“Οι δασικοί χάρτες χρησιμοποιούνται ως εργαλείο λεηλάτησης του περιβάλλοντος και παραχώρησής του στους μεγαλοεπενδυτές” τονίστηκε στη διαδικτυακή εκδήλωση της “Ανυπόταχτης Κρήτης” το βράδυ της Δευτέρας με ομιλητές τον δασολογο Νίκο Τζαβέλλα και τον πολιτικό μηχανικό και περιφερειακό σύμβουλο Γιώργο Πιαγκαλάκη. “Δασικοί χάρτες: Προστασία του περιβάλλοντος ή αρπαγή της γης;” ήταν το θέμα της εκδήλωσης που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον όλων όσων την παρακολούθησαν για δύο ώρες, ενώ έγιναν 15 ερωτήσεις και πολλές τοποθετήσεις.
Ν. Τζαβέλλας: “Από τη στιγμή που μια έκταση κριθεί δασική , τότε δηλώνεται στο κτηματολόγιο από το ελληνικό δημόσιο ως δική του”
Αρχικά, ο δασολόγος Νίκος Τζαβέλλας έκανε μια ιστορική αναδρομή στην εκπόνηση δασικών χαρτών και δασολογίου στην Ελλάδα. Αναφέρθηκε στους δασικούς νόμους των τελευταίων ετών αλλά και σε όλα όσα προβλέπει το σύνταγμα για τις δασικές εκτάσεις. Στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι μετά το 2010 υπήρξε μεγάλη πίεση -και στα 3 μνημόνια- ώστε να προχωρήσουν οι δασικοί χάρτες με βασικό στόχο την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας.
“Και στα τρία μνημόνια η εντολή των θεσμών ήταν σαφής. Επιτάχυνση των διαδικασιών του κτηματολογίου και των δασικών χαρτών για την καταγραφή της δημόσιας περιουσίας προκειμένου να αξιοποιηθούν, για μένα να ξεπουληθούν. Ειδικότερα στο πρώτο μνημόνιο γίνεται λόγος για “αποκρατικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων” στην οποία η τότε κυβέρνηση μεταξύ άλλων υποχρεούται να εξετάσει και την αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας,δημόσια ακίνητα, κυρίως δάση και δασικές εκτάσεις.
Στο δεύτερο μνημόνιο αναφέρετε ότι η κυβέρνηση θα επιταχύνει την ολοκλήρωση του κτηματολογίου. Γιατί αυτό; Όπως βλέπουμε στην επικαιροποίηση του μνημονίου από τον Α. Σαμαρά ανάμεσα στους στόχους αναφέρεται και το εξής:
“Οι αρχές θα εξασφαλίσουν ότι θα δοθεί προτεραιότητα στην καταγραφή των δημοσίων ακινήτων” και μάλιστα γίνεται λόγος για ολοκλήρωση των δασικών χαρτών και στο άρθρο 23 δίνεται υπόσχεση για δραστική μείωση του χρόνου και των διαδικασιών που απαιτούνται ώστε να διευκολυνθεί η αποκρατικοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.
Με το τρίτο μνημόνιο αναφέρεται πως η κυβέρνηση σε συνεργασία με τους θεσμούς θα προτείνει βελτιώσεις στη νομοθεσία που αφορά το χωροταξικό σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένων και των δασικών εκτάσεων” σημείωσε ο Ν. Τζαβέλλας.
Αναφερόμενος στο πως έγιναν οι δασικοί χάρτες τόνισε πως ” ξεκίνησαν να συντάσσονται με φωτοερμηνεία φωτογραφιών του 1945 ή του 1960, στη συνέχεια γίνονταν αυτοψίες στις περιοχές που υπήρχαν προβλήματα ώστε να αποσαφηνιστεί ο χαρακτηρισμός των δύο περιόδων (1945 και πρόσφατα) για αυτό και προκύπτουν τα “Δ.Α.” και “Α.Δ.” που βλέπουμε στους χάρτες. Αποτυπωνόταν και οι διοικητικές πράξεις της δασικής υπηρεσίας για κήρυξη αναδασωτέων εκτάσεων και τελεσίδικες πράξεις χαρακτηρισμού.
