Καλύτερη πορεία από εκείνη της υπόλοιπης Ελλάδας θα έχει η οικονομία της Κρήτης τα επόμενα τρία χρόνια. Ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης στο μεγαλύτερο νησί της χώρας θα είναι ο τουρισμός, ενώ ο ισχυρός αγροτο – κτηνοτροφικός τομέας του αλλά και τα σημαντικά χρηματικά αποθέματα των κατοίκων της έκαναν πιο ανθεκτική την τοπική οικονομία. Από τους νομούς της Κρήτης θα ξεχωρίσουν εκείνοι του Ηρακλείου και του Λασιθίου.
Αυτά είναι τα τρία βασικά συμπεράσματα για το μέλλον της κρητικής οικονομίας, στα οποία κατάληξαν στη χρηματοοικονομική μελέτη των Α.Ε. με έδρα την Κρήτη, την οποία εκπόνησε ο οικονομολόγος κ. Μανόλης Δαμιανάκης, ο αναλυτής κ. Χατζηεμμανουήλ Ιωάννης και στελέχη της GLOBAL TRUST. Συγκεκριμένα σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη:
Γιατί η Κρήτη άντεξε στην κρίση περισσότερο απ’ ο,τι άλλες περιφέρειες της χώρας;
Το πρώτο βασικό συμπέρασμα είναι πως «η κρητική οικονομία λόγω κυρίως του τουρισμού, της γεωργίας και της κτηνοτροφίας αλλά και του δυναμισμού αρκετών βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων με ποιοτικά προϊόντα, θα διαφοροποιηθεί θετικά από την υπόλοιπη Ελλάδα και οι επιπτώσεις από την οικονομική κρίση θα είναι μικρότερες»
Γι’ αυτό «το 2014 θα είναι χρονιά σταθεροποίησης και θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μικρή ανάκαμψη από το 2015 και μετά».
Οι συντάκτες της εν λόγω μελέτης επισημαίνουν πως «η ανεργία, η σημαντική μείωση των εισοδημάτων σε μισθωτούς στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς και η σημαντική μείωση πωλήσεων στο εμπόριο και σε πολλά ελεύθερα επαγγέλματα, θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής στον πρωτογενή τομέα, κάτι που δεν προκύπτει από τους ισολογισμούς των ΑΕ γιατί είναι μικροί παραγωγοί και ατομικές επιχειρήσεις».
Αυτό αναμένεται να συμβεί μετά από ένα διάστημα όπου «η έντονη ύφεση με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας που ήδη προαναφέρθηκαν, επηρέασαν αρνητικά τις ανώνυμες εταιρείες με έδρα την Κρήτη σε όλα τα βασικά τους χρηματοοικονομικά μεγέθη, όμως σε μικρότερο βαθμό από την υπόλοιπη Ελλάδα. κυρίως λόγω τουρισμού, του πρωτογενούς τομέα και των υψηλών αποθεμάτων ρευστότητας της μεσαίας κυρίως τάξης από τα προηγούμενα λεγόμενα καλά χρόνια», επισημαίνουν οι συντάκτες της εν λόγω έκθεσης.
Ο Τουρισμός θα συμπαρασύρει σταδιακά και τους άλλους κλάδους της τοπικής οικονομίας
Το δεύτερο βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι πως «ο κλάδος που αναμένεται να αυξήσει τη συμμετοχή του είναι ο τουριστικός», όπου «αναμένεται μέση αύξηση 8% τα επόμενα τρία χρόνια». ». Προφανώς οι θετικές για τον τουρισμό στην Κρήτη, στηρίζονται στο γεγονός πως ήδη «το 2012 ο τομέας του τουρισμού αύξησε σημαντικά σε σχέση με το 2008 τη συμμετοχή του στην κρητική οικονομία». «Όσο αφορά το συνολικό κύκλο εργασιών 841 ΑΕ», ο τουρισμός «αύξησε σημαντικά το μερίδιο του από το 18,5%» το 2008 «στο 25%» το 2012, ενώ «στα συνολικά αποτελέσματα προ φόρων και αποσβέσεων από 29% στο 91,6%» την ίδια περίοδο. Παράλληλα, «χαρακτηριστική είναι η αύξηση του κύκλου εργασιών από 589,1 εκ. ευρώ σε 706,8 εκ. ευρώ».
