναι παρόμοια με τη δική σου» γράφει χαρακτηριστικά ο Κρούγκμαν.

Όπως σημειώνει: «Όποιο και αν είναι το σοκ, το κρίσιμο είναι ότι το ξένο χρέος έχει καταστήσει την οικονομία σου ευάλωτη σε ένα σπιράλ θανάτου. Η απώλεια εμπιστοσύνης προκαλεί πτώση στο νόμισμα σου. Αυτό κάνει πιο δύσκολο να αποπληρώσεις τα χρέη σε ξένο νόμισμα. Αυτό πλήττει την πραγματική οικονομία και μειώνει ακόμα περισσότερο την εμπιστοσύνη, οδηγώντας σε περαιτέρω πτώση το νόμισμα σου και ούτω καθεξής.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το ξένο χρέος εκτινάσσεται ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η Ινδονησία μπήκε στην οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1990 με ξένο χρέος λιγότερο από 60% του ΑΕΠ, περίπου όσο και της Τουρκίας φέτος. Ως το 1998 η βουτιά της ρουπίας είχε στείλει το χρέος αυτό σχεδόν στο 170% του ΑΕΠ».

O Κρούγκμαν προειδοποιεί πως αν δεν υπάρξει αποτελεσματική αντίδραση από την τουρκική κυβέρνηση, τότε το νόμισμα θα βουτήξει και το χρέος θα εκτοξευτεί μέχρι να «χρεοκοπήσουν όλοι όσοι είναι να χρεοκοπήσουν».

Επισημαίνει ότι πρέπει να διακοπεί η εκρηκτική άνοδος του λόγου του χρέους με κάποια προσωρινά capital controls και την αποκήρυξη ενός μέρους του χρέους σε ξένο νόμισμα. Εν τω μεταξύ, πρέπει να υπάρξουν μέτρα για ένα δημοσιονομικά βιώσιμο καθεστώς μόλις λήξει η κρίση.

Υπογραμμίζει ότι κάτι παρόμοιο έκανε η Μαλαισία το 1998 και η Νότια Κορέα την ίδια εποχή.