Μια σπάνια φωτογραφία του Βενετσιάνικου Ρολογιού του Ρεθύμνου που κατεδαφίστηκε το 1945

Η εθελοντική ομάδα πολιτών η οποία έχει συσταθεί από το 2008 και δραστηριοποιείται στην προσπάθεια καταγραφής, τεκμηρίωσης και ανάδειξης του βενετσιάνικου Πύργου του Ρολογιού του Ρεθύμνου, του μοναδικού αυτού μνημείου της κρητικής ιστορίας, βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι, μέλος της απόκτησε πρόσφατα από ηλεκτρονική δημοπρασία μία -άγνωστη έως σήμερα- πρωτότυπη φωτογραφία του Πύργου του Ρολογιού, του έτους 1943.

Εξ όσων γνωρίζουμε, η φωτογραφία αυτή αποτελεί τη δεύτερη παγκοσμίως η οποία δημοσιοποιείται. Η πρώτη δημοσιεύτηκε το 1995 στο βιβλίο του ιατρού και ιστοριοδίφη Νίκου Α. Κοκονά, «Το Βενετσιάνικο Ρολόι του Ρεθύμνου» [1]. Οι προαναφερόμενες 2 φωτογραφίες απεικονίζουν τον Πύργο του Ρολογιού, την ίδια περίπου χρονική περίοδο, όπως είχε «αποκαλυφθεί» από τα γύρω του κτίσματα μετά το 1939 και λίγο πριν την ανιστόρητη και επιπόλαιη κατεδάφισή του από την τότε δημοτική Αρχή της πόλης, κάτι που συνέβη την ταραγμένη περίοδο λίγο μετά την γερμανική Κατοχή, τον Ιανουάριο του 1945.

Λίγα ιστορικά στοιχεία για τον Πύργου Ρολογιού στο Ρέθυμνο

Ουσιαστικά το «Ρολόι», όπως το αποκαλούσαν οι Ρεθεμνιώτες, ήταν ένας ψηλός πέτρινος πύργος σχεδόν τετραγωνικής κάτοψης. Στην κύρια πλευρά του (νότια) είχε τοποθετηθεί δίσκος ρολογιού με ανάγλυφους λατινικούς αριθμούς και λαξευμένες τις παραστάσεις του ζωδιακού κύκλου, όπως επίσης και το λιοντάρι του Αγ. Μάρκου, σύμβολο της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, πάνω από το τοξωτό υπέρθυρο. Οι εξωτερικές διαστάσεις του σε κάτοψη υπολογίζονται με νεότερες μετρήσεις σε περίπου 6,5μ. x 6,5μ. Το θύρωμα του Πύργου Ρολογιού αποτελείτο από πελεκητούς λίθους τοποθετημένους κατά ξεχωριστό τρόπο, εναλλάξ σε εξέχουσες και εισέχουσες σειρές. Το ύψος του υπολογίζεται περί τα 16,5 μέτρα και καθιστούσε τον Πύργο Ρολογιού το υψηλότερο κτίσμα στο βενετσιάνικο Ρέθυμνο.

Η θέση του ήταν επί της σημερινής οδού Αρκαδίου αρ.220-222-224. Αν σήμερα μπαίνοντας κάποιος στο μπαρ «Ρολόι», κοιτάξει το εξωτερικό της αριστερής πλευράς της εισόδου, θα δει εντοιχισμένο τμήμα από το ΒΔ θύρωμα του Πύργου. Δεν είναι γνωστή με σιγουριά η ακριβής χρονολογία αρχικής κατασκευής του Πύργου του Ρολογιού, παρά μόνο εκείνη της επισκευής του, το 1601 όπως μαρτυρούσε και η σχετική επιγραφή. Στην τελευταία περίοδο της Βενετοκρατίας στο Ρέθυμνο, το Ρολόι είχε άμεση επαφή με τη Loggia και την Κρήνη Rimondi, καθώς αποτελούσαν δημόσια κτίρια και γωνιακά σημεία της Μεγάλης Πλατείας (Piazza) του Ρεθύμνου. Ο Πύργος διακρίνεται άλλωστε σε πολλές από τις απεικονίσεις (piante & vedute) της περιόδου. Είναι άξια λόγου η σπανιότητά του, αφού στην Κρήτη μόνο το Ρέθυμνο διέθετε ένα ρολόι σε πύργο, ως αυθύπαρκτο αρχιτεκτόνημα.

Στα νεότερα χρόνια ο σπουδαίος αρχαιολόγος Giuseppe Gerola, περί το 1900, περιόδευσε στην Κρήτη επικεφαλής ομάδας για την καταγραφή των μνημείων του νησιού μας. Φτάνοντας στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, βρήκε τον Πύργο του Ρολογιού του Ρεθύμνου περιτριγυρισμένο από καταστήματα και από το εσωτερικό τους τον αποτύπωσε. Ο Gerola στο έργο του [2] περιλαμβάνει σχέδιο με απεικόνιση ολόκληρου του Πύργου, στο δώμα του οποίου εικονίζεται υπαίθρια καμπάνα [Εικ. 1]. Ας σημειωθεί, σε συνέχεια των παραπάνω, ότι διαβάζοντας τον τόμο ΙΙΙ του έργου όπου καταγράφονται τα βενετσιάνικα δημόσια διοικητικά οικοδομήματα της Κρήτης, στην κατηγορία «Πύργοι Ρολογιών», ο ρεθεμνιώτικος αποτελεί τη μοναδική καταγραφή!

"google ad"