Αντίθετα, οι υπόλοιποι κλάδοι, αν και θα επηρεαστούν « έμμεσα θετικά» από τον τουρισμό, θα αργήσουν να ανακάμψουν.
Συγκεκριμένα:
– «ο κλάδος της βιοτεχνίας – βιομηχανίας αναμένεται να έχει από το 2015 και μετά σταδιακή με μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης».
– «Ο κλάδος του εμπορίου και ειδικότερα οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ένδυση, υπόδηση, καλλωπισμό, αυτοκίνητα και γενικά όχι τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης θα αντιμετωπίσουν περαιτέρω μείωση (με μικρότερους ρυθμούς) των πωλήσεων και των αποτελεσμάτων τους».
– Από’ κει και πέρα, «ο κλάδος των κατασκευών έχει υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση και αναμένεται να παραμείνει στο περιθώριο για τα επόμενα χρόνια». Ωστόσο, οι συντάκτες της μελέτης σημειώνουν πως «ο μόνος τρόπος ουσιαστικής ανάκαμψης τοπικά του κατασκευαστικού κλάδου είναι η κατασκευή μεγάλων έργων όπως το αεροδρόμιο στο Καστέλι και η εξοχική κατοικία που απαιτεί αλλαγή θεσμικού πλαισίου και στρατηγικό σχεδιασμό».
Ηράκλειο και Λασίθι αυξάνουν το «ειδικό» οικονομικό βάρος τους στο νησί
Το τρίτο σημαντικό συμπέρασμα είναι πως οι νομοί (νυν περιφερειακές ενότητες ) του Ηρακλείου και του Λασιθίου «αναμένεται να αυξήσουν ελαφρώς τη συμμετοχή τους στο κρητικό ΑΕΠ εις βάρος των άλλων νομών» (σ.σ. Χανίων, Ρεθύμνου).
Αυτή η παραδοχή βασίζεται στο γεγονός πως «ο νομός Ηρακλείου με 49% των μονίμων κατοίκων της Κρήτης, κατείχε το 61,4% των ΑΕ, το 66,9% των πωλήσεων, το 64,3% των κερδών προ φόρων και αποσβέσεων και το 58% του ενεργητικού» των ΑΕ της Κρήτης.
«Πιο συγκεκριμένα στην ακίνητη περιουσία – κατασκευές» ο εν λόγω νομός «είχε το 71,5% αυξάνοντας κατά δέκα μονάδες το ποσοστό» του στο σύνολο της Κρήτης, στο εμπόριο αντίστοιχα το 70%», στις υπηρεσίες το 71,2%, στον τουρισμό 63,6%, στη βιομηχανία το 61,3%, στα μέσα μαζικής μεταφοράς το 59,1%. Ο νομός του Ηρακλείου το 2012 όχι μόνο διατήρησε αλλά και αύξησε τα μερίδια του σε όλους τους κλάδους επί του συνόλου της Κρήτης».
Την ίδια στιγμή, «στο νομό Λασιθίου, ο πιο σημαντικός κλάδος είναι ο τουριστικός με σημαντικό μερίδιο επί του συνόλου των πωλήσεων στο νομό (43,6%), ακολουθεί το εμπόριο με 35,8%, η βιομηχανία με 18,7%, οι υπηρεσίες με 1,7%», ενώ «μηδενικό» είναι «το ποσοστό σε ακίνητη περιουσία και μέσα μαζικής μεταφοράς». «Στην εξεταζόμενη περίοδο 2008 – 12 επί του συνόλου της Κρήτης», ο νομός Λασιθίου «βελτίωσε την παρουσία του σε τουρισμό και βιομηχανία».
Δ. Κατσαγάνης / capital.gr