«Μάχη στη Γη του Μινώταυρου»: Η ιστορία πίσω από τους πίνακες του καταξιωμένου Αυστραλού ζωγράφου Michael Winters για τη Μάχη της Κρήτης
Η άφιξη στην Κρήτη
Η “Μάχη στη Γη του Μινώταυρου” είναι μια σειρά έργων του ζωγράφου Michael Winters poy δημιούργησε κατά την 18μηνη διαμονή του στην Κρήτη.
To 1983, η πρεσβεία της Αυστραλίας στην Ελλάδα κάλεσε τον ζωγράφο να εκθέσει τη δουλειά του στο Ρέθυμνο στα πλαίσια των εορτασμών για τη Μάχη της Κρήτης. Όσο βρισκόταν στην Κρήτη για την έκθεσή του, ο Michael Winters, αποφάσισε να επιστρέψει στην Κρήτη για μια μεγαλύτερη περίοδο για να εξερευνήσει καλλιτεχνικά τη Μάχη της Κρήτης. Έτσι, τον Μάρτιο του 1990, έμεινε στην Κρήτη για 18 μήνες στην περιοχή της Αργυρούπολης. Όσο βρισκόταν εκεί ο ζωγράφος δημιούργησε μια σειρά έργων που εξερευνούσαν τη Μάχη της Κρήτης, από τη μια ως στρατιωτικό γεγονός και από την άλλη ως γεγονός συνδεδεμένο με την αρχαία μυθολογία της Κρήτης. Ο τίτλος της δουλειάς του ήταν “Μάχη στη Γη του Μινώταυρου”. Αυτή η σειρά έργων παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση της Αυστραλίας στην 50η επέτειο της Μάχης της Κρήτης τον Μάη του 1991.
Λέει ο ζωγράφος στην επεξήγηση ενός πίνακά του:
Η Κρήτη ήταν η γη του μυθικού Μινώταυρου. Ο Μινώταυρος ζούσε σε έναν λαβύρινθο και ο βασιλιάς Μίνωας θυσίαζε άνδρες και γυναίκες στο κτήνος κλειδώνοντάς τους μέσα στο Λαβύρινθο για να περιπλανιούνται άσκοπο μέχρι να σκοτωθούν. Χρόνια μετά ένας πολεμιστής, ο Θησέας, έφτασε στην Κρήτη, για να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Η Αριάδνη, η κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, ερωτεύτηκε τον Θησέα και ζήτησε από τον Δαίδαλο να τον βοηθήσει. Ο Δαίδαλος της έδωσε ένα κομμάτι νήμα που ο Θησέας θα μπορούσε να δέσει στην πόρτα του Λαβύρινθου καθώς εισερχόταν, ώστε μετά που θα σκότωνε τον Μινώταυρο να μπορούσε να βρει την έξοδο. Ο Θησέας πέτυχε και σκότωσε τον Μινώταυρο και δραπέτευσε από την Κρήτη με την Αριάδνη. Αιώνες μετά νέοι πολεμιστές έφταναν για να πολεμήσουν στη γη του Μινώταυρο και πρόσθεσαν άλλο ένα στρώμα στην ιστορία της Κρήτης.
Τα έργα του κ. Winters κινούνται στην σφαίρα της ιστορικής αλήθειας και της μυθολογικής παράδοσης της Κρήτης, ενώ παράλληλα αποτελούν προσωπική δήλωση του Αυστραλού καλλιτέχνη όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο βίωσε την πολιτιστική ταυτότητα και κληρονομιά των Κρητικών.
Ο Winters αποτυπώνει σε πίνακες, λινοτυπικές παραστάσεις και τοιχογραφίες.
Ο Michael Winters θεωρείται από τους πλέον αξιόλογους ζωγράφους της Αυστραλίας και βραβεύτηκε τρεις φορές με το αναγνωρισμένου κύρους βραβείο Archibald. Έχει συνδέσει άρρηκτα για χρόνια τώρα το όνομά του, αλλά και την καλλιτεχνική του έκφραση με την Ελλάδα και λέει πως η ελληνική ιστορία, μυθολογία, ο ελληνικός τρόπος ζωής και το τοπίο ήταν και παραμένουν πάντα πηγή έμπνευσής του.
