Με επιτυχία και μεγάλη ανταπόκριση απο κόσμο, η ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ τίμησε το Σάββατο 26 Μάη τον ήρωα κομμουνιστή Βαγγέλη Κτιστάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και γραμματέα περιοχής Κρήτης, που θυσίασε τη ζωή του «για την υπόθεση της εργατικής τάξης», όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο τύπου. Ήταν μια εκδήλωση ενταγμένη στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων ΚΚΕ αλλά τιμώντας ταυτόχρονα την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών.
Στο κείμενο που δόθηκε στη δημοσιότητα αναφέρονται τα εξής:
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης γεννήθηκε το 1908 στα Χανιά και εκτελέστηκε 16 Ιουνίου 1944 κατά την μεταφορά του από τις φυλακές της Αγυιάς στον τόπο εκτέλεσης του, τον Γολγοθά Αγυιάς, όπου και έγινε η εκδήλωση. Η εκδήλωση ξεκίνησε με ομιλία απο τον Γραμματέα της ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ, Αλέκο Μαρινάκη. Απονεμήθηκαν έπαινοι ως φόρος τιμής στους συγγενείς του Βαγγέλη Κτιστάκη και ολοκληρώθηκε με θεατρικό δρώμενο αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του από την θεατρική ομάδα της ΚΝΕ στα Χανιά.
Η ομιλία, όπως και το θεατρικό δρώμενο έδωσαν ιδιαίτερη βάση στη ζωή του Βαγγέλη Κτιστάκη, τον προσωπικό του αγώνα για την ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος στο Νομό Χανίων, δεμένο με τους αγώνες που έδινε το ΚΚΕ πανελλαδικά εκείνη την περίοδο για να στήσει γερές κομματικές οργανώσεις και παράλληλα να παλέψει ενάντια στο φασισμό, δημιουργώντας ισχυρό εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο.
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης πέρασε τα παιδικά του χρόνια μέσα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και δολοφονήθηκε μέσα στη δίνη του Δευτέρου. Η οικογένειά του ήταν τυπικά αστική, μέρος της δραστήριας οικονομικής και ταυτόχρονα πνευματικής και πολιτικής ελίτ της πόλης. Επομένως, η κοινωνική θέση και οι οικονομικές δυνατότητες της οικογένειάς του του εξασφάλισαν άνετη παιδική και εφηβική ηλικία, σπουδές και διακρίσεις. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 σπουδάζει στο Βερολίνο Νομικά και Οικονομικές Επιχειρήσεις και το Δεκέμβρη του 1930 ανακηρύχθηκε διδάκτορας από την Νομική σχολή του πανεπιστημίου Friedrich Wilhelm. Τα χρόνια που ήταν στη Γερμανία, αποφάσισε να στρατευθεί στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος και να μελετήσει βαθιά τη μαρξιστική θεωρία, το διαλεκτικό και ιστορικό υλισμό.
Το 1931, ο Βαγγέλης Κτιστάκης επέστρεψε στην Ελλάδα και τα Χανιά χρονιά που ξεσπούσε και εδώ η μεγάλη καπιταλιστική κρίση υπό την Κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος είχε ξεκινήσει εκστρατεία ενάντια στον κομμουνισμό, που επισφραγίστηκε με το γνωστό «Ιδιώνυμο». Στα Χανιά ανέπτυξε ισχυρούς δεσμούς με τους Γιώργη Τσιτήλο, Παναγιώτη Κορνάρο και Νίκο Μαριακάκη (οι 2 τελευταίοι εκτελεσμένοι το 1944 μέσα στους 200 της Καισαριανής) και συγκροτούν την Κομματική Οργάνωση Χανίων, με δεκαπέντε κομμουνιστικούς πυρήνες.
Αυτό που ξεχώριζε στη δράση του Βαγγέλη Κτιστάκη ήταν ο τρόπος με τον οποίο συνδύαζε πάντα τη Θεωρία με την πράξη, τονίζοντας το πόσο σημαντικό χαρακτηριστικό είναι αυτό για έναν Κομμουνιστή. Αυτό δίδασκε και στους υπόλοιπους συντρόφους του, αυτό καλούσε όλους τους αγωνιστές να πράξουν. Οργάνωνε διαλέξεις γύρω από φλέγοντα ζητήματα του μαρξισμού φωτίζοντας τη σημασία της επαναστατικής θεωρίας για τη δράση των λαϊκών μαζών. Επίσης, σταθερός άξονας στη δράση του ήταν και η σύνδεση των εργατών της πόλης με τους αγρότες του χωριού, η μεταξύ τους συσπείρωση και η ανάδειξη της κοινής τους πάλης και των κοινών συμφερόντων που έχουν από τον επαναστατικό αγώνα. Σημαντική η επιρροή του στην οργάνωση των αγροτών στο νομό Χανίων, από την Κυδωνία και τον Αποκόρωνα, μέχρι την Κίσσαμο, το Σέλινο και τα Σφακιά.
