“ΚΟΣΜΟΓΡΑΦΙΕΣ”
Νίκος Αλεξίου “Πύλη Α”
Γιώργος Γυπαράκης “Άγονη Γραμμή – Non Profit Line”
Παύλος Φυσάκης “Land Ends”
Γιώργος Κουμεντάκης “Μεσόγειος Έρημος”
Επιμέλεια: Μαρία Μαραγκού, Δημήτρης Κωνσταντινίδης
Στο πλαίσιο της εβδομάδας εκδηλώσεων που διοργάνωσε ο Δήμος Στρασβούργου και του Ευρωπαϊκού Προγράμματος “E–cite”, όπου το Ρέθυμνο φιλοξενήθηκε ως “τιμώμενη πόλη», πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της εικαστικής έκθεσης με τίτλο “Κοσμογραφίες”, την Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012.
Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν παρουσία των φορέων του Δήμου Ρεθύμνης, του Δήμου Στρασβούργου και πλήθος κόσμου από το χώρο της τέχνης, με εξαιρετική επιτυχία.
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης και το Αpolonia – European Art Exchanges, στο πλαίσιο συνεργασίας ανταλλαγών καλλιτεχνών της νεότερης γενιάς που έχει ισχύ από το 1998, παρουσιάσε στο χώρο Laitterie, στο Στρασβούργο, τρεις Ρεθύμνιους εικαστικούς καλλιτέχνες (Νίκος Αλεξίου, Γιώργος Γυπαράκης, Παύλος Φυσάκης) και έναν συνθέτη (Γιώργος Κουμεντάκης), στην έκθεση με τίτλο «Κοσμογραφίες».
Το έργο των Ρεθύμνιων διεθνών καλλιτεχνών που παρουσιάστηκε στο Στρασβούργο, συγκέντρωσε τα θετικά σχόλια του φιλότεχνου κοινού που επισκέφτηκε την έκθεση. Ένα εικαστικό ταξίδι με έργα που διαθέτουν την ιδιαιτερότητα της συνομιλίας των υλικών και το ειδικό βάρος της πνευματικότητάς τους.
Πρόκειται για τους καλλιτέχνες Νίκο Αλεξίου, Γιώργο Γυπαράκη, Παύλο Φυσάκη, των οποίων οι ατομικές εκθέσεις έχουν ήδη παρουσιαστεί στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης και τον συνθέτη Γιώργο Κουμεντάκη με μουσικό performance που πραγματοποιήθηκε το βράδυ των εγκαινίων. Το υλικό της performance “Μεσόγειος Έρημος” στη συνέχεια αποτέλεσε μέρος της εικαστικής παρουσίας με βίντεο – προβολή του έργου κατά την υπόλοιπη διάρκεια της έκθεσης.
Η επιμέλεια της έκθεσης είναι της Μαρίας Μαραγκού, Κριτικός Τέχνης και Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης και του Δημήτρη Κωνσταντινίδη, Διευθυντή του Apollonia.
Συγκεκριμένα στο Στρασβούργο παρουσιάζονται:
Η έκθεση του Νίκου Αλεξίου, “Πύλη Α” που παίρνει τον τίτλο της από το γεγονός ότι το Ρέθυμνο υπήρξε η πρώτη Πύλη – πέρασμα στη ζωή και την τέχνη του σημαντικότατου καλλιτέχνη που δούλεψε με την ίδια ευαισθησία σε πρωτογενή υλικά, καλάμι, χαρτί ή στον υπολογιστή.
Ο κύριος κορμός της έκθεσης είναι η “Μελέτη” για το πλακόστρωτο της Μονής Ιβήρων καθώς και ο χάρτης της ίδιας Μονής. Μία μνημειακή σε όγκο και περιεχόμενο δουλειά που ξεκινάει το 2003 και κορυφώνεται το 2007 στο Ελληνικό Περίπτερο της Biennale Βενετίας.
Στο πλαίσιο της έκθεσης ίχνη του παρελθόντος με το “Ηλιακό Σπίτι”, έργο της Μόνιμης Συλλογής του Μ.Σ.Τ. Κρήτης (από τη σειρά της δεκαετίας του 1990) και εκείνα του μέλλοντος “Βέλος” (από τη σειρά του 2008).
Η έκθεση πραγματοποιήθηκε με την άδεια και την υποστήριξη της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Ο Μεγάλος Κήπος. Αρχεία Νίκου Αλεξίου”.
Η έκθεση του Γιώργου Γυπαράκη, “Άγονη Γραμμή – Non Profit Line”. Παρουσιάζει ένα ιδεατό νησί όπου ο επισκέπτης εξαναγκάζεται να πειθαρχήσει το σώμα στην έλλειψη υλικής απασχόλησης και διαρκούς κοινωνικής περιπλάνησης.
Πρόκειται για γλυπτά που φανερώνονται στον χώρο ως βράχινα καθίσματα, ως σωμάτινες θήκες διαλογισμού, ως εξαρτήματα για αυτοσυγκέντρωση, ως φέροντες μηχανισμοί πνευματικής εκγύμνασης, επιδρούν πάνω στο σώμα του ανθρώπου ασκώντας και γραμμώνοντας το πνεύμα του.
Οι εκθέσεις των Νίκου Αλεξίου και Γιώργου Γυπαράκη οργανώθηκαν και φιλοξενήθηκαν στο Ρέθυμνο από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο του 2012.
Επίσης στο Στρασβούργο παρουσιάζεται η έκθεση «Land Ends» του Παύλου Φυσάκη που είχε παρουσιαστεί στους χώρους του Μ.Σ.Τ. Κρήτης το 2011.