Δείτε τους πίνακες και διαβάστε την επεξήγησή τους:
Εξουθενωμένοι στρατιώτες σαλπάρουν για την Κρήτη
2. Η άφιξη των στρατευμάτων και ένας ρωμαίος εκατόνταρχος κόβει την κουρτίνα του χρόνου - Μια κουρτίνα που συμβολίζει τη χρόνο διαπερνά το μέσο αυτού του έργου. Στη μία πλευρά είναι οι ρωμαίοι εκατόνταρχοι, που ήταν επικεφαλείς του Ρωμαϊκού Στρατού, και αποτελούσαν τη βάση της ρωμαϊκής ισχύς. Από την άλλη πλευρά είναι οι στρατιώτες από την Αυστραλία που μόλις έφθασαν στην Κρήτη. Η χρήση της κουρτίνας του χρόνου υπονοεί ότι αυτοί οι στρατιώτες θα επαναλάβουν την ιστορία καθώς θα πολεμάνε στο κρητικό τοπίο που έχει δει τόσες πολλές μάχες στο πέρασμα των αιώνων. more
Ο επίσκοπος ευλογεί τα στρατεύματα
Το ξεμπαρκάρισμα των στρατευμάτων
Η άφιξη στην Κρήτη
Οι στρατιώτες μπαίνουν στον λαβύρινθο, που είναι η Κρήτη. Η γυναίκα του βασιλιά Μίνωα, Πασιφάη, γέννησε ένα τέρας που είναι μισός άνθρωπος και μισός κτήνος, και έμεινε γνωστός ως Μινώταυρος. Ο Μίνωας ζήτησε από τον Δαίδαλο, έναν πολύ ικανό εφευρέτη, να κτίσει ένα λαβύρινθο στην Κνωσσό για να κρύψει τον Μινώταυρο. Ο λαβύρινθος είχε ατελείωτα περάσματα έτσι ώστε κανείς δεν ήξερε που αρχίζει και πού τελειώνει. Στο έργο του Winters η άφιξη των Αυστραλών στρατιωτών στην Κρήτη παρομοιάζεται με την είσοδό τους στον Λαβύρινθο. Η Κρήτη ήταν ένα νησί με εξαιρετικά δύσκολη γη που εξαιτίας της άφιξης των γερμανικών στρατευμάτων η είσοδος σε αυτό ήταν πολύ επικίνδυνο και θα αποδεικνυόταν αργότερα ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατη η διαφυγή.more
Ο Φράιμπεργκ απευθύνεται στα στρατεύματα: Ο Στρατηγός Μπέρναρντ Φράιμπεργ, ένας ήρωας του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, έφθασε στην Κρήτη με άλλους στρατιώτες από τη Νέα Ζηλανδία για να ανακαλύψει ότι έχει οριστεί διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων στο νησί. Αν και ο Στρατηγός ήταν εξουθενωμένος ήταν αποφασισμένος να εμπνεύσει και να ενθαρρύνει τα συμμαχικά στρατεύματα. Σε αυτό το έργο ο καλλιτέχνης δείχνει τον Φράιμπεργκ καθώς απευθύνεται στους Αυστραλούς στρατιώτες που υπερασπίζονταν το Ρέθυμνο. more
Η τοποθέτηση των όπλων, τα στρατεύματα και η Παναγία
Ένας Αυστραλός στρατιώτης στο δρόμο της ζωής, στο Ρέθυμνο, τον Απρίλη του 1941, με χιόνια στον Ψηλορείτη
Η προσφορά ψωμιού από τους κατοίκους ενός χωριού σε έναν Αυστραλό στρατιώτη - Ο Δεκανέας Φρανκ Ατκινς είχε πολεμήσει, όπως και άλλοι στρατιώτες, στη Βόρεια Αφρική και στην Κρήτη και τώρα βρισκότανε στην Κρήτη για να αντιμετωπίσει μια νέα επίθεση των Γερμανών με λίγα όπλα και εφόδια. Καθώς ο Άτκινς διέσχιζε το Ρέθυμνο όπου η μονάδα του έπρεπε να προασπίσει το αεροδρόμιο, είδε ένα χωριό στην απόσταση και αποφάσισε να ζητήσει φαγητό. Στην άφιξή του, οι άνθρωποι του χωριού κάλεσαν τον παπά που μίλησε στα αγγλικά. Ο δεκανέας τους ειπε για την πείνα των στρατιωτών του. Αν και οι άνθρωποι του χωριού είχαν λίγα τρόφιμα, έβγαλαν ότι είχαν και τους έδωσαν. Μάλιστα τους έδωσαν και ζεστά ψωμία τα οποία επειδή έκαιγαν τα έδωσαν σε κομμάτια ξύλο και του τα παρέδωσαν. more
Στρατιώτης που κοιμάται και εκκλησία
Γερμανοί αλεξιπτωτιστές καθ' οδόν προς την Κρήτη
