Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι…

Γράφει ο Δρ. Γιάννης Θ. Πολυράκης
γεωπόνος, συγγραφέας,
μέλος της Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων

Προχωρημένο το απόγευμα στο κεφαλοχώρι. Ο Γιωργής, με αβέβαια βήματα, έφτασε στο καφενείο της κυρά-Αγγελικής. Μπήκε μέσα και σωριάστηκε σε μια καρέκλα. Μεθυσμένος τούτος πριν καν αρχίσει την “επίσημη” παραγγελία της ρακής, επειδή, με το πρώτο λάλημα του πετεινού του, άδειαζε το πρώτο ποτηράκι συντροφιά με τον Αυγερινό, καθώς συνήθιζε να κοιμάται στην ταράτσα του σπιτιού του (μιας κ’ ήταν κατακαλόκαιρο). Δίπλα στην κουκέτα του, μια μεγάλη μποτίλια με ρακή γέμιζε και άδειαζε καθημερινά. Τούτο το απόγευμα, του είχε τελειώσει το τοπικό οινοπνευματώδες και ροβόλησε μέχρι το καφενείο (“οινοπνευματοποτείο” καθώς συνήθιζε να το λέει)…
…Ο Γιωργής: Μορφωμένος τούτος με διπλώματα και περγαμηνές, δεν τα πήγε όμως καλά σαν τέλειωσε τις σπουδές του σαν καθηγητής της φιλοσοφίας. Ο λόγος; Δεν τα πήγαινε καλά με το περιβάλλον που κλήθηκε να διδάξει, αλλά κυρίως επειδή –καθώς έλεγαν οι κακές γλώσσες- είχε “πάθει” το μυαλό του από τα πολλά γράμματα. Ο Γιωργής πάντως, ήταν τακτικός θαμώνας στο καφενείο της κυρά-Αγγελικής, και ήταν σπάνιο να τον βρεις ξεμέθυστο. Σπάνια μιλούσε, αλλά όταν άνοιγε το στόμα του προκαλούσε θυμηδία και γέλωτες στους άλλους, είτε επειδή έλεγε –κατ’αυτούς- ασυναρτησίες, είτε επειδή μιλούσε με γνωμικά στην αρχαιοελληνική ή στη λατινική διάλεκτο, που δεν γίνονταν κατανοητά από τους χωρικούς συντοπίτες του. Ο παπά-Διαμαντής, συνήθιζε να τον αποπαίρνει σε κάθε ατάκα του, λέγοντάς του: “Πάλι τον καύκον έπιες, πάλι τον νουν απώλεσας”. Ο Γιωργής, -καλόκαρδος κατά βάθος- δεν έπαιρνε στα σοβαρά τον παπά, ούτε και τα πειράγματα των συγχωριανών του. Δεν παρεξηγούσε κανένα. Κάποιοι άλλοι – ίσως περισσότερο πνευματικά ώριμοι- εύρισκαν αρκετό ενδιαφέρον σε κάποιες ατάκες του και κυρίως στα αποφθέγματα που “πέταγε” σε στιγμές ευφορίας. Απλά, επειδή η πλειοψηφία ήταν αντίθετη σε τούτα, σιωπούσαν. Κάποιες φορές πάλι, ο Γιωργής, μην αντέχοντας τα πειράγματα, έλεγε: “Κάποιοι γελούν μαζί μου, επειδή είμαι διαφορετικός. Εγώ όμως γελάω μαζί τους, γιατί όλοι τους δείχνουν ίδιοι”. Κοντολογίς, ήταν ο “τρελός” του χωριού, με τον παπά-Διαμαντή να λέει συχνά: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι…»
…Εκείνο το απόγευμα, η συζήτηση είχε φουντώσει στο καφενείο της κυρά-Αγγελικής, με θέμα, τι άλλο; Την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Χώρα τον τελευταίο καιρό, το Μνημόνιο, τα CDS, το PSI. Κάποιοι συνταξιούχοι μετρούσαν και ξαναμετρούσαν τη σύνταξη που τους είχε φέρει το πρωί ο ταχυδρόμος και λογάριαζαν τις …απώλειές τους. Το ίδιο έκανε και ο δάσκαλος του χωριού, με τον πενιχρό –πλέον- μισθό του. Οι θαμώνες είχαν χωριστεί σε δυο στρατόπεδα και φωνασκούσαν, προσπαθώντας ο καθένας, να επιβάλλει τη γνώμη του, στους άλλους. Μόνο ο Γιωργής παρέμενε απαθής. Με βλέμμα απλανές, έμοιαζε να μην παρακολουθεί τη συζήτηση, άσχετα αν δεν του ξέφευγε κουβέντα. Απλά, σιωπούσε.
Κάποια στιγμή το πειραχτήρι (που συνήθως δεν λείπει από καμιά συντροφιά), στράφηκε στον Γιωργή, με ειρωνική διάθεση:
«Τι λες εσύ Γιωργή, για όλα τούτα που ακούς;»
«Δεν καταλαβαίνω αυτά που λέτε, όπως τα λέτε…» απάντησε ο Γιωργής.
«Γιατί δεν καταλαβαίνεις;» επέμεινε το πειραχτήρι.
«Κάποιες φορές η λογική, είναι θέμα στατιστικής!…» απάντησε ράθυμα εκείνος.
«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι!…» ψέλλισε ο παπά-Διαμαντής, αλλά το σχόλιο, δεν ξέφυγε από τη οξεία ακοή του “τρελού”, που στράφηκε αναψοκοκκινισμένος στον ιερωμένο:
«Κανείς δεν θα σου περάσει αλυσίδες, αν πρώτα εσύ δεν τον αφήσεις να σου πάρει τα μέτρα!…Αυτό έχω να πω, σε όλα τούτα που ακούω!…» απάντησε ο Γιωργής άμεσα, χωρίς να κομπιάσει.