"google ad"
Μεγάλο ήταν το αρθρογραφικό του έργο σε τοπικές εφημερίδες όπως η «Νέα Εποχή», «Βήμα του Λαού», «Ηχώ της Κρήτης» και τον Μάη του 1934 ιδρύει το μαχητικό όργανο της Αντιφασιστικής Κίνησης της Κρήτης τη «Λευτεριά».
Το 1936 με τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, αναπτύχθηκαν λαϊκές κινητοποιήσεις που προστάτευσαν τη δράση της Κομματικής Οργάνωσης των Χανίων και του Βαγγέλη Κτιστάκη, ο οποίος διωκόταν με μια σειρά κατηγορίες και έτσι βγήκε στην παρανομία και οδηγήθηκε στην Αθήνα το 1938.
Την άνοιξη του 1944 επέστρεψε στα Χανιά ως μέλος της ΚΕ, Γραμματέας του Γραφείου Περιοχής Χανίων του ΚΚΕ και αντιπρόσωπος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, της ΠΕΕΑ, της κυβέρνησης του βουνού. Κρυβόταν στην Εβραϊκή συνοικία των Χανίων, όπου στις 13 Ιουνίου, μετά από υπόδειξη του νοματάρχη Τζεϊράνη, Έλληνες Χωροφύλακες και Γερμανοί ασφαλίτες περικύκλωσαν το σπίτι όπου κρυβόταν και τον συνέλαβαν. Λέγεται ότι κάποιοι από τους Χωροφύλακες που συνόδευαν τον Τζεϊράνη του ζήτησαν να προσποιηθεί πως δεν αναγνωρίζει τον καταζητούμενο Κτιστάκη, αλλά αυτός απάντησε: «Οχτώ χρόνια τον εκυνηγώ, κι εδά θα τον αφήσω;».
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης παραδόθηκε στους Γερμανούς και στάλθηκε στις φυλακές της Αγυιάς. Η φυλάκισή του δεν κράτησε πολύ αφού μετά από μια σύντομη δίκη οδηγήθηκε στις 16 Ιουνίου για εκτέλεση μαζί μ’ ένα Γερμανό και δυο Ιταλούς αντιφασίστες. Στην διάρκεια της μεταφοράς του στον τόπο της εκτέλεσης ζήτησε από τους Γερμανούς στρατιώτες που τον συνόδευαν να επαναστατήσουν ενάντια στο ναζιστικό καθεστώς, κίνηση που εξόργισε τους δήμιου οι οποίοι ρίχτηκαν πάνω του και τον κατακρεούργησαν με τσεκούρι πριν ακόμα φτάσει στον τόπο της εκτέλεσης. Τραγικό παραμένει το γεγονός πως ίσως ο Κτισάκης σωζόταν, αν έφτανε στο τόπο της εκτέλεσης καθώς ομάδα του ΕΛΑΣ είχε ετοιμάσει επιχείρηση απελευθέρωσης του.
Η εκτέλεση του Βαγγέλη συγκλόνισε τα Χανιά και οδήγησε στην απόλυτη απομόνωση από τον λαό της Κρήτης εκείνους που συνεργάζονταν με τον κατακτητή και εκείνους που έβρισκαν τρόπους να συνδιαλέγονται μαζί του. Μόλις έγινε γνωστή η δολοφονία του η Κομματική Οργάνωση των Χανίων έβγαλε ανακοίνωση όπου, ανάμεσα σε άλλα, καλούσε σε τιμωρία των προδοτών που τον παρέδωσαν στους ναζί δολοφόνους και έτσι λίγες ημέρες αργότερα ο νομοτάρχης Τζεϊράνης βρέθηκε νεκρός.
Στις 16 Ιουνίου του 1945, ο Νίκος Ζαχαριάδης γράφει στο Ριζοσπάστη, τιμώντας τη ζωή και το έργο του Βαγγέλη Κτιστάκη και αναφέρει γι’ αυτόν:
«Ένα σεμνό παλικάρι. Τόνε γνώρισα σε δύσκολες στιγμές του Κινήματός μας, όταν το Κόμμα μας προσπαθούσε ν’ ανοίξει το δρόμο προς μια μαζική δράση και δημιουργία. Στην προσπάθεια αυτή ο Κτιστάκης πρόσφερε όσα μπορούσε άγνωστος στους πολλούς, χωρίς επίδειξη, με μια θέληση επίμονη και με μια μετριοφροσύνη που ξεχωρίζουν τον πραγματικό αγωνιστή. Μα δίπλα σ’ αυτά ο Βαγγέλης είχε και μυαλό και έβλεπε καθαρά και μακρυά. Και είχε μια πίστη βουνό. Δεν τον τράνταζε τίποτε. Στρατιώτης στο μεγάλο στρατό των αγωνιστών δεν γνώριζε επιφύλαξη και δινότανε ολόκληρος, δίχως κανένα δισταγμό στον αγώνα μας. Αναλάμβανε τομείς στη δουλειά μας που και στα χρόνια ακόμα εκείνα της μισονομιμότητας πριν από το 1936 ήθελαν καρδιά γερή, ψυχραιμία, πραγματικό θάρρος, ωριμότητα. Μα δίπλα στον πραχτικό αγωνιστή ο διανοητής μελετούσε τα βασικά προβλήματα της χώρας και του αγώνα. Ξεχωριστά τον απασχολούσε το αγροτικό μας πρόβλημα, τα οικονομικά και πριν απόλα τα ζητήματα της ιδιαίτερης πατρίδας του που τόσο αγαπούσε. Στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» συνεργαζόταν και βοηθούσε σοβαρά.