Ένα ζευγάρι από την Κρήτη παρακολουθεί την εισβολή - Ένα γέρικο ζευγάρι κρητικών παρακολουθεί από το σπίτι τους καθώς οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές πέφτουν στη γη τους. Οι κάτοικοι της Κρήτης μαζί με τους συμμάχους έμειναν έκπληκτοι από την εικόνα χιλιάδων ανθρώπων που έπεφταν από τον ουρανό. Πολύ δεν είχαν ξαναδεί αλεξιπτωτιστή και μερικοί από τους στρατιώτες έμειναν τόσο έκπληκτοι ώστε άφησαν κάτω τα όπλα τους για να βγάλουν φωτογραφίες. Είπε ο στρατιώτης Νόρμαν Τζονστόουν: "Ήμουν τόσο μαγεμένος από τη φουτουριστική φύση και τη μαγεία της σκηνής μπροστά μου. Σύντομα είδα ότι ερχόντουσαν από παντού μέχρι πέντε μίλια από την ακτογραμμή και όσο έβλεπε το μάτι"more
Ένας αλεξιπτωτιστής βουτά στο κενό
Οι γυναίκες της Κρήτης πιάνουν τα όπλα καθώς η Μάχη ξεκινά
Ανάμεσα στην ελιές, καθώς η μάχη ξεκινά, υπό το άγρυπνο βλέμμα του Μινώταυρου - Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν και αυτοί ενάντια στους Γερμανούς στη Μάχη της Κρήτηςmore
Εξουθενωμένος Αυστραλός στρατιώτες και Γερμανός αλεξιπτωτιστής σχίζουν την κουρτίνα του χρόνου. Η κουρτίνα του χρόνου συμβολίζεται με ένα αλεξίπτωση, και σχίζεται από έναν Αυστραλό στρατιώτης για να φανερωθούν οι εικονικές, μυθικές και θρυλικές μορφές της ιστορίας της Κρήτηςmore
Ανάμεσα στα σκοτεινά σύννεφα και τους μύθους του παρελθόντος, άλλη μια μάχη
Οι γυναίκες της Κρήτης, μάρτυρες της Μάχης - Κλασσικές γυναίκες της Μινωικής περιόδου και μοντέρνες γυναίκες της Κρήτης κοιτάζουν πάνω από το ιστορικής σημασίας λιμάνι της Σούδας κατά τη διάρκεια της μάχης. Τα σύννεφα μαύρου καπνού ανεβαίνουν στον γαλάζιο κρητικό ουρανό από τον βομβαρδισμό των συμμαχικών πλοίων, παραπέμπει στη θρυλική καταστροφή της Κρήτης και του Μινωικού πολιτισμού από τη δραστηριότητα του ηφαιστείου της Θήραςmore
Αλεξιπτωτιστής πιάνεται μέσα στους πορτοκαλεώνες
Σύγκρουση στη γη του Μινώταυρου - Η Κρήτη ήταν η γη του μυθικού Μινώταυρου. Ο Μινώταυρος ζούσε σε έναν λαβύρινθο και ο βασιλιάς Μίνωας θυσίαζε άνδρες και γυναίκες στο κτήνος κλειδώνοντάς τους μέσα στο Λαβύρινθο για να περιπλανιούνται άσκοπο μέχρι να σκοτωθούν. Χρόνια μετά ένας πολεμιστής, ο Θησέας, έφτασε στην Κρήτη, για να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Η Αριάδνη, η κόρη του Μίνωα και της Πασιφάης, ερωτεύτηκε τον Θησέα και ζήτησε από τον Δαίδαλο να τον βοηθήσει. Ο Δαίδαλος της έδωσε ένα κομμάτι νήμα που ο Θησέας θα μπορούσε να δέσει στην πόρτα του Λαβύρινθου καθώς εισερχόταν, ώστε μετά που θα σκότωνε τον Μινώταυρο να μπορούσε να βρει την έξοδο. Ο Θησέας πέτυχε και σκότωσε τον Μινώταυρο και δραπέτευσε από την Κρήτη με την Αριάδνη. Αιώνες μετά νέοι πολεμιστές έφταναν για να πολεμήσουν στη γη του Μινώταυρο και πρόσθεσαν άλλο ένα στρώμα στην ιστορία της Κρήτης more
Η μαυροφορεμμένη φιγούρα από τον βορρά σε μάχη με το αντίποδιο
Τραυματισμένος, ανάμεσα στις ελιές - Η εκκλησία του Άι Γεώργιου χρησιμοποιούταν από τους Γερμανούς ως ασφαλής χώρος από τον οποίο έκαναν επιθέσεις στους συμμάχους. Στις 27 Μαϊου, σε μια προσπάθεια να καταλάβουν την εκκλησία και να καταστρέψουν ένα οπλοπολυβόλο, πέθαναν πολλοί Αυστραλοίmore
H μαύρη φιγούρα με τα φτερά
Η κραυγή απελπισίας μιας κρητικιάς μπροστά στην εικόνα καταστροφής