Στην πρεμούρα να ολοκληρωθούν οι δασικοί χάρτες φορτώθηκαν και με πράξεις από άλλες υπηρεσίες (σχέδια πόλης, αναδασμούς, διανομές, βιοτεχνικές και βιομηχανικές περιοχές) Οι πολεοδομίες των Δήμων έστειλαν βιαστικά τα σχέδια πόλεων και οικισμών, ενώ και σε άλλες περιοχές δόθηκαν ψηφιακά αρχεία από τα υπουργεία χωρίς να είναι θεωρημένα και ελεγμένα.
Και όλα αυτά μέσα σε καταιγιστικές αλλαγές της νομοθεσίας. Το άρθρο 3 του Ν. 998 που ορίζει ποιες εκτάσεις εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία τροποποιήθηκε από το 2003 με 10 νόμους και 1 προεδρικό διάταγμα και όλο αυτό ενώ εκπονούνταν οι μελετες! Αναμφίβολα λοιπόν υπάρχουν προβλήματα από τη στιγμή που η κατάρτιση των δασικών χαρτών έγινε με μεγάλη βιασύνη και καταιγιστικές αλλαγές στη νομοθεσία από την άλλη. Λέει ο υφυπουργός περιβάλλοντος ο κ. Αμυράς ότι η κυριότητα των εκτάσεων δεν κρίνεται από τους δασικούς χάρτες, δεν τίθεται θέμα ιδιοκτησίας, πως αν θέλεις να κάνεις μια αντίρρηση το κάνεις εύκολα στο χάρτη. Δεν είναι έτσι τα πράγματα!
Από τη στιγμή που μια έκταση κριθεί δασική , τότε δηλώνεται στο κτηματολόγιο από το ελληνικό δημόσιο ως δική του. Εξαιρούνται μόνο οι δασικές εκτάσεις που έχουν χαρακτηριστεί ως ιδιωτικά δάση, εκτάσεις που ανήκουν σε δήμους, την εκκλησία κ.α. Εξαιρούνται και εκτάσεις που είναι δασικές αλλά υπάρχουν παραχωρητήρια από αναδασμούς. Για την Κρήτη που λένε πολλοί για το άρθρο 62 του 998/79 που εξαιρεί κάποιες περιοχές θα υπάρξει πρόβλημα. Γιατί για να διεκδικήσεις κάποιος την έκταση που έχει χαρακτηριστεί δασική θα πρέπει να μπει σε μια πολυδάπανη δικαστική διαδικασία με το δημόσιο, που θα πρέπει να έχει αποδεικτικά στοιχεία (τίτλους και συμβόλαια) που να φτάνουν μέχρι το 1913.
Πόσοι μπορούν να μπουν σε μια τέτοια διαδικασία και σε τόσο σύντομο διάστημα; Πέρα από την εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες θα πρέπει προσφύγεις σε δικηγόρους, δασολόγους, τοπογράφους. Πως θα πληρωθούν αυτοί από ανθρώπους που είναι άνεργοι, ή μικροί αγρότες; Μου έχει συμβεί να βάλει άνθρωπος τα κλάματα όταν του είπα ότι το παράβολο κοστίζει 90 ευρώ και αυτός παίρνει σύνταξη 300 ευρώ.
Θα υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα μπορούν να πληρώσουν τους ειδικούς και τα παράβολα, θα χάσουν την περιουσία τους που θα καταλήξει στο δημόσιο και από εκεί θα καταλήξει σε “μεγαλοκαρχαρίες”.
Οι δασικοί χάρτες είναι απαραίτητο εργαλείο για την προστασία των δάσων. Αλλά για το πως θα χρησιμοποιηθεί αυτό το εργαλείο, αν θα λειτουργήσει υπέρ του κοινωνικού συνόλου ή σε βάρους είναι υπόθεση μας “.
