Ενα… ανοιχτό σύστημα επιλογής εμβολίου προτάσσει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών για τις γυναίκες 30-49 ετών, «απαντώντας» στην αγωνία που έχει προκληθεί στην κοινωνία από τα περιστατικά εκδήλωσης του σπάνιου συνδρόμου που συνδυάζει θρομβώσεις με θρομβοπενία.
Την ίδια ώρα, εύλογα ερωτήματα προκαλεί η περίπτωση της Κρήτης, όπου συγκεντρώνονται τα τρία από τα πέντε περιστατικά που σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca. «Τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας παρότι συμβαδίζουν με τα στατιστικά των υπολοίπων χωρών, προκαλούν εντύπωση εξαιτίας της μεγάλης συχνότητας που καταγράφεται στην Κρήτη σε συνάρτηση με τον αριθμό εμβολιασμών στο νησί. Ως εκ τούτου, εκτιμώ ότι η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών δεν θα πρέπει να παραμείνει στην ανάλυση των δεδομένων σε επίπεδο επικράτειας, αλλά να εξετάσει επιμέρους το θέμα της Κρήτης», σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης.
Το «μυστήριο» αυτό, άλλωστε, προβληματίζει την επιστημονική κοινότητα, η οποία απορρίπτει, όμως, την πιθανότητα ελαττωματικής παρτίδας και εστιάζει σε άλλες πιθανές αιτίες, όπως για παράδειγμα γονιδιακά αίτια. Ο καθηγητής διευκρινίζει ότι εξακολουθεί να πιστεύει ότι «τα συμβάντα αυτής της ιδιόμορφης θρομβωτικής κατάστασης είναι σπάνια πανελλαδικά και ο εμβολιασμός με το συγκεκριμένο εμβόλιο υπερτερεί σε ωφέλεια από τον κίνδυνο εκδήλωσης θρομβωτικών επεισοδίων».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, σε σύνολο 905.915 εμβολιασμών (πρώτης και δεύτερης δόσης) υπάρχουν από την αρχή της εμβολιαστικής εκστρατείας πέντε επιβεβαιωμένα περιστατικά ΤΤS (Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome) τα οποία η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης αξιολόγησε – βάσει κλινικοεργαστηριακών και δημοσιευμένων επιστημονικών δεδομένων – ότι σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Υπό εξέταση
Το πρώτο αφορά μία γυναίκα 61 ετών που εξέπνευσε τον περασμένο Μάρτιο σε νοσοκομείο της Αττικής έπειτα από επιπλοκές, μια 36χρονη από τη Μυτιλήνη που νοσηλεύεται τα τελευταία 24ωρα στο νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» και ακόμη τρεις περιπτώσεις που καταγράφτηκαν στην Κρήτη (ένας 35χρονος άνδρας, ο οποίος ανέρρωσε και δύο γυναίκες 44 και 47 ετών αντίστοιχα που νοσηλεύονται).
Υπό τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τον ΕΟΦ «η αναλογία προς το σύνολο των εμβολιασθέντων με VAXZEVRIA (εμπορική ονομασία του εμβολίου της AstraZeneca) είναι 1:181.000 (0.55/100.000). Αναφορικά με την εμφάνιση περιστατικών TTS σε εμβολιασμένους των ηλικιακών ομάδων κάτω των 50 ετών με το εμβόλιο VAXZEVRIA στονελληνικό πληθυσμό, από τα μέχρι σήμερα στοιχεία προκύπτει ότι η συχνότητα εμφάνισης για την ηλικιακή ομάδα 30-39 είναι 1.58/100.000 (αντίστοιχη αναφερόμενη στον ΕΜΑ 1.8/100.000), ενώ για την ηλικιακή ομάδα 40-49 υπολογίζεται σε 2.28/100.000 (αναφερόμενη στον ΕΜΑ 2.1/100.000)».
Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, δεν αποφασίστηκαν αλλαγές στις συστάσεις αλλά ούτε και τροποποιήσεις στο όριο ηλικίας, εμμένοντας στην αρχική οδηγία που ανακοινώθηκε ήδη από τις αρχές Απριλίου και η οποία αποκλείει τους πολίτες κάτω από 30 ετών από το εν λόγω εμβόλιο. Τα μέλη της Επιτροπής κατέληξαν στην απόφαση αυτή λαμβάνοντας τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας, την κυκλοφορία του ιού SARS – CoV-2 που παραμένει μέτρια ως υψηλή και συνεπακόλουθα τα δεδομένα των νοσηλειών έπειτα από βαριά νόσηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλέστηκε η πρόεδρος της Επιτροπής, Μαρία Θεοδωρίδου, κατά τη διάρκεια της τακτικής συνέντευξης Τύπου του υπουργού Υγείας Βασίλη Κικίλια, τους τελευταίους δύο μήνες 62 γυναίκες ηλικίας 30-49 ετών νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ λόγω επιπλοκών της λοίμωξης Covid-19 και 28 κατέληξαν. Και συμπλήρωσε με νόημα: «Σύμφωνα με τα παραπάνω και δεδομένου ότι η επιδημία είναι σε εξέλιξη, το όφελος από τον εμβολιασμό συνεχίζει να υπερτερεί από το ρίσκο θρόμβωσης-θρομβοπενίας». Πρόσθεσε, δε, ότι «κάτι που τώρα φαίνεται συχνό, μπορεί έπειτα από δύο με τρεις εβδομάδες να έρθει σε διαφορετικά επίπεδα».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στον ΕΟΦ έχουν κατατεθεί περίπου 1.500 «κίτρινες κάρτες» (πρόκειται ουσιαστικά για την καταγραφή των παρενεργειών, από απλές, όπως αλλεργία, μέχρι μεγαλύτερες) από την αρχή της εκστρατείας «Ελευθερία», με την πρόεδρο της Επιτροπής να τονίζει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια στον τομέα της φαρμακοεπαγρύπνησης.
Σε κάθε περίπτωση η ανακοίνωση ότι το Σάββατο ανοίγει η πλατφόρμα για την ηλικία 30-34 ετών με όλα τα διαθέσιμα εμβόλια λειτουργεί «ανακουφιστικά» για εκείνους τους πολίτες που προβληματίζονται με αποτέλεσμα να διστάζουν να κλείσουν ραντεβού. Και αυτό διότι από τα περιστατικά διεθνώς διαπιστώνεται ότι ο κίνδυνος εκδήλωσης του συνδρόμου TTS μετά τη χορήγηση του εμβολίου της AstraZeneca, αν και σπάνιος είναι μεγαλύτερος σε γυναίκες κάτω των 50 ετών.
Η παρατήρηση αυτή, πάντως, δεν προκαλεί εντύπωση στην επιστημονική κοινότητα, δεδομένου ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε θρομβώσεις λόγων των οιστρογόνων. Καθώς, όμως, εφεξής τα εμβόλια με τεχνολογία mRNA είναι διαθέσιμα στους πολίτες όλων των ηλικιών, υπάρχει πλέον η πιθανότητα επιλογής. Εντούτοις, δεν δίνεται η δυνατότητα αλλαγής των προγραμματισμένων ραντεβού για τη δεύτερη δόση με άλλο εμβόλιο δεδομένου ότι η εμφάνιση θρομβώσεων είναι εξαιρετικά σπάνια στην επόμενη φάση του εμβολιασμού. «Ενδεικτικά στο Ηνωμένο Βασίλειο σε σύνολο 9.000.000 δεύτερων δόσεων καταγράφηκαν μόλις 15 περιπτώσεις», σημείωσε η κ. Θεοδωρίδου.
Περιστατικό με J&J
Εν τω μεταξύ, στο «μικροσκόπιο» βρίσκεται ένα ακόμη περιστατικό θρόμβωσης – πρόκειται για μία 48χρονη γυναίκα από τη Θήβα – που νοσηλεύεται στον «Ευαγγελισμό». Καθώς η ασθενής είχε πρόσφατα εμβολιαστεί με το εμβόλιο της Johnson & Johnson εξετάζεται εάν οι επιπλοκές (θρόμβωση στο πόδι, πνευμονική εμβολή και εσωτερική αιμορραγία στο στομάχι και στον αριστερό νεφρό) σχετίζονται με αυτό. Την ίδια στιγμή, η βελγική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τους εμβολιασμούς με Johnson & Johnson για άτομα κάτω των 41 ετών μετά τον θάνατο γυναίκας που παρουσίασε σοβαρές παρενέργειες.