Αυστραλοί στη Χώρα Σφακίων
Η ταφή ενός συντρόφου, κάτω από τα κρητικά αμπέλια
Νυκτερινή πορεία συλληφθέντων και ένας κύκλος θανάτου - Σε αυτό το έργο του ο καλλιτέχνης απεικονίζει τα γεγονότα όπως περιγράφηκαν από το διοικητή Γουίλιαμ Τράβερς. Η σχέση του με τους στρατιώτες του και ο σεβασμός που είχε για τους άνδρες του μετέτρεψε την παράδοσή του στους Γερμανούς μια πολύ δύσκολη εμπειρία. Μετά την σύλληψή τους, αυτός και άλλοι Αυστραλοί στρατιώτες αναγκάστηκαν σε πορεία μέσα στη νύχτα για να οδηγηθούν μετά εκτός νησιού. Καθ' οδόν είδαν ένα κύκλο με νεκρούς Βρετανούς στρατιώτες, κοντά σε μια γέφυρα, υπό το φως του φεγγαριού.more
Δύο νεκροί και το ταξίδι του στον ποταμό Στυξ υπό το βλέμμα ενός αρχαίου Κούρου - Στην ελληνική μυθολογία ο ποταμός Στυξ ήταν ένα σταυροδρόμι όπου ο κόσμος των ζωντανών συνδεόταν με τον κόσμο των νεκρών, τον γνωστό ως Άδη. Πίστευαν ότι οι ψυχές των νεκρών, θεών, θνητών, ηρώων και εγκληματιών, όλες μεταφέρονταν δια του ποταμού από τον βαρκάρη Χάροντα. Εδώ, δύο Αυστραλοί στρατιώτες στον ποταμό Στυξ σε μια ξύλινη βάρκα. Από πίσω τους ένας Κούρος ή ένα άγαλμα νεότητας. Αυτά τα στυλιζαρισμένα αγάλματα που απεικόνιζα γυμνούς νέους άντρες θεωρούνται σήμερα ένα από τα πιο ξεχωριστά προϊόντα της αρχαιότητας, της περιόδου μεταξύ 650 έως 500 π.Χ. more
Τραυματισμένοι στην εκκλησία, Ίμβρος - Μια εκκλησία στην Ίμβρο χρησιμοποιούνταν από τις συμμαχικές δυνάμεις σα καταφύγιο για τους τραυματισμένους αλλά και για τους νεκρούς κατά την οπισθοχώρησηmore
Νύχτα και οι στρατιώτες οπισθοχωρούν στο πέρασμα της Ίμβρου
Ένα ημερολόγιο ενός Αυστραλού στρατιώτη, στην παραλία της Χώρας Σφακίων
Μια διαφυγή από την Κρήτη με πανιά από κουβερτες - Μετά την οργανωμένη επιβίβαση, πάνω από 600 στρατιώτες έμειναν πίσω στο νησί. Αρκετοί από αυτούς κατόρθωσαν να φτάσουν στην Αίγυπτο, μέσα σε ψαράδικα αλλά και υποβρύχια. Ένας Αυστραλός στρατιώτης που ξέμεινε πίσω βρήκε ένα παλιό, σχεδόν σε αχρηστεία πλοίο στην ακτή. Δίχως μηχανές ή κουπιά, αποφάσισε να κάνει το ταξίδι με πανιά που έφτιαξε από κουβέρτες. Κατά το μακρύ ταξίδι του έπρεπε να δέσει τα μάτια του καθώς καιγόταν από τον ήλιο και τη θάλασσα. Εξουθενωμένος και διψασμένος τελικώς έφτασε στα βόρεια παράλια της Αφρικής όπου βρήκε τις συμμαχικές δυνάμεις. more
Η διαφυγή ενός Αυστραλού στρατιώτη - Ο στρατιώτης Σταν Κάρολ, βρήκε ένα παλιό ψαράδικο και αποφάσισε να ετοιμάσει τη διαφυγή του. Χρησιμοποίηση ένα κομμάτι ξύλου για κατάρτι, και ξεκίνησε στις 11 Ιουνίου πηγαίνοντας αρχικά παραλιακά με την ελπίδα ότι θα βρει και άλλους στρατιώτες. Όμως, δέχτηκε την επίθεση Γερμανών, κάθε φορά που δοκίμαζε να πλησιάσει. Άλλαξε λοιπόν αυτό που είχε στο μυαλό του και ξεκίνησε μόνος του προς Αίγυπτο με εφόδια 6 κονσέρβες με σοκολάτα, και δύο γαλόνια νερό. Την έβδομη ημέρα η θάλασσα ήταν τρικυμιώδης. Η βάρκα άρχισε να μπάζει νερά και τελικώς έγινε δύο κομμάτιά. Αλλά σε αυτό το σημείο πλέον πλησιάζει στη γη και παίρνοντας το άδειο κουτί νερού άρχισε να κολυμπά. Του πήρε 7 ώρες για να φτάσει στην ακτή όπου συλλέχθηκε από βρετανούς στρατιώτες.more
Αγώνας της Κρήτης
Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία.
Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.