Πρόκειται για μία περιήγηση στα τέσσερα άκρα της Ευρώπης. Στο Νότο η Γαύδος και το τραχύ ανάγλυφό της, στο Βορρά το Νόρτντκαπ και η λευκή σιωπή της τούντρας, στη Δύση η τουριστική Σίντρα και η αίγλη των παλαιών θερινών της ανακτόρων, στην Ανατολή τα Ουράλια και η βαριά κληρονομιά των γκούλαγκ, των πυρηνικών εργοστασίων και της πιο μολυσμένης ραδιενεργούς περιοχής στον κόσμο.
Κοινός παρονομαστής οι άνθρωποι. Ο πιο σημαντικός αλλά και ο πιο αστάθμητος παράγοντας. Είτε Έλληνες είτε Νορβηγοί είτε Πορτογάλοι είτε Ρώσοι «των άκρων», μοιάζουν να έχουν μπει βαθιά μέσα στον εαυτό τους. Τοποτηρητές του ευρωπαϊκού τέλους, που μπορεί τελικά να είναι και η αρχή…
Το έργο του Γιώργου Κουμεντάκη, «Μεσόγειος Έρημος» αποτελείται από 24 κομμάτια τα οποία αντλούν το περιεχόμενό τους από την πανίδα και χλωρίδα της Μεσογείου.
«…Όλοι λίγο πολύ έχουμε νοιώσει τη δύναμη του Μεσογειακού τοπίου. Ένα τοπίο που καθημερινά παραμορφώνεται από την αλόγιστη χρήση των κατοίκων.
Η σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το φυσικό τοπίο, άλλοτε φορτισμένη, άλλοτε ανισόρροπη, άλλοτε ανύπαρκτη, υπήρξε η αφετηρία για τη σύνθεση του έργου.
Η μουσική αγνοεί τους τουριστικούς οδηγούς. Γίνεται η ίδια το μέσο για τον ρεμβασμό της ψυχής. Ανασυνθέτει τις μνήμες του καλοκαιριού και μεταμορφώνεται σ’ ανακουφιστικό οδηγό για το χειμώνα. Κάθε φορά που ανοίγουμε το παράθυρό μας, η θάλασσα της Μεσογείου είναι πάντα εκεί.
Το κάθ’ ένα από τα 24 κομμάτια είναι ένας προγραμματικού τύπου μουσικός σχολιασμός των ιδιαίτερων φυσικών, κατ’ αρχήν, χαρακτηριστικών των ψαριών, πουλιών, ζώων, εντόμων, φυτών. Η σφυρίδα, ο γύλος, ο κορμοράνος, οι μαυρόγυπες, η λιβελλούλα, η νυχτοπεταλούδα, ο δυόσμος και το φασκόμηλο, άρχισαν σιγά-σιγά ν’ αποκαλύπτουν και τα ψυχικά τους χαρακτηριστικά. Στις επιδέξιες κινήσεις της ζαργάνας, προσπάθησα να χαρτογραφήσω μουσικά τις ψυχικές της ιδιαιτερότητες.» αναφέρει ο Γιώργος Κουμεντάκης σε κείμενό του.
Η “Μεσόγειος Έρημος” γράφτηκε μετά από ανάθεση του “Michael Marks Charitable Trust”.
Πιάνο: Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, Λορέντα Ράμου, Γιώργος Κωνσταντίνου
Video installation & performance: Πέτρος Τουλούδης
Soundscapes: Tim Ward
Στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ των δύο θεσμών Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης και Αpollonia και του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανταλλαγής Νέων Καλλιτεχνών, έχουν ήδη παρουσιαστεί στο Ρέθυμνο οι εκθέσεις:
1998 “Οικειότητες” στο πλαίσιο της 2ης Συνάντησης Ευρωπαϊκών Περιφερειακών Κέντρων Σύγχρονης Τέχνης Centres Des Marges (συμμετείχαν: Baltic Art Center – Sweden, Galeria Petra M. Bohŭna – Slovakia, Casino De Luxembourg – Luxembourg, Crac Alsace – France, Δημοτικό Κέντρο Λευκωσίας – Κύπρος, Centro Friulano Arti Plastiche – Italy, Galeria Jàna Koniarkav Trnave – Slovakia, Monagri Foundation – Κύπρος, Moravska Galerie – Czech Republic, O.K. Centrum Für Gegenwartskunst – Austria, Φωτογραφικό Κέντρο Σκοπέλου – Ελλάδα, Fondazione Katinca Prini – Italy, Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνης – Ελλάδα, X-Centrum – Czech Republic / Καλλιτεχνικός Σταθμός Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών – Ρέθυμνο,
1999 “Η Φύση σε δέκα κεφάλαια. Τσέχοι καλλιτέχνες” / κτίριο ΕΟΜΜΕΧ – Ρέθυμνο,
2000 “Στην άλλη πλευρά της Ιστορίας”, Συμμετείχαν έξι Γεωργιανοί Καλλιτέχνες / Μ.Σ.Τ. Κρήτης – Ρέθυμνο,
2004 “Λαβύρινθος” / Καλλιτεχνικός Σταθμός Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών – Ρέθυμνο (Anke Vrijs, Michel Schneider),
2005 “Αλληλεπίδραση” / Στρασβούργο (Χρυσούλα Καραδάκη, Βούλα Γουνελά),
2010 “Creta – Raymond Emile Waydelich” / Κτίριο Πυροβολικού, Φορτέτσα – Ρέθυμνο.
Η έκθεση συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο. Η διάρκεια της έκθεσης «Κοσμογραφίες», στο Στρασβούργο θα είναι έως τις 11 Νοεμβρίου 2012.