Ο παπά-Διαμαντής, κόμπιασε…Ξεροκατάπιε…Ο δάσκαλος, γέλασε.
Το πειραχτήρι, επέμεινε:
«Τι γνώμη έχεις για την πολιτική, Γιωργή;»
«Πολιτική, είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις σήμερα τι θα γίνει αύριο και να εξηγείς αύριο γιατί δεν έγινε!…» αποκρίθηκε αβίαστα και πάλι, ο Γιωργής.
«Δηλαδή, κατηγορείς τους πολιτικούς;» πήρε το λόγο και πάλι ο παπάς.
«Παπά, μισώ κάθε αγυρτεία σαν την αμαρτία, αλλά περισσότερο την πολιτική αγυρτεία, που οδηγεί στην αθλιότητα και στην καταστροφή πολλές χιλιάδες και εκατομμύρια λαού!…» αποκρίθηκε αναψοκοκκινισμένος ο Γιωργής.
«Τέκνο μου, ο κόσμος έχει κυριευτεί από τον καπιταλισμό… Εμείς, και κάποιοι άλλοι, έχουμε σοσιαλισμό… Ε!…Δεν είσαι ευχαριστημένος;…» προσπάθησε να τον ηρεμήσει ο ιερωμένος, αλλά ο Γιωργής, είχε πάρει…φόρα:
«Ο καπιταλισμός έχει ένα μόνιμο ελάττωμα: την άνιση κατανομή του πλούτου. Ο σοσιαλισμός αντίθετα, έχει ένα σταθερό προτέρημα: την ίση κατανομή της φτώχειας, όπως έχει δηλώσει κάποιος σοφότερος από εμένα…Εμείς όμως, δεν ξέρω τι πολίτευμα έχουμε….εξήγησέ μου, του λόγου σου!…»
Ο παπά-Διαμαντής, στριμώχτηκε από τον …”τρελό”.
Σηκώθηκε από τη θέση του, μουρμουρίζοντας:
«`Υπαγε οπίσω μου, σατανά!…»
Ο Γιωργής, που έπιασε το σχόλιο του ιερωμένου, του “πέταξε”:
“Sine diabolo nullus dominus!…”
Ο παπάς, σταμάτησε, σαν να τον χτύπησε κεραυνός:
«Τι είναι τούτο που μου είπε ο “τρελός”; » απευθύνθηκε στο δάσκαλο.
«Λατινικό ρητό είναι πάτερ, που σημαίνει: “Χωρίς τον διάβολο, δεν υπάρχει Θεός”…»
Ο παπά-Διαμαντής έδωσε τόπο στην οργή και άλλαξε θέση.
Ο Γιωργής όμως, είχε πάρει φόρα. Σηκώθηκε με φούρια από την καρέκλα του, βημάτισε νευρικά και μ’ένα σάλτο ανέβηκε πάνω στον πάγκο του καφενείου. Η κυρά-Αγγελική, παραμέρισε, πήγε στη γωνιά, τρομαγμένη.
Οι θαμώνες, ξαφνιασμένοι, σταμάτησαν την έντονη κουβέντα τους και στράφηκαν κατά τον “τρελό”.
«Ήρθε η ώρα να σπάσουμε πλάκα…» σχολίασε μειδιώντας το πειραχτήρι, καθώς ο Γιωργής άρχιζε τον “δικανικό” του:
«Μια από τις τιμωρίες σας –μωρέ- που δεν καταδέχεστε να ασχοληθείτε με την πολιτική, είναι ότι καταλήγετε να σας κυβερνούν οι κατώτεροί σας!…κι αυτό, δεν είναι δικό μου…κάποιος σοφότερος από εμένα το είπε, αλλά, δίκιο έχει…». Σιώπησε, περίμενε αντίδραση, αλλά το ακροατήριο παρέμενε απαθές, κι εξακολούθησε:
«…Όταν το Εθνικό Κοινοβούλιο έχει μετατραπεί από τις πράξεις κάποιων σε “Οίκο Ενοχής” και όταν οι περισσότεροι εκπρόσωποί μας εκεί είναι δίγλωσσοι και διπρόσωποι αλλά, κυρίως, όταν ο ιδρώτας του λαού ποτίζει το γκαζόν της πλουτοκρατίας και των κερδοσκόπων, εμείς, τι λέμε;
– O tempora o mores ?
– To be or no to be?  ή
– Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε στους δρόμους;…»
Ο παπά-Διαμαντής, τινάχτηκε όρθιος αναψοκοκκινισμένος χειρονομώντας, και φωνάζοντάς του οργισμένος, τον έκοψε:
«Θεόργιστε τρελέ, υποκινείς το λαό σε στάση;…»
Η απάντηση του “τρελού”, ήταν άμεση:
«Η δυστυχία δημιουργεί στάσεις και επαναστάσεις, παπά…Όχι εγώ!…»
Ο παπάς, αναψοκοκκινισμένος πάντα, προχώρησε βιαστικά και βγήκε από το καφενείο, ενώ ο Γιωργής συνέχιζε ατάραχος τον “δικανικό” του…
Ο ιερωμένος, όταν έστριψε στη γωνιά του δρόμου και σιγουρεύτηκε ότι δεν τον έβλεπε κανείς, κοντοστάθηκε, σταμάτησε, σταυροκοπήθηκε και ψέλλισε:
«Ήμαρτον, Κύριε!…Εμείς όλοι, θαρρώ είμαστε οι “μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι”…Εκείνος ο “τρελός” θαρρώ πως τα έχει τετρακόσια…Μακάρι να είχαμε στο χωριό μας, άλλους δυο τέτοιους …“τρελούς”!…»