Την Κυριακή 1 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση μνήμης των 74 χρόνων από το ολοκαύτωμα του ιστορικού χωριού Καλλικράτης από τους Γερμανούς τον Οκτώβρη του 1943.
Τελέστηκε Επιμνημόσυνη Δέηση στον χώρο του Ηρώου και στη συνέχεια ακολούθησαν χαιρετισμοί από το Δήμαρχο Σφακίων κ. Ζερβό Ιωάννη, και ομιλία για τα γεγονότα της εποχής από τον κ. Πολέντα Μανούσο, Υποστράτηγο ε.α.
Παρευρέθηκαν και έκαναν κατάθεση στεφάνων, ο Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης κ. Καλογερής Νικόλαος, ο εκπρόσωπος του Αν. Υπουργού Υγείας κ. Πολάκη Παύλου και Πρόεδρος της Ένωσης Σφακιανών Αθηνών κ. Μανουσογιαννάκης Ιωσήφ, , ο Διοικητής ΚΕΝΑΠ κ. Τσόγκας Γεώργιος, ο Αντιδήμαρχος Αποκορώνου κ. Γύπαρης Γεώργιος, εκ μέρους της Αστυνομικής Διεύθυνσης Χανίων ο Υπαστυνόμος Α΄ κ. Χαιρετάκης Αντώνιος, ο Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Χανίων κ. Μπουντουράκης Δημοσθένης, ο Λιμενοσταθμάρχης Λ.Σ. Σφακίων κ. Γκαζάς Γεώργιος, ο Πρόεδρος Τ.Κ. Πατσιανού κ. Καούδης Αθανάσιος, από την Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών στρατού ξηράς Χανίων ο Υποστράτηγος ε.α. κ. Κυριακάκης Ελευθέριος, από την ο Ένωση Αγωνιστών Εθνικής αντίστασης 1941-1945 ο Ταξίαρχος ε.α. κ. Μπασιάς Θεόδωρος, από την Ένωση Σφακιανών Χανίων ο κ. Ψαρουδάκης Γεώργιος και ο Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Καλλικράτη κ. Κωνσταντινίδης Αντώνιος.
Ακολούθησε φιλοξενία από τον Δήμο Σφακίων και τον Πολιτιστικό σύλλογο Καλλικράτη.
Το ιστορικό του Ολοκαυτώματος σύμφωνα με τον Κανάκη Γερωνυμάκη
Ανατολικά του Καλλικράτη το 1943 εσυναντήθηκε το αντάρτικο του Μπαντουβά στη θέση Τσιλίβδικα με 14 Γερμανούς και στη συμπλοκή που έγινε σκοτωθήκανε περισσότεροι από αυτούς. Ανάμεσα στη δύναμη του Μπαντουβά βρέθηκαν και Σφακιανοί όπου και ο Νικόλαος Μανουσέλης γνωστός ως «Κατιποκοκόλης» που ήτανε Καλλικρατιανός. Μάλιστα τους είπαν ότι όλοι ήταν Καλλικρατιανοί 2.000 Γερμανοί από 4 διαφορετικά σημεία. Από του Σταυρού το Σελί, από τις χορεύτρες του Ασκύφου, από το Ασφένδου και από το Καλλικρατιανό φαράγγι. Την πρώτη μέρα, που φτάσανε, απογευματινή ώρα, εδημιουργήσανε πανδαιμόνιο από πυροβολισμούς, πολυβολισμούς και από βολές όλμου για να τρομοκρατήσουνε τον κόσμο. Απαγορεύσανε την έξοδο από το χωριό δηλώνοντας ότι όποιος φεύγει θα γίνεται «καπούτ». Εκαταφέρανε όμως οι πιο πολλοί άνδρες να φύγουνε στο δάσος. Για να κάνουν οι ναζί τους άντρες να ξαναγυρίσουνε πίσω, σε δύο τρεις που βρήκανε τους δώσανε χαρτιά ότι τους επιτρέπουνε να κυκλοφορούν ελεύθερα στο χωριό, όμως τους είπανε ότι όποιος θα βγαίνει από το χωριό θα τον σκοτώνουνε. Οι άνθρωποι με επιφύλαξη, μα επειδή είχανε ανάγκες εμπαίνανε και βγαίνανε κρυφά. Από την 7/10, συνεχίζοντας τους πυροβολισμούς στον αέρα, άρχισαν και τις λεηλασίες αρπώντας ότι πολύτιμο, μα και φαγώσιμα (τυριά, μέλια κ.α.). Στα Μυριοκέφαλα, κοντινότερος σταθμός αυτοκινήτου, με φορτηγά ζώα μεταφέρανε 50 φορτία από το προϊόν της λεηλασίας. Την 8/10 εσκοτώσανε τον Γιάννη Λυκάκη από το Ασκύφου και ακόμα ένα άτομο, που τους βρήκανε αυτοί που ήρθανε από το μέρος της Επισκοπής και τους πήρανε για οδηγούς και που δεν διαπιστώθηκε η ταυτότητα του δευτέρου ατόμου. Στη συνέχεια μαζεύανε τους χωριανούς χωριστά σε κάθε γειτονιά που τελικά τους μαζέψανε στην Παναγία, στην κεντρική εκκλησία του χωριού. Από την εκκλησία επήρανε 17 άνδρες μα από αυτούς αφήσανε τον Νικόλαο Γανταδάκη, γιατί τους απέδειξε ότι ήτανε ανάπηρος του Ελληνοϊταλικού Πολέμου και κατά την διαδρομή εκατάφερε σε μια στροφή του δρόμου να φύγει ο Ιωσήφ Ν. Μανουσέλης χωρίς να τον προσέξουνε. Τους υπόλοιπους 15 τους πήγανε στην συνοικία Πιπιλίδα σε ένα ερειπωμένο σπίτι και τους τουφεκίσανε. Όταν τους είχανε στην Εκκλησία, ο Μανούσος Ν. Μανουσέλης είπε στον διπλανό του: «Θωρείς τσοι, πολλοί είνιε Έλληνες προδότες ντυμένοι στα Γερμανικά». Πράγματι μεταξύ των 2000 ήτανε και 80 Σουμπερίτες και ένας από αυτούς έτυχε να ακούσει αυτά τα λόγια και του είπε: «Τι λες παλιόγερε, έλα μαζί μου». Και την πήρε και τον απομάκρυνε 100 μ. όπου τον σκότωσε. Σποραδικά εσκότωσαν ακόμα 1) Τον Δράκο Μαρκουτσάκη 2) Τον Μανούσο Γ. Βουγιούκαλο και 3) Τον Παύλο Πολάκη.
