Παλάτι, καλλίτερο από του Σουλεϊμάν, έκανε. Την Χουρέμ όμως που την βρήκε και την έβαλε δίπλα στον Τσίπρα; Μπροστά της, σβήσαν όλες οι κυρίες! Πανέμορφη! Και γλυκειά, εξηγούσε στον Τσίπρα, τα της Αγίας Σοφιάς.

Του ‘πε άραγε, πως η ανακαίνιση έγινε απ’ την Ουνέσκο; Που δεν την ανακαίνισε βέβαια για να γίνει τζαμί. Αλλά για να την επισκέπτονται και να την θαυμάζουν όλοι.

Όταν, προ κρίσης, το 2008 νομίζω, πήγαμε στην Κωνσταντινούπολη, μέσα στην Αγία Σοφιά γινόταν ανακαίνιση. Σκαλωσιές, πινακίδες που έγραφαν Ουνέσκο. Τα ψηφιδωτά είχαν καλυφθεί από τους Τούρκους με γαλάζια μπογιά και είχαν ζωγραφίσει χρυσά αστέρια και μισοφέγγαρα. Η Ουνέσκο είχε αναλάβει την αποκατάσταση των ψηφιδωτών καθώς και άλλες ζημιές που είχε υποστεί από τον χρόνο το μνημείο. Η επιγραφή που ήταν στην κρήνη στην είσοδο της εκκλησίας που διαβάζεται και από το τέλος δεν υπήρχε. «Νίψον ανομήματα, μη μόναν όψιν». Δηλαδή: «πλύνε τις αμαρτίες σου όχι μόνο το πρόσωπό σου». Μας είπε ο ξεναγός τότε πως την είχαν βγάλει για να την καθαρίσουν. Δεν ξέρω, αν επανήλθε στη θέση της.

Επίσης, η σημερινή Χουρέμ έδειξε στον Τσίπρα τον μαρμάρινο κίονα με αποτυπωμένη πάνω, την παλάμη του Πορθητή Μωάμεθ;

Εμείς, την είδαμε και ο θρύλος λέει για το φαινόμενο: Όταν ο Πορθητής μπήκε καβαλάρης στην Αγιά Σοφιά, όσο σκληρός και αν ήταν, κλονίστηκε απ’ το θέαμα το φοβερό που αντίκρυσε. Τα πτώματα, ήταν σχεδόν μέχρι την κορυφή της εκκλησίας, το αίμα άχνιζε ακόμα και μύριζε. Οι γυναίκες, πολλές ξεγυμνωμένες, βιασμένες, μέσα στην εκκλησία που ζήτησαν προστασία, σφαγμένες. Μωρά ξεκοιλιασμένα, έγκυες ξεκοιλιασμένες με τα έμβρυα έξω, πολλοί από αυτούς δεν είχαν ακόμα ξεψυχήσει, ούρλιαζαν με τρόμο, έκλαιγαν, ζητούσαν βοήθεια. Το αίμα ζεστό, άχνιζε και ο σκληρός Μωάμεθ κλονίστηκε. Ζαλίστηκε, να πέσει απ’ το άλογο. Άπλωσε το χέρι του πάνω στον κίονα για να κρατηθεί, με τέτοια δύναμη, που το μάρμαρο βούλιαξε στην πίεση της παλάμης του, που αποτυπώθηκε για πάντα, πάνω στον κίονα.

Μην τα ξεχνάς αυτά Τσίπρα, όταν πηγαίνεις επισκέψεις. Μην τα ξεχνάς! Μην προδίδεις. Τη φιλία την θέλομε και την συναδέλφωση αλλά όχι την προδοσία. Όταν οι ηγέτες τους, δεν έχουν επεκτατικές βλέψεις εναντίον μας, εναντίον της Θράκης μας, του Αιγαίου μας, της Κύπρου μας, των 3.000 Κυπρίων αγνοουμένων μας, που ακόμα δεν μάθαμε για την τύχη τους, οι λαοί μας, θα μπορούσαν να ζήσουν αγαπημένοι γιατί μοιάζομε.

Τόσο πολύ μοιάζομε. Όταν είδα τον μπακλαβά με το φυστίκι (σαν φυστίκι) θυμήθηκα την γιαγιά μου τη Σμυρνιά που μου ‘λεγε για τον μπακλαβά. «Εμείς παιδάκι μου, τον μπακλαβά τον κάναμε με καρύδια ή αμύγδαλα ή και τα δυό μαζί. Οι Τουρκάλες τον κάνουν αλλιώς. Τον κάνουν με φυστίκι, και λεπτό για οικονομία. Αλλά και ο δικός τους είναι πολύ νόστιμος. Οι Τουρκάλες ανοίγουν ωραίο φύλλο και τον σιροπιάζουν ωραία». Για δες, σκέφτηκα μόλις είδα τον μπακλαβά με φυστίκι. Η γιαγιά είχε δίκιο.

Και σ’ άλλα μοιάζομε. Στα παζάρια, στις αγορές. Έβλεπα τους δικούς μας, όταν αγόραζαν κάτι πως παζάρευαν με τους Τούρκούς. Αρπιόταν, φώναζαν, έλεγε ο ένας, έλεγε ο άλλος, θύμωναν, αγρίευαν. Αμάν, λέω, τώρα θα γίνει καυγάς, για τα δερμάτινα, για τα μπακίρια. Μετά τα βρίσκαν, χαμήλωναν οι τόνοι, γελούσαν, αγόραζαν, και χώριζαν χτυπώντας φιλικά ο ένας την πλάτη του άλλου, ή χαιρετιόταν γκαρδιακά, ή πολλές φορές αγκαλιάζονταν.

Ααα, σκεφτόμουν: Εκεί που φιλιόμαστε, δερνόμαστε και εκεί που δερνόμαστε ξαναφιλιόμαστε. «Τάλε κουάλε» που έλεγε και η μάννα μου και γελλούσα. Αν δεν τους ξεσήκωναν εθνικιστικά οι ηγέτες τους, θα μπορούσαμε να ζούσαμε και να τα βρίσκαμε οι δυο λαοί μια χαρά. Να κάναμε ταξίδια, να επισκεπτόμαστε τα μνημεία μας, συναισθηματικά πλέον και όχι διεκδικητικά, να ψωνίζαμε, να κάναν ταξίδια, να ψώνιζαν και να περνούσαμε ωραία.

Αλλά υπάρχει ο εθνικισμός και η κρίση. Και ο εθνικισμός όταν καλλιεργείται από την μία πλευρά η άλλη πλευρά δεν πρέπει να τον αγνοεί! Γιατί τότε χάνει!

Άννα Κωνσταντουδάκη – Αγγελάκη