Έτσι ο Κτιστάκης συνδυάζει αυτά που χρειάζεται ο λαϊκός αγωνιστής. Θεωρία και πράξη. Έβλεπε καθαρά το δρόμο και το σκοπό μα την ίδια στιγμή καταχτούσε με τον αγώνα το δρόμο αυτόν, που τον έφερνε στο σκοπό.
Μα ο Βαγγέλης είχε και κάτι άλλο ακόμα: Ήταν και ένα μεγάλο παιδί, αγνό και με φλογερό ενθουσιασμό που τον έκαιγε μα που δεν ήθελε να τόνε δείχνει. Η παραμικρή επιτυχία μας τόνε συνάρπαζε και τον ενθουσίαζε. Μα και την πιο μεγάλη καταδρομή την τοποθετούσε σωστά, την αντιμετώπιζε ψύχραιμα και αποφασιστικά.
Μα τόνε πήραν η προδοσία και ο χιτλερισμός. Μα δεν τον έσβησαν. Αντίθετα, η θυσία του τον ξεσήκωσε ακόμα πολύ. Και τη στιγμή που οι προδότες δωσίλογοι γυρνάν λεύτεροι και γλεντούν την προδοσία τους, ο Λαός της χώρας μας και ιδιαίτερα οι συμπατριώτες και συναγωνιστές του έχουν σήμερα τη σκέψη στον αγωνιστή Κτιστάκη που δίπλα σε όσους άλλους μας έχουν γίνει σύμβολο και παράδειγμα.
Η Κρήτη και τα Χανιά, το ηρωικό νησί και η Δημοκρατική Ακρόπολή του πρόσφεραν μια ακόμα θυσία, πρόσθεσαν ένα ακόμα κρίκο στη μακρυά αλυσίδα των προσφορών για τη Λευτεριά που ξεκίνησε παλεύοντας τον καταχτητή και που την ολοκλήρωσή της θα τήνε βρει στο λεύτερο λαϊκό δημιούργημα της Λαϊκής Δημοκρατίας. Σαν ένα απ’ τα διαμάντια της θάναι και η Ελληνική Κρήτη. Το αγνό της παιδί της Ιδέας, το Βαγγέλη Κτιστάκη δε θα τόνε ξεχάσουμε ποτέ».
«Διδασκόμαστε από τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, παίρνουμε παράδειγμα και συνεχίζουμε τον αγώνα στις μάχες του σήμερα, όπου ο χαρακτήρας έχει παραμείνει ο ίδιος, αντιιμπεριαλιστικός και αντιμονοπωλιακός, για τη λαϊκή εργατική εξουσία, όπου δε θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Με αισιοδοξία και πίστη στη δύναμη μας μπορούμε να ανατρέψουμε το σάπιο αυτό σύστημα, να διώξουμε τη Βάση του Θανάτου από την πόλη μας, να διεκδικήσουμε τη ζωή που μας ανήκει και μας αξίζει.»
Αυτό είναι το μήνυμα με το οποίο ολοκλήρωσε την ομιλία του ο γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Χανίων Αλέκος Μαρινάκης, καλώντας τους παρευρισκόμενους μέσα από τους φορείς και τα σωματεία τους, να δώσουν το παρόν στον αμέσως επόμενο αγωνιστικό σταθμό, στην πανελλαδική πανεργατική απεργία την Τετάρτη 30 Μάη με ραντεβού στις 10πμ στην πλατεία Νέων Καταστημάτων, όπως επίσης και στην μεγάλη πολιτική εκδήλωση – συνεστίαση με ομιλητή τον Θανάση Παφίλη, μέλος της ΚΕ, βουλευτή και κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΚΚΕ την Τετάρτη 6 Ιουνίου στις 8μμ στο Μάλεμε (αίθουσα πολιτιστικού συλλόγου) με θέμα «Υδρογονάνθρακες, δρόμοι ενέργειας, γεωπολιτικές και πολιτικές εξελίξεις. Η θέση του ΚΚΕ».