Γ. Πιαγκαλάκης: “Από το 2010 υπάρχει μια κατεύθυνση απ΄όλες τις κυβερνήσεις να τελειώνουν με την παραδοσιακή σχέση είχε αναπτυχθεί στην ελληνική κοινωνία με τους μικρομεσαίους ιδιοκτήτες”
Και ο περιφερειακός συμβούλος με την “Ανυπόταχτη Κρήτη” Γιώργος Πιαγκαλάκης τόνισε από την πλευρά του:
“Η ίδια η κυβέρνηση όταν μιλάει για τους δασικούς χάρτες δεν αναφέρεται στο άρθρο 24 του συντάγματος που έχει να κάνει με την προστασία του δάσους αλλά υποστηρίζει ότι είναι μνημονιακή υποχρέωση. Από το 2010 υπάρχει μια κατεύθυνση απ΄όλες τις κυβερνήσεις να τελειώνουν με την παραδοσιακή σχέση είχε αναπτυχθεί στην ελληνική κοινωνία με τους μικρομεσαίους ιδιοκτήτες.
Αυτό που λέμε λαϊκά ότι η “μεσαία τάξη φτωχοποιείται” γίνεται με μια σειρά από νόμους και δείτε και τον πρόσφατο νόμο για την εκτός σχεδίου δόμηση. Με τους δασικούς χάρτες προσπαθεί η κυβέρνηση να φτιάξει ένα ελκυστικό περιβάλλον για τους επενδυτές, να προστατεύσει τις επενδύσεις από ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως έχει εύστοχα ειπωθεί. Εν μέσω πανδημίας είδαμε ένα καταιγισμό νόμων, όπου δεν μπορεί να γίνει σοβαρός διάλογος και να υπάρξει αντίλογος.
Με νόμους όπως ο 4685 και ο 4688 που ψηφίστηκαν την άνοιξη του 2020 δημιουργήθηκαν οργανισμοί για την αξιοποίηση των δασικών εκτάσεων. Με το αφήγημα της “πράσινης ανάπτυξης” βλέπουμε να επιτρέπεται σε δασικές εκτάσεις οι ΑΠΕ, η χρησιμοποίηση δημόσιων χορτολιβαδικών εκτάσεων για τουριστικές επενδύσεις και γήπεδα γκολφ.
Την ώρα που αναρτώνταν οι δασικοί χάρτες ψηφιζόταν η δημιουργία υποπεριοχών ήπιας ανάπτυξης σε προστατευόμενες περιοχές!
Η κυβέρνηση ακολουθεί τη λογική του ΣΕΒ που θεωρεί και το έχει ανακοινώσει πολλές φορές πως οι δασικοί χάρτες είναι καταλύτης για τις επενδύσεις και τη βιομηχανική ανάπτυξη.
Ο Γιώργος Πιαγκαλάκης επισήμανε πως “τα δάση και τα δασικά οικοσυστήματα πρέπει να προστατεύονται και να μην αποτελούν εργαλείο οικονομικής εκμετάλλευσης όπως θέλει ο ΣΕΒ” και πως παράλληλα “απαιτείται η προστασία του μικρομεσαίου αγρότη και κτηνοτρόφου”.
Για τη διαδικασία κύρωσης των χαρτών τόνισε την ανάγκη να προσληφθεί μόνιμο προσωπικό για την εξυπηρέτηση των πολιτών, οι ενστάσεις να είναι δωρεάν, να αυξηθεί το χρονικό όριο , να μην γίνει καμία παρακράτηση των επιδοτήσεων και υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει “υπέρβαση του διαχωρισμού μεταξύ δασολόγων, περιβαλλοντολόγων, αγροτών, κτηνοτρόφων” να καλλιεργηθεί “μια λογική λογική συνένωσης όλων αυτών ώστε να διεκδικήσουν και προστασία του περβάλλοντος και την προστασία του πρωτογενή τομέα”.