Αυτοί που φύγανε στο δάσος και στα βουνά δεν είχανε επαφή ούτε με τους δικούς τους ούτε με τους χωριανούς. Εβλέπανε από απόσταση τα σπίτια τους που εκαπνίζανε!! Για τα μέλη της οικογένειάς τους δεν ξέρανε αν βρίσκονται μεταξύ των ζωντανών ή μεταξύ των σκοτωμένων!! Ξέρανε όμως πως όσοι είναι σκοτωμένοι βρίσκονται όπου τους σκοτώσανε γιατί κανείς δεν μπορούσε να τους πάρει να τους θάψει. Παράλληλα με τους σκοτωμούς εσυνεχίσανε την λεηλασία και τις πυρπολήσεις των σπιτιών που υπολογίζεται ότι από τα 120 σπίτια επυρπολήσανε πάνω από τα 100. Από τη λεηλασία δεν γλιτώσανε ούτε οι ναοί. Τα ιερά άμφια, τα ιερά σκεύη, ακόμα και εικόνες αρπάξανε. Επήρανε το άγιο δισκοπότηρο και το ιερό κογλιάριο. Το επιτραχήλιο του παπά βρέθηκε πεταμένο στη μαδάρα. Πήραμε και 20 βόδια και 30 χοίρους.
Όταν φεύγανε οι Γερμανοί από το φαράγγι του Καλλικράτημ από τα περίχειλα του φαραγγιού τους πυροβόλησαν οι Στρατής Ν. Μανουσέλης, Σπύρος Ν. Γιάνναρης και Μανώλης Στ. Μπελιβάνης μα δεν τους κάνανε κακό.
Στις 9 Οκτωβρίου εγύρισαν πάλι πολλοί Γερμανοί για να συνεχίσουνε το κανιβαλικό έργο τους, δεν βρήκανε όμως άντρες και σκοτώσανε γυναίκες. Γ Ζαμπια Ιωσήφ Παπαδόσηφου εκρατούσε τα χρυσαφικά της σε μια πετσέτα και, επειδή δεν τα έδινε στον Γερμανό αυτός τη σκότωσε και όταν ο σκύλος τους έγλειφε το αίμα της, τον σκότωσε και αυτόν. Τελικά σκοτώσανε 9 γυναίκες και μετά, 20 άτομα, υπολείμματα από τους σκοτωμούς, τα πήρανε μαζί τους, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, μεταξύ των οποίων και ο ιερέας του χωριού Σήφης Παπαδόσηφος, τον οποίον ασφυκτικά επιέζανε να τους εξηγήσει γιατί φύγανε οι άντρες και ακόμα να τους υποδείξει που κρύβονται οι αντάρτες. Ο ηρωικός ιερέας τους είπε ότι οι άντρες, όσοι μείνανε, φύγανε από δικαιολογημένο φόβο και ότι αντάρτες δεν υπάρχουνε εδώ. Τόσο πολύ τον πιέζανε και τον απειλούσανε που έπαθε ένα νευρικό κλονισμό. Αυτούς τους 20 ανθρώπους τους πήρανε δια μέσω της μαδάρας, και τους πήγανε με τα πόδια στο Ασκύφου και από εκεί στα Χανιά με αυτοκίνητα, όπου τους μισούς βάλανε στην Κλινική του Παΐζει και τους άλλους στις φυλακές της Αγυιάς. Για ένα μήνα είχανε αναθέσει την επιτήρησή τους στην Ελλ. Χωροφυλακή και μετά τους αφήσανε.
Οι δύσμοιροι Καλλικρατιανοί, εκτός που χάσανε τους ανθρώπους και τα σπίτια τους με τα υπάρχοντά τους, έμειναν μόνο με τα ρούχα που φορούσανε. Επιπλέον δε απαγορέψανε την κατοίκηση και την κυκλοφορία στο χωριό.
Διαβάστε ολόκληρο το ιστορικό εδώ:
– 8 Οκτώβρη 1943: Το Ολοκαύτωμα του Καλλικράτη από